Đọc hiểu bài Tiếng Việt qua thơ tình mười thế kỉ - Hoàng Tuấn
Chúng tôi xin giới thiệu bài Đọc hiểu bài Tiếng Việt qua thơ tình mười thế kỉ - Hoàng Tuấn chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu bài Tiếng Việt qua thơ tình mười thế kỉ - Hoàng Tuấn
Đọc ngữ liệu dưới đây:
Ai hành quân qua đây?
Đất vẫn in mòn lối cũ
Ai dừng chân nơi đây
Đá vẫn nguyên hình bếp lửa
Đồng chí nào chia tay nơi đây?
Ngã ba rừng hoang lá đầy
Ôi những con đường chỉ một lần qua
Hai mươi năm biết ai còn nhớ
Nhưng từ đó cây hoang rừng già
Thương mãi đàn con gian khổ
Đất nhớ chân người thiết tha
Mẹ Trường Sơn tóc mây bạc phơ
Chiều khói xanh mưa nguồn chớp bể
Hai mươi năm dài trên trán mẹ
Những con đường rừng vẽ nét ưu tư
Ôi những con đường không tên
Dưới ngàn cây im lặng
Vẫn nối dài đất nước hai miền
Vẫn âm thầm đưa máu về tim
Tôi đi trên những con đường ấy
Mang Việt Nam trong linh hồn
Cuộc hành trình hai mươi năm chân chưa hề mỏi
Nên tôi theo đường rừng mê mải vượt Trường Sơn
Hôm nay trên đường đánh Mỹ
Tôi dừng chân mắc võng qua đêm
Nghe suối khuya động tiếng thì thầm
Đang cùng tôi có mặt đêm nay
(6) Quên một ngày đường dài dốc đổ
Trong giấc mơ thơm mùi có lá
Ai người xưa một lần qua đây
Đang cùng tôi có mặt đêm nay
(7) Người trước qua đây hành quân giết giặc
Người sau qua đây thấy dấu ông cha
Trên vết chân người nhọc nhằn gian khổ
Loài lan rừng mùa xuân nở hoa.
(Rừng 1968)
(Theo Tiếng Việt qua thơ tình mười thế kỉ, Hoàng Tuấn, NXB Văn hóa thông tin, 2010, tr 505- 506)
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Phương pháp giải
Đọc và xác định nhân vật trữ tình
Lời giải chi tiết
Nhân vật trữ tình là người chiến sĩ cách mạng đang hành quân trên đường Trường Sơn
Câu 2. Chỉ ra 02 hình ảnh nhân hóa trong khổ thơ (3)
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về biện pháp nhân hoá
Lời giải chi tiết
Hai hình ảnh nhân hóa là:
- "Mẹ Trường Sơn tóc mây bạc phơ" – nhân hóa dãy Trường Sơn như một người mẹ già.
- "Những con đường rừng vẽ nét ưu tư" – nhân hóa con đường mang nét mặt đầy lo âu, trăn trở.
Câu 3. Trình bày những cảm xúc của nhân vật trữ tình được bộc lộ qua những dòng thơ sau:
Quên một ngày đường dài dốc đổ
Trong giấc mơ thơm mùi cỏ lá
Phương pháp giải
Nêu suy nghĩ của bản thân
Lời giải chi tiết
Những dòng thơ thể hiện sự nhẹ nhõm, thanh thản và yên bình của người lính sau một ngày hành quân vất vả. Trong giấc mơ giữa rừng, họ cảm nhận được hương vị dịu dàng, gần gũi của thiên nhiên – như một liều thuốc xoa dịu những nhọc nhằn chiến tranh, tạo nên cảm xúc sâu lắng, đầy chất thơ.
Câu 4. Phân tích ngắn gọn ý nghĩa của hình ảnh mang tính biểu tượng trong câu cuối bài thơ: Loài lan rừng mùa xuân nở hoa.
Phương pháp giải
Dựa vào ngữ cảnh xác định ý nghĩa
Lời giải chi tiết
Hình ảnh lan rừng nở hoa tượng trưng cho sự sống, hy vọng và vẻ đẹp bền bỉ nảy sinh từ gian khổ. Trên dấu chân những người lính từng chiến đấu, thiên nhiên vẫn hồi sinh, nở hoa. Đó là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt của con người và đất nước sau những năm tháng chiến tranh khốc liệt.
Câu 5. Từ nội dung bài thơ, anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ về sự gắn kết giữa con người và thiên nhiên (trình bày 5-7 dòng).
Phương pháp giải
Liên hệ bản thân và liên hệ thực tế
Lời giải chi tiết
Bài thơ cho thấy thiên nhiên không chỉ là phông nền mà còn là người bạn đồng hành thân thiết của con người, đặc biệt trong chiến tranh. Thiên nhiên che chở, ủ ấm, nâng đỡ tinh thần cho người lính, trở thành nơi lưu giữ ký ức, dấu chân và những câu chuyện hào hùng. Sự gắn kết ấy vừa thiêng liêng vừa gần gũi, nhắc nhở chúng ta phải sống hòa hợp, biết ơn và trân trọng thiên nhiên như một phần máu thịt của quê hương.
