Lý thuyết: Chuyển động thẳng đều

Chủ đề Chuyển động thẳng đều - Chuyên đề Động học chất điểm

Lý thuyết: Chuyển động thẳng đều - chuyên đề Vật lý 10 thuộc chương trình học môn Lý 10 cơ bản, được VnDoc biên soạn chi tiết nhằm hỗ trợ thầy cô cùng các em trong quá trình học tập đạt kết quả cao. Mời các bạn tham khảo.

Lý thuyết: Chuyển động thẳng đều

1. Chuyển động thẳng đều

a) Tốc độ trung bình

Tốc độ trung bình là đại lượng đặc trưng cho mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được đo bằng thương số giữa quãng đường đi được và khoảng thời gian để đi hết quãng đường đó.

Với s = x₂ – x₁; t = t₂ – t₁

Trong đó: x₁, x₂ lần lượt là tọa độ của vật ở thời điểm t₁, t₂

Trong hệ SI, đơn vị của tốc độ trung bình là m/s. Ngoài ra còn dùng đơn vị km/h, cm/s...

b) Chuyển động thẳng đều

Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường.

c) Quãng đường đi được trong chuyển động thẳng đều

Trong chuyển động thẳng đều, quãng đường đi được s tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.

s = v_tb.t = v.t

2. Phương trình chuyển động và đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều

a) Phương trình chuyển động thẳng đều

Xét một chất điểm chuyển động thẳng đều

Giả sử ở thời điểm ban đầu t₀ chất điểm ở vị trí M₀(x₀), đến thời điểm t chất điểm ở vị trí M(x).

Quãng đường đi được sau quảng thời gian t – t₀ là s = x – x₀ = v(t – t₀)

hay x = x₀ + v(t – t₀)

b) Đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều

Đồ thị tọa độ - thời gian là đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tọa độ của vật chuyển động theo thời gian.

Ta có:

Đồ thị tọa độ - thời gian là đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tọa độ của vật chuyển động theo thời gian.

= hệ số góc của đường biểu diễn (x,t)

+ Nếu v > 0 ⇒ > 0, đường biểu diễn thẳng đi lên.

Đồ thị tọa độ - thời gian là đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tọa độ của vật chuyển động theo thời gian.

+ Nếu v < 0 ⇒ < 0, đường biểu diễn thẳng đi xuống.

c) Đồ thị vận tốc – thời gian

Đồ thị vận tốc – thời gian của chuyển động thẳng đều.

Trong chuyển động thẳng đều vận tốc không đổi, đồ thị vận tốc là một đoạn thẳng song song với trục thời gian.

II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI

1. Xác định vận tốc, quãng đường và thời gian trong chuyển động thẳng đều. Xác định vận tốc trung bình.

- Sử dụng công thức trong chuyển động thẳng đều: s = v.t

- Công thức tính vận tốc trung bình:

2. Viết phương trình chuyển động thẳng đều

a) Lập phương trình chuyển động

- Chọn trục tọa độ, gốc tọa độ, gốc thời gian, chiều dương của trục tọa độ. Đồng thời vẽ hình biểu diễn các vectơ vận tốc.

- Viết phương trình chuyển động.

+ Nếu t₀ = 0 ⇒ x = x₀ + vt

+ Nếu t₀ ≠ 0 ⇒ x = x₀ + v(t – t₀)

Chú ý: Nếu vật chuyển động cùng chiều dương thì vận tốc có giá trị dương.

Nếu vật chuyển động ngược chiều dương thì vận tốc có giá trị âm.

b) Xác định thời điểm, vị trí hai xe gặp nhau

- Cho x₁ = x₂ ⇒ Tìm được thời điểm hai xe gặp nhau.

- Thay thời gian t vào phương trình chuyển động x₁ hoặc x₂ ⇒ Xác định được vị trí hai xe gặp nhau.

3. Đồ thị của chuyển động thẳng đều.

Nêu tính chất của chuyển động – Tính vận tốc và viết phương trình chuyển động

a) Tính chất của chuyển động

- Đồ thị xiên lên, vật chuyển động thẳng đều cùng chiều dương.

- Đồ thị xiên xuống, vật chuyển động thẳng đều ngược chiều dương.

- Đồ thị nằm ngang, vật đứng yên.

b) Tính vận tốc

Trên đồ thị ta tìm hai điểm bất kì đã biết tọa độ và thời điểm

Mời bạn tham khảo thêm

• Bài tập chuyển động thẳng đều dạng 1: Xác định vận tốc, quãng đường và thời gian trong chuyển động thẳng đều
• Bài tập chuyển động thẳng đều dạng 2: Viết phương trình chuyển động thẳng đều
• Bài tập chuyển động thẳng đều dạng 3: Vẽ đồ thị của chuyển động thằng đều

Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Trắc nghiệm Vật lý 10, Giải bài tập Vật Lí 10, Giải bài tập Hóa 10 nâng cao, .... được biên soạn và đăng tải chi tiết.