Đọc hiểu bài Chợ tết - Đoàn Văn Cừ - Đề 2
Đọc hiểu bài Chợ tết - Đoàn Văn Cừ - Đề 2 chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu bài Chợ tết - Đoàn Văn Cừ - Đề 2
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Dải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi,
Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà tranh,
Trên con đường viền trắng mép đồi xanh,
Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết.
Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc;
Những thằng cu áo đỏ chạy lon ton,
Vài cụ già chống gậy bước lom khom,
Cô yếm thắm che môi cười lặng lẽ.
Thằng em bé nép đầu bên yếm mẹ,
Hai người thôn gánh lợn chạy đi đầu,
Con bò vàng ngộ nghĩnh đuổi theo sau.
Sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa,
Tia nắng tía nháy hoài trong ruộng lúa,
Núi uốn mình trong chiếc áo the xanh,
Đồi thoa son nằm dưới ánh bình minh.
(Trích “Chợ Tết”- Đoàn Văn Cừ)
Câu 1. Bức tranh thiên nhiên ở khổ thứ nhất được miêu tả có gì độc đáo? Nét độc đáo ấy thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ nào?
Phương pháp giải
Đọc lại phần ngữ liệu trong SGK và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết
| Khổ | Từ ngữ | Hình ảnh | Biện pháp tu từ |
| 1 | Đỏ dần, trắng, hồng, lam, ôm ấp, viền, rỏ, nháy,… | Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà tranh; sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa; tia nắng tía nháy hoài trong ruộng lúa; đồi thoa son nằm dưới ánh bình minh | So sánh; nhân hoá; ẩn dụ |
| Nhận xét nét độc đáo: Khung cảnh thiên nhiên làng quê lúc bình minh và con đường đi chợ Tết được miêu tả bằng những từ láy đặc sắc; các biện pháp tu từ được sử dụng khéo léo. | |||
Câu 2. Nhận xét nét độc đáo của từ ngữ, hình ảnh trong các câu thơ sau:
Anh hàng tranh kĩu kịt quẩy đôi bồ,
Tìm đến chỗ đông người ngồi giở bản.
Một thầy khóa gò lưng trên cánh phản,
Tay mài nghiên hi hoáy viết thơ xuân.
Cụ đồ nho dừng lại vuốt râu cằm,
Miệng nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ.
Bà cụ lão bán hàng bên miếu cổ,
Nước thời gian gội tóc trắng phau phau.
Phương pháp giải
Đọc và xác định nét độc đáo của từ ngữ, hình ảnh
Lời giải chi tiết
Nét độc đáo trong các câu thơ:
- Từ ngữ: kĩu kịt, hí hoáy, nước thời gian, phau phau,...
- Hình ảnh: anh hàng tranh kĩu kịt quẩy đôi bồ; thầy khóa gò lưng trên cánh phản, tay mài nghiên hí hoáy viết thơ xuân; cụ đồ nho vuốt râu cằm, nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ; bà lão tóc trắng phau phau bán hàng bên miếu cổ.
- Nét độc đáo: mỗi nhân vật được miêu tả gắn với hoạt động liên quan đến nghề nghiệp, có dáng vẻ riêng, ví dụ như bức chân dung bà lão bán hàng bên miếu cổ được khắc tạc bằng lời như một bức vẽ truyền thần, sử dụng từ láy đặc sắc và cách dùng từ độc đáo (nước thời gian) để miêu tả cảnh họp chợ Tết nhộn nhịp đông vui, là nét đẹp của nền văn hóa lâu đời, đậm đà, ý vị.
Câu 3. Em nhận xét như thế nào về vần và nhịp của bài thơ?
Phương pháp giải
Dựa vào đặc trưng thể loại
Lời giải chi tiết
Cách nhận xét vần và nhịp của bài thơ:
- Vần: sử dụng vần chân, hai câu đi liền nhau một vần; vần bằng, vần trắc nối tiếp luân chuyển.
- Nhịp: cách ngắt nhịp linh hoạt 3/5, 3/2/3 nhịp nhàng trong toàn bộ bài thơ tạo nhịp điệu lúc chậm rãi, lúc sôi động ở buổi chợ Tết điển hình của làng quê Việt Nam.
- Nhận xét: Vần và nhịp góp phần tạo nên âm điệu đa dạng của bài thơ sôi động, náo nhiệt, rộn rã của cảnh binh minh và hoạt động chợ Tết, trầm buồn, tiếc nuối khi chợ đã tan.
Câu 4. Cho biết chủ đề của bài thơ.
Phương pháp giải
Từ nội dung rút ra chủ đề
Lời giải chi tiết
Chủ đề: bức tranh chợ Tết ở làng quê.
