Soạn bài Nỗi niềm chinh phụ lớp 9 Ngắn nhất - Kết nối tri thức
Soạn Văn 9 Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.
A. Trước khi đọc Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất
Câu 1 trang 41: Đầu thế kỉ XVIII, nhiều cuộc chiến đã xảy ra trên đất nước ta. Hãy nêu một cuộc chiến mà em biết.
Trả lời:
- Gợi ý các cuộc chiến xảy ra trên đất nước ta đầu thế kỉ XVIII:
- Rạch Gầm - Xoài Mút (1785)
- Chiến dịch Thăng Long (1786)
- Ngọc Hồi - Đống Đa (1789)
- Thông tin một cuộc chiến: Chiến dịch Thăng Long (1786) diễn ra giữa nghĩa quân Tây Sơn và chúa Trịnh nhằm dành quyền kiểm soát kinh thành Thăng Long, với thắng lợi thuộc về nghĩa quân.
Câu 2 trang 41: Theo em, những cuộc tiễn đưa trong chiến tranh có gì khác biệt so với tiễn đưa trong hoàn cảnh bình thường cuộc sống?
Trả lời:
| Cuộc tiễn đưa bình thường trong cuộc sống | Cuộc tiễn đưa trong chiến tranh |
| - Biết khi nào sẽ gặp lại | - Không biết bao giờ mới gặp lại |
- Ra đi với mục đích tốt cho bản thân: du lịch, thăm họ hàng, đi học xa... | - Ra đi để đối mặt với nguy hiểm, thậm chí là mất mạng |
→ Bầu không khí có chút tiếc nuối, nhưng phần lớn là niềm vui và hi vọng | → Bầu không khí buồn bã, đau khổ, căng thẳng, âu lo |
B. Đọc văn bản Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất
Hình dung trang 41: Cảnh người chinh phụ tiễn biệt người chinh phu.
Trả lời:
- Không gian: gần vườn dâu ở thành Hàm Dương
- Con người: đôi vợ chồng trẻ chia xa trong bịn rịn, lưu luyến (vừa đi vừa ngoái lại nhìn) và nhiều điều sầu lo
Theo dõi trang 42: Các từ ngữ miêu tả cảm xúc của người chinh phụ.
Trả lời:
ngẩn ngơ, sầu
Hình dung trang 42: Tâm trạng của người chinh phụ sau khi chia li người chinh phu
Trả lời:
Thẫn thờ nhìn chồng rời đi → Trở về nhà trong cô đơn, âu lo → Lo lắng cho an nguy của chồng → Mong chờ chồng trở về
C. Trả lời câu hỏi Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất
Câu 1 trang 43: Chỉ ra những đặc điểm của thể thơ song thất lục bát thể hiện trong đoạn trích Nỗi niềm chinh phụ. Những đặc điểm này cho thấy thể thơ song thất lục bát có gì khác với thể thơ lục bát?
Trả lời:
a) Đặc điểm của thể thơ song thất lục bát thể hiện trong Nỗi niềm chinh phụ:
- Số chữ, số câu: đan xen các cặp câu 7 tiếng (song thất) với cặp câu 6 chữ và 8 chữ (lục bát)
- Vần:
- Vần lưng:
- gieo ở tiếng thứ 6 (hoặc thứ 4) của câu 8 - hiệp vần với tiếng cuối của câu 6 (trước nó) và tiếng thứ 3 (hoặc thứ 5) của câu 7
- gieo ở tiếng thứ 3 (hoặc thứ 5) của câu thơ 7 - hiệp vần với tiếng cuối của câu 7 (liền trước đó)
- Vần chân: gieo ở tiếng cuối của tất cả các câu thơ
- Thanh điệu: Thanh (B) và trắc (T) ở các tiếng ở một số vị trí trong câu thơ là cố định
- Ngắt nhịp:
- Câu 7 tiếng thường ngắt nhịp lẻ trước chẵn sau: 3/2/2 hoặc 3/4
- Câu 6 và 8 thì ngắt theo thể lục bát
b) So sánh thể song thất lục bát so với thể thơ lục bát:
| Song thất lục bát | Lục bát | |
| Giống | - Cùng có cặp lục bát (chung đặc điểm về số từ, gieo vần, ngắt nhịp) | |
| Khách | - Cặp câu lục bát xen kẽ với cặp song thất | - Chỉ gồm các câu lục bát nối tiếp nhau |
Câu 2 trang 43: Xác định bố cục của đoạn trích và nêu nội dung chính của từng phần.
Trả lời:
| Phần 1 | 12 câuđầu | Nỗi niềm người chinh phụ khi tiễn chồng ra chiến trận |
| Phần 2 | 12 câu cuối | Nỗi niềm người chinh phụ khi một mình ở nhà sau khi chồng đi xa |
Câu 3 trang 43: Đề xuất phương án ngắt nhịp bốn câu thơ sau và cho biết tác dụng của cách ngắt nhịp đó:
Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại,
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang.
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương,
Cầu Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.
Trả lời:
- Gợi ý:
- Cặp câu 7 chữ: 3/4
- Câu 6 chữ: 3/3
- Câu 8 chữ: 3/3/2
- Tác dụng: tạo khoảng nghỉ giữa nơi ở của người chồng và người vợ, nhắn mạnh sự xa cách của 2 người
Câu 4 trang 43: Chỉ ra và phân tích tác dụng của phép đối trong những câu thơ sau:
a. Chàng thì đi cõi xa mưa gió,
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn.
b. Tuôn màu mây biếc trải ngần núi xanh.
c. Chốn Hàm Kinh chàng còn ngoảnh lại,
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang.
Trả lời:
| Câu | Phép đối | Tác dụng |
| a | đi - về | - Nhấn mạnh khoảng cách địa lí ngày càng xa giữa 2 vợ chồng |
| cõi xa - buồng cũ | - Tô đậm sự cô đơn, trống vắng của người vợ | |
| b | mây biếc - núi xanh | - Nhấn mạnh khoảng cách xa vời giữa 2 vợ chồng |
| c | ngoảnh lại - trông sang | - Thể hiện sự đồng lòng, cùng hướng về nhau |
Câu 5 trang 44: Nêu và phân tích tác dụng của một số biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn câu thơ cuối của đoạn trích.
Trả lời:
| Biện pháp tu từ | Tác dụng |
| 1. Điệp ngữ (cùng, thấy, ngàn dâu, ai) | - Khắc họa sự đồng điệu của hai vợ chồng, cho thấy tâm trí của cả hai người vẫn đang hướng về nhau |
| 2. Đối (lòng chàng - ý thiếp) | - Khắc họa sự quyến luyến và tình cảm sâu nặng của hai vợ chồng dành cho nhau trước cảnh chia li |
| 3. Ẩn dụ (hình ảnh "ngàn dâu") | - Tả thực khung cảnh thiên nhiên nơi người vợ tiễn chồng đi chinh chiến - Hình ảnh ước lệ: Gợi liên tưởng tới thành ngữ "thương hải tang điền" chỉ sự thay đổi, biến cố lớn của cuộc đời, đến mức chẳng còn gì giống với trước đây nữa. Từ đó giúp đẩy đến cao độ nỗi buồn khổ của người chinh phụ khi nghĩ về tương lai phía trước |
Câu 6 trang 44: Người chinh phụ tiễn người chinh phu ra trận với tâm trạng thế nào? Qua tâm trạng đó của người chinh phụ, em hiểu gì về giá trị cuộc sống?
Trả lời:
- Người chinh phụ tiễn người chinh phu ra trận với tâm trạng:
- Lưu luyến, quyến luyến những giây phút cuối cùng bên chồng
- Sự cô đơn, trống trải, vắng vẻ trong tâm hồn
- Buồn lo, sầu muộn về tương lai mở mịt phía trước
- Giá trị cuộc sống là niềm hạnh phúc khi gia đình đoàn tụ, ở bên nhau chứ không phải công danh, tước vị hay tiền bạc.
Câu 7 trang 44: Em có ấn tượng nhất với hình ảnh nào trong đoạn trích? Vì sao?
Trả lời:
HS tự chọn một hình ảnh mà em yêu thích để trả lời.
D. Viết kết nối với đọc Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất
Viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) phân tích tâm trạng của người chinh phụ thể hiện trong bốn câu thơ sau:
Chàng thì đi cõi xa mưa gió,
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn.
Đoái trông theo đã cách ngăn,
Tuôn màu mây biếc trải ngần núi xanh.
Trả lời:
HS tham khảo các đoạn văn mẫu hay tại đây: Viết đoạn văn phân tích tâm trạng của người chinh phụ thể hiện trong 4 câu thơ
E. Soạn bài Nỗi niềm chinh phụ lớp 9 Kết nối tri thức Chi tiết
>> HS tham khảo bài soạn chi tiết, đầy đủ nhất tại đây Soạn bài Nỗi niềm chinh phụ lớp 9 Kết nối tri thức
