Suy nghĩ về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn

Suy nghĩ về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn được VnDoc sưu tầm và giới thiệu gồm dàn ý và các bài văn mẫu hay cho các em tham khảo, có thêm nhiều ý tưởng hoàn thành bài văn của mình.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

• Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ "Không thầy đố mày làm nên"
• Văn mẫu lớp 7: Giải thích câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên”

Dàn ý Suy nghĩ về Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn

1. Mở bài

• Dẫn dắt, giới thiệu về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn.

2. Thân bài

a. Giải thích

• Không thầy đố mày làm nên: nhấn mạnh vai trò của người thầy đối với sự thành công của học trò
• Học thầy không tày học bạn: nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của việc học từ người bạn

→ Hai câu tục ngữ nói về hai khía cạnh khác nhau của việc học: học từ hai đối tượng khác nhau (bạn - thầy) chứ không hề mâu thuẫn.

b. Bàn luận

- Không thầy đố mày làm nên:

• Người thầy có vai trò hết sức quan trọng (dạy dỗ, chỉ dẫn, truyền đạt kinh nghiệm, kiến thức…)
• Tuy nhiên: người thầy không giữ vai trò tuyệt đối với sự thành công của một người, vì:

• • Sự thành công của một người còn tùy thuộc vào khả năng của chính họ, dù thầy tốt nhưng bản thân HS không cố gắng thì cũng vậy
  • 1 số GV không xứng với danh (dạy dỗ không hết lòng, có những phẩm chất xấu…)

- Học thầy không tày học bạn:

• Bạn bè thấu hiểu và gần gũi, dễ chia sẻ giải đáp các thắc mắc bằng ngôn ngữ tương ứng, giúp bài dễ hiểu hơn, dễ tiếp thu hơn
• Có thể hỏi bạn bất kì lúc nào, linh động hơn hỏi thầy cô
• Tuy nhiên: Trình độ của bạn bè không bao giờ bằng thầy cô giáo, nên lượng kiến thức có thể trả lời khá hạn hẹp

→ Mỗi câu nói đều có mặt đúng, và có mặt sai, không có câu nào là toàn diện.

c. Mở rộng vấn đề

• Cần học hỏi từ nhiều nơi, nhiều nguồn một cách chọn lọc: vừa học thầy vừa học bạn
• Không quá đề cao tuyệt đối việc học hỏi từ bên ngoài, mà còn cần kết hợp với việc tự học, tự rèn luyện bản thân

d. Liên hệ bản thân

• Chăm chỉ học tập, học từ nhiều nơi, nhiều nguồn
• Chủ động rèn luyện, trau dồi kiến thức cho bản thân chứ không chỉ lệ thuộc vào người khác

3. Kết bài

• Đánh giá, suy nghĩ của em về hai câu tục ngữ trên.

Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn Mẫu 1

Dân tộc ta có truyền thống tốt đẹp là tôn sự trọng đạo. Có biết bao câu ca dao tục ngữ thể hiện tinh thần tôn sư trọng đạo, đề cao vai trò của người thầy: Tiên học lễ, hậu học văn; Nhất tự vi sư, bán tự vi sư; Muốn sang thì bắc cầu kiều, muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy; Không thầy đố mày làm nên, ...

Bên cạnh việc răn dạy con cháu là: Không thầy đố mày làm nên, ông cha ta cũng dạy rằng: Học thầy không tày học bạn.

Trong nhà trường, vai trò của người thầy cô cùng quan trọng. Thầy dạy cho trò những tri thức cần thiết thông qua bài giảng trên lớp. Thầy là người dẫn đường chỉ lối, mở rộng, nâng cao hiểu biết cho học sinh. Đồng thời với việc dạy chữ là dạy người, người thầy dạy bảo những điều hay lẽ phải, quan tâm giáo dục đạo đức cho học sinh, giúp các em sống theo đạo lí làm người. Đối với việc trưởng thành và tạo dựng sự nghiệp của học sinh, công lao người thầy quả là to lớn.

Thầy giỏi, hết lòng giảng dạy, trò phải hết sức nỗ lực trong học tập, tiếp thu thì mới mong đạt được kết quả tốt. Như vậy, cố gắng của học sinh cũng là một phần đáng kể. Nếu phủ nhận mặt này, ý nghĩa của câu tục ngữ trên sẽ là một phần nhận xét thiên lệch.

Vai trò người thầy quan trọng như vậy nhưng trong quá trình học tập, vai trò bạn bè cũng quan trọng không kém nên người xưa cho rằng: Học thầy không tày học bạn (không tày nghĩa là không bằng). Đánh giá như vậy sợ có thiên lệch chăng? Ở đây, mục đích của người xưa là muôn nhấn mạnh đến tác động của bạn bè đối với sự tiến bộ và hiểu biết của mỗi người. Dân gian đã dùng cách nói cường điệu để nhấn mạnh. Kiến thức thầy giảng trên lớp có gì chưa hiểu, ta đem hỏi lại bạn bè. Bạn tận tình hướng dẫn cho mình, tức là bạn cũng đã đóng vai trò của người thầy dù trong chóc lát.

Thực tế cho thấy, bạn bè tốt giúp đỡ, hỗ trợ nhau rất nhiều đều có ích trong quá trình học tập, làm việc và xây dựng sự nghiệp. Bạn bè cùng trang lứa tạo ra sự thông cảm, gần gũi nên việc học hỏi cũng dễ dàng tiếp thu hơn.

Vậy ta nên hiểu quan niệm học thầy, học bạn như thế nào cho đúng?

Mỗi học sinh phải chăm chỉ, cố gắng tiếp thu những điều hay lẽ phải do thầy dạy bảo, kết hợp với óc suy nghĩ, sáng tạo của bản thân để không ngừng nâng cao kiến thức. Luôn ghi nhớ truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc. Có kính trọng thầy thực sự thì mới có tâm thế trong sáng nghiêm túc đón nhận lời thầy dạy bảo. Có điều gì chưa hiểu hoặc hiểu chưa kĩ, ta mạnh dạn hỏi lại bạn bè, tránh thái độ tự ti, dấu dốt, bởi đó là điều hoàn toàn bất lợi cho việc học hành. Học thầy, học bạn không chỉ về kiến thức mà còn học ở tác phong, đạo đức để trở thành con người hữu ích cho xã hội.

Hai câu tục ngữ trên bổ sung ý nghĩa cho nhau để phản ánh quan niệm của người xưa về việc học. Ngày nay, cách học tốt nhất là học ở thầy, học ở bạn, học trong sách vở và học ở đời sống thực tế hàng ngày. Muốn nên người, chúng ta phải có thái độ tôn kính thầy cô, quý mến, tôn trọng bạn bè và khiêm tốn học tập. Con đường đến với tri thức là con đường gập ghềnh, gia nan. Trên con đường ấy, thầy và bạn vừa là người chỉ lối, vừa là người đồng hành quan trọng biết bao đối với mỗi chúng ta.

Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn mẫu 2

Từ xưa đến nay nhân dân ta vẫn giữ gìn, nâng niu truyền thống tôn sư trọng đạo, luôn thuộc nằm lòng câu ca dao:

“Muốn sang thì bắc cầu Kiều
Muốn con hay chữ phải yêu mến thầy”

Bởi vì chính người thầy đã hướng dẫn, uốn nắn chúng ta trở nên người hữu ích cho xã hội. Khẳng định mạnh mẽ vai trò của tác dụng người thầy, tục ngữ ta có câu:

“Không thầy đố mày làm nên”

Trong khi đó, chính tục ngữ cũng lại có câu:

“Học thầy không tày học bạn”

Vậy quan niệm trong hai câu tục ngữ trên có gì mâu thuẫn nhau hay có gì chưa thỏa đáng? Và người học sinh chúng ta nên hiểu việc học thầy học học bạn như thế nào cho đúng?

Qua câu tục ngữ: “Không thầy đố mày làm nên” ông bà chúng ta đều cao vai trò, vị trí, tác dụng quyết định tuyệt đối của người thầy giáo đối với học sinh. Không có sự giáo dục uốn nắn của thầy thì chúng ta sẽ không bao giờ làm nên bất cứ việc gì cả.

Ngược lại, câu tục ngữ sau cũng không phải hoàn toàn phủ nhận vai trò của người thầy giáo nhưng lại quá đề cao vai trò của bạn bè trong quá trình học tập rèn luyện nên cho rằng học bạn là có kết quả hơn học thầy.

Như vậy xét cho cùng hai câu tục ngữ trên không hề mâu thuẫn nhau, vì đều đề cập vai trò của người thầy giáo trong sự nghiệp đào tạo, giáo dục con người nhưng có khác nhau ở mức độ: câu đầu quá đề cao, câu sau lại coi nhẹ vai trò và tác dụng đó.

Đúng là cả hai câu tục ngữ đều nhìn nhận vấn đề chưa được thỏa đáng. Cho rằng: “Không thầy đố mày làm nên” là coi người thầy giáo có vai trò quyết định tuyệt đối trong quá trình học tập, trong sự rèn luyện thành người của người học sinh thi đúng là hơi quá. Tuy người thầy giáo có vai trò rất lớn trong sự thành đạt, làm nên của học trò mình nhưng không phải là quyết định tất cả. Chính nhờ thầy là bậc đàn anh đi trước truyền đạt lại mà học trò là người đi sau mới có được các kiến thức mới mẻ, mới hiểu ra bao điều hay lẽ phải. Thầy giáo hướng dẫn cho học trò từng bước đi lên vững chắc hơn, nhưng chỉ có sự làm việc của người thầy thôi chưa đủ. Bên cạnh sự tận tâm hướng dẫn của người thầy đòi hỏi có sự nỗ lực chủ quan của trò. Người thầy dù có hết lòng hết sức và truyền đạt hay cách mấy mà trò thiếu ý thức, không chịu cố gắng học tập thì cũng không sao làm nên được. Hơn nữa, chỉ học ở trường thôi chưa đủ. Học trò còn phải học hỏi thêm ở cuộc sống ngoài xã hội trong gia đình và cả bạn bè nữa.

Trái lại, nếu ta khẳng định: “Học thầy không tày học bạn” thì đúng là quá hạ thấp vai trò người thầy và đề cao quá đáng vai trò của bạn bè trong quá trình tiếp thu kiến thức và rèn luyện. Đúng ra, bạn bè chỉ có thể đóng vai trò giúp đỡ, hỗ trợ, trao đổi thêm để cùng tiến bộ chớ nếu không tày thì không ổn, là quá cường điệu. Vả lại, bạn bè chỉ giúp đỡ được nhau khi có sự bảo ban và hướng dẫn của thầy giáo, khi bạn bè biết thương yêu, thông cảm và đoàn kết với nhau, có cùng chí hướng, cùng quyết tâm nỗ lực đi lên. Khi ấy học bạn mới mong có kết quả được. Trong việc học tập của mọi người đâu phải lúc nào hay bất cứ ai cũng có thể gặp được bạn tốt sẵn sàng giúp đỡ mình một cách chân thành, vô tư. Thành ra coi nhẹ vai trò, tác dụng của người thầy giáo và quá đề cao việc học tập ở bạn bè và kết luận rằng học bạn có kết quả hơn học thầy là không chính xác.

Thấu suốt ý nghĩa của hai câu tục ngữ trên ta không thể hoàn toàn tán thành câu nào, bỏ qua câu nào. Phải biết khéo léo vận dụng cả hai câu vào quá trình học tập của mình. Cả hai câu tục ngữ trên sẽ bổ sung cho nhau về mặt ý nghĩa và đem lại cho chúng ta bài học bổ ích trong việc rèn luyện để vươn lên của mình. Ta phải xác định vai trò của người thầy giáo đối với việc hướng dẫn dạy dỗ chúng ta. Muốn làm nên, nghĩa là thành đạt, chủ yếu là ta phải học ở thầy, nhưng về phía bản thân phải có sự nỗ lực phấn đấu không ngừng và đồng thời phải biết học hỏi thêm ở thực tế cuộc sống ở gia đình và đặc biệt là ở bạn bè là những người luôn gần gũi sát cánh bên ta trong việc học tập. Phải làm sao tạo được tình đoàn kết tương thân tương ái trong bạn bè để hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và rèn luyện. Có như vậy mới mong đạt được kết quả tốt đẹp được.

Tóm lại, cả hai câu tục ngữ trên nếu đứng riêng ra thì mỗi câu đều không được đúng hoàn toàn và nhìn bề ngoài có vẻ mâu thuẫn nhau. Nhưng nếu chúng ta đi cùng với nhau chúng ta sẽ nhận được từ chúng một lời khuyên đầy đủ nhất, đúng đắn nhất. Phải coi trọng việc học thầy, đồng thời cũng phải kính trọng thầy đúng theo tinh thần tôn sư trọng đạo của cha ông: “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư”. Bên cạnh đó, cũng phải biết thương yêu, đoàn kết, khiêm nhường học hỏi ở bạn bè và cùng giúp đỡ nhau tiến bộ.

Suy nghĩ về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn - Mẫu 3

Con người dù có thông minh tài giỏi xuất chúng cũng phải bắt đầu xây dựng sự nghiệp cho mình qua sự trợ giúp, hướng dẫn của nhiều người thầy. Thấy rõ vai trò quan trọng của người thầy nên tục ngữ ta có câu:

“Không thầy đố mày làm nên”

Thế nhưng cũng có ý kiến cho rằng:

“Học thầy không tày học bạn’’

Cả hai câu tục ngữ đều đề cập đến vấn đề học tập của học sinh, cho dù học với thầy hay học ở bạn. Vấn đề quan trọng cần nói lên ở đây là học với ai là đạt kết quả cao nhất? Chúng ta cần xác định rõ việc học tập với thầy và học với bạn như thế nào cho đúng?

Nhận định thận trọng và chính xác thì cả hai câu tục ngữ trên không có gì mâu thuẫn nhau, chúng cùng đề cập đến việc học tập của học sinh. Nhưng chúng chỉ khác nhau ở đối tượng học tập mà thôi. Và nổi rõ trong vấn đề học tập là người “thầy”. Xét về chuyên môn thì “thầy” cũng có nhiều ngành: thầy dạy nghề nghiệp và thầy dạy chữ nghĩa trong nhà trường. Đối với những người thầy dạy nghề nghiệp thì mong mỏi duy nhất là học trò của mình sẽ thành thạo nghề nghiệp để “làm nên”, để tạo được cuộc sống vẻ vang, sung sướng. Còn thầy dạy chữ nghĩa bao giờ cũng muốn học sinh của mình nắm vững đạo đức, kiến thức văn hóa, khoa học kỹ thuật, đạt được học vị như ý muốn. Trong phạm vi của hai câu tục ngữ này, chúng ta xin bàn bạc trong góc độ của người học sinh với việc học tập để nâng cao trình độ mà thôi.

Trước hết, chúng ta nhận định mặt đúng của hai câu tục ngữ. Câu Không thầy đố mày làm nên” là đúng. Tại sao đúng? Bởi vì vai trò của thầy giáo thật quan trọng. Thầy là người có trình độ kiến thức văn hóa, có tư cách. Muốn làm thầy phải trải qua trường lớp sư phạm, phải nắm vững phương pháp dạy học. Do vậy việc học tập ở thầy sẽ đạt kết quả tốt, sẽ “làm nên”. Hàng ngày, chúng ta đối diện với bí ẩn trong cuộc sống, trong vũ trụ, trong khoa học kỹ thuật… thì thầy ta sẽ giúp ta thông hiểu. Thầy mở rộng, nâng cao kiến thức văn hóa cho ta. Bởi vậy mới có câu ca dao:

“Ngày nào em bé cỏn con
Bây giờ đã lớn khôn thế này
Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy
Nghĩ sao cho đáng những ngày ước ao".

Thật vậy, ông thầy nào cũng ước ao học sinh của mình sẽ làm nên danh phận sau này.

Và câu tục ngữ “Học thầy không tày học bạn” cũng có phần đúng. Vì sao đúng? Vì bạn bè là người cùng lứa tuổi, cùng trình độ, dễ gần gũi, thân mật, nên bạn giảng giải ta dễ tiếp thu hơn. Mặt khác học ở bạn có nhiều thuận lợi về giờ giấc, địa điểm. Điều gì ta chưa hiểu rõ, bạn có thể nói đi, nói lại nhiều lần khi nào ta thấu hiểu, thấu đáo, rành rẽ mới thôi. Sẽ gần gũi ta, thời gian học với bạn lại không bị gò bó, do vậy ta sẽ tiếp thu sự chỉ bảo của bạn một cách thoải mái. Nhưng học với bạn cũng cần gạn lọc, chọn lựa tìm những bạn tốt vì: “Ở chọn nơi, chơi chọn bạn’’ là kinh nghiệm thực tế giúp ta phải biết chọn lựa bạn tốt để học tập.

Tuy nhiên, xét suy thận trọng thì cả hai câu tục ngữ đều có khía cạnh làm ta không hài lòng. Nếu như ai đó quá đề cao vai trò của thầy thì quả quyết “không thầy đố mày làm nên”. Họ đã tuyệt đối hóa, tin tưởng ở vai trò của người thầy trong sự thành đạt của mình. Nhưng con người trưởng thành, lập nên sự nghiệp là nhờ phần lớn ở sự nỗ lực của bản thân. Tự thân người học sinh nhận thức tiếp thu, sáng tạo mới làm nên. Mặt khác, học với thầy có nhiều hạn chế về thời gian, phương tiện bàn ghế, giờ giấc, trật tự, kỷ luật. Như vậy, sự thành công, sự “làm nên” của học sinh còn phải được nhiều đối tượng khác trợ giúp như gia đình, trong đó có cha, mẹ, anh chị, bạn bè và xã hội chung quanh: sách báo, các phương tiện nghe nhìn cũng giúp ta thành công trong học tập. Chúng ta khẳng định con người trưởng thành, một phần là nhờ công ơn của thầy dạy dỗ trong nhà trường, còn một phần lớn là do quan hệ xã hội…

“Đi một ngày đàng học một sàng khôn”.

Cũng có ý khuyên ta nên học tập, rèn luyện ở môi trường khác. Hơn nữa, câu tục ngữ “học thầy không tày học bạn’’ cũng có chỗ chưa thỏa đáng. Bởi vì nó quá đề cao vai trò của bạn bè trong việc học tập rèn luyện mà hạ thấp vai trò và tác dụng của thầy. Trong công tác giáo dục, người thầy luôn luôn có vai trò to lớn, vai trò chủ đạo còn bạn bè chỉ là người hỗ trợ mà thôi. Vì bạn bè chưa có kinh nghiệm sống, kiến thức còn non yếu, lại chưa nắm vững phương pháp dạy học. Thế nên ta không thể xem việc học với bạn là tối ưu được. Bạn ta làm sao có trình độ kiến thức hơn thầy ta được? Nói như thế, không có nghĩa là phủ nhận vai trò hướng dẫn của bạn, nhưng trong chừng mực nào đó, bạn bè tốt là những người biết giúp đỡ trao đổi nhau học tập để cùng nhau tiến bộ. Ca dao ta có câu:

“Bạn bè là nghĩa tương thân
Khó khăn hoạn nạn ân cần có nhau”

Đó là những người bạn cùng chung chí hướng, chân tình giúp nhau trong học tập.

Trong thời phong kiến, sự nghiệp giáo dục và đào tạo nhân tài chưa mở rộng, giáo dục chưa có tính chất phổ biến, phạm vi giáo dục gò bó khuôn sáo. Trong việc học tập, người học sinh nhất cử, nhất động đều tuân thủ theo thầy, họ xem lời giáo huấn và nhân cách của thầy là “khuôn vàng, thước ngọc”, là mẫu mực phải noi theo. Mặt khác, việc học tập ngày xưa là nhằm thăng quan, tiến chức, nhằm chiếm lĩnh địa vị cao sang trong xã hội và cuối cùng là đồ phục vụ cho vua, chúa để được vinh thân, phì gia. Muốn thi đỗ làm quan thì phải tìm thầy giỏi để học vì “không thầy đố mày làm nên”.

Còn ở thời đại mới ngày nay, người thầy giáo đã hoàn toàn được xã hội quan tâm. Trong nhiều năm qua, Ngày Hiến chương Nhà giáo 20 – 11 đã trở thành ngày hội lớn, là ngày xã hội quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, đóng vai trò quan trọng của mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường. Cho dù học với thầy hay học với bạn, thì lòng biết ơn thầy, cô dạy dỗ mình vẫn là nguyên tắc đạo đức và là chuẩn mực về tư cách của học sinh chúng ta.

“Trọng thầy mới được làm thầy”

Tình nghĩa thầy trò lúc nào cũng thấm sâu và cao đẹp biết bao! Ta nên nghĩ rằng thầy là người bạn “lớn” luôn sẵn sàng giúp ta vươn tới trong học tập cũng như góp phần khẳng định hướng cho ta vào tương lai.

Nhìn một cách chung nhất, cả hai câu tục ngữ cùng bổ sung ý nghĩa cho nhau, cùng có chung mục đích là nhắc nhở mọi người cố công học tập để “làm nên” sự nghiệp cho cuộc đời mình. Cho dù học với thầy hay học với bạn, chúng ta cũng phải học tốt. Chúng ta kính yêu và biết ơn thầy, cô đã khổ công truyền bá tư tưởng đạo đức, kiến thức cho ta. Chúng ta phải khiêm tốn, tương trợ, giúp đỡ bạn để cùng học tập, cùng tiến bộ.

Suy nghĩ về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn - Mẫu 4

Với truyền thống "Tôn sư trọng đạo", dân gian Việt Nam rất coi trọng vai trò của người thầy trong sự nghiệp giáo dục. Bởi vậy có câu tục ngữ "Không thầy đố mày làm nên". Song dân gian cũng lại có câu “Học thầy không tày học bạn” Vậy hai câu tục ngữ này có mâu thuẫn với nhau không? Ta cần hiểu vấn đề này như thế nào?

Kho tàng tục ngữ Việt Nam là phương tiện truyền tải những kinh nghiệm quý giá của nhân dân về những vấn đề tự nhiên, xã hội. Do hình thức ngắn gọn, hàm súc nên tục ngữ chỉ đề cập đến những vấn đề cốt lõi, cơ bản mà không mở rộng, bàn luận, nhận xét. Bởi vậy, có khá nhiều cặp tục ngữ luôn tồn tại song song với nhau tưởng như đối lập nhau nhưng thực chất là bổ sung cho nhau về ý nghĩa. Hai câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên” và “Học thầy không tày học bạn” cũng nằm trong số đó.

Câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên” có tính chất tuyệt đối hóa vai trò của người thầy trong việc học tập của con người. Xưa, các phương tiện thông tin đại chúng rất hạn chế, việc đi lại giao lưu cũng không phổ biến. Bởi vậy, người thầy chính là nguồn cung cấp tri thức chủ yếu cho học trò. Thầy dạy trò đọc sách, thầy dạy trò cách cư xử hàng ngày,… không có thầy, trò không biết và không làm được điều gì trong cuộc sống. Vậy là trong việc học tập của học trò hàng ngày, người thầy đóng vai trò chủ đạo.

Nhưng nếu như câu tục ngữ trên tuyệt đối hóa vai trò của người thầy thì câu sau lại tuyệt đối hóa vai trò của người bạn trong việc học tập: “Học thầy không tày học bạn”. Trong thực tế, ngoài việc học thầy, ta có thể học ở bạn bè. Bạn bè là những người cùng trang lứa với ta, cùng tâm lí, cùng trình độ, nhờ vậy ta có thể học hỏi ở bạn cách học tốt hơn, rút kinh nghiệm từ bạn những điều sai trái. Trong câu tục ngữ này, từ “tày” mang ý nghĩa là “bằng". Cả câu mang ý nghĩa “Học thầy không bằng học bạn”. Cách nói này chỉ nhằm nhấn mạnh vai trò của việc học bạn chứ không hề phủ nhận vai trò của việc học thầy. Điều đó cũng như câu tục ngữ trước chỉ nhằm nhấn mạnh vai trò của việc học thầy chứ không phủ nhận vai trò của việc học hỏi ở các đối tượng khác.

Hai câu tục ngữ bổ sung cho nhau nhắc nhở chúng ta: việc học có nhiều cách thức, nhiều phương tiện. Đặc biệt trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như ngày nay, ta có thể học từ rất nhiều nơi: thầy cô, cha mẹ, bạn bè, báo chí, sách vở, mạng,… Điều quan trọng là cần biết lựa chọn thông tin chính xác, cập nhật, có ích để tiếp nhận và học hỏi.

Suy nghĩ về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn - Mẫu 5

Từ xưa, nhân dân ta đã coi trọng vị trí của người thầy trong xã hội. Có biết bao câu ca dao, tục ngữ thể hiện tinh thần tôn sư trọng đạo: Nhất tự vi sư, bán tự vi sư; Muốn sang thì bắc cầu kiều, Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy…

Trong nhà trường, người thầy giữ vai trò rất quan trọng. Vì thế dân gian đã khẳng định: Không thầy đố mày làm nên. Nhưng bên cạnh đó lại có quan điểm cho rằng: Học thầy không tày học bạn. Như vậy, hai câu trên có mâu thuẫn với nhau hay không? Chúng ta cùng bàn luận để có cách nhìn nhận đúng đắn về ý nghĩa của hai câu tục ngữ này.

Nếu mới đọc qua, chắc chắn có người cho rằng hai câu tục ngữ trên chứa đựng hai quan điểm trái ngược nhau.

Câu thứ nhất: Không thầy đố mày làm nên đề cao đến mức tuyệt đối vai trò của người thầy đối với học sinh. Trong khi đó câu thứ hai: Học thầy không tày học bạn lại đề cao vai trò của bạn bè. Vậy nên hiểu nội dung hai câu tục ngữ này thế nào cho đúng?

Trong nhà trường, vai trò của người thầy vô cùng quan trọng. Thầy dạy cho trò những kiến thức cần thiết thông qua bài giảng trên lớp. Thầy là người dẫn đường chỉ lối, mở rộng, nâng cao tri thức cho học sinh. Đồng thời với việc dạy chữ là dạy nghĩa. Người thầy dạy bảo những điều hay lẽ phải, quan tâm giáo dục đạo đức cho học sinh, giúp các em sống theo đạo lí làm người. Đối với việc trưởng thành và tạo dựng sự nghiệp của học sinh, công lao của người thầy quả là không nhỏ.

Nhưng không phải người thầy thay thế được tất cả. Thầy hết lòng giảng dạy, trò phải hết sức nỗ lực trong học tập thì mới mong đạt được kết quả khả quan. Như vậy, những cố gắng của học sinh cũng góp phần đáng kể. Nếu phủ nhận mặt này, ý nghĩa của câu tục ngữ trên sẽ thiên lệch.

Vai trò người thầy quan trọng như vậy mà lại có ý kiến cho rằng: Học thầy không tày học bạn (không tày có nghĩa là không bằng), liệu có rơi vào sự đánh giá thiên lệch khác chăng? Thực ra, ý của người xưa là muốn nhấn mạnh đến ảnh hưởng của bạn bè đối với sự hiểu biết và tiến bộ của mỗi người. Nghệ thuật dân gian trong câu tục ngữ này là dùng cách nói quá để khẳng định điều muốn nói. Kiến thức thầy giảng trên lớp, có gì chưa hiểu, đem hỏi lại bạn bè. Lúc bạn tận tình hướng dẫn cho mình thì bạn cũng đã đồng vai trò người thầy, dù chỉ trong chốc lát.

Thực tế cho thấy bạn bè tốt hỗ trợ nhau rất nhiều trong học tập, làm việc và xây dựng sự nghiệp của mỗi người. Bạn bè cùng trang lứa có sự thông cảm, gần gũi nên việc tiếp thu cũng dễ dàng hơn.

Vậy nên hiểu quan niệm học thầy, học bạn như thế nào?

Mỗi học sinh phải chăm chỉ học tập, cố gắng tiếp thu những kiến thức do thầy truyền đạt, kết hợp với óc suy nghĩ, sáng tạo của bản thân để không ngừng nâng cao trình độ hiểu biết. Luôn ghi nhớ truyền thống Tôn sư trọng đạo của dân tộc. Kính trọng thầy thực sự thì mới có tâm thế trong sáng, nghiêm túc đón nhận lời thầy dạy bảo. Chưa hiểu hoặc hiểu chưa kĩ điều gì, ta mạnh dạn hỏi bạn bè, tránh thái độ tự ti, giấu dốt, bởi đó là điều hoàn toàn bất lợi cho việc học hành. Học thầy, học bạn không chỉ về kiến thức mà còn học cả tác phong, đạo đức để trở thành con người toàn diện, hữu ích cho xã hội.

Hai câu tục ngữ trên bổ sung ý nghĩa cho nhau để phản ánh quan niệm của người xưa về việc học. Cách học tốt nhất ngày nay là học ở thầy, học ở bạn, học trong sách vở và học ở thực tế đời sống hằng ngày. Muốn nên người, chúng ta phải có thái độ tôn kính thầy cô, quý mến, tôn trọng bạn bè và khiêm tốn học tập. Con đường đến với tri thức là con đường gập ghềnh, gian nan. Trên con đường ấy, thầy và bạn vừa là người chỉ lối, vừa là người đồng hành quan trọng biết bao đối với mỗi chúng ta.

Suy nghĩ về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn - Mẫu 6

Dân tộc ta vốn là dân tộc có truyền thống hiếu học. Bởi vậy, từ xa xưa ông cha ta đã truyền nhau câu nói: "Không thầy đố mày làm nên". Câu tục ngữ chính là lời khẳng định về vai trò của người thầy. Nhưng cũng lại có cậu nói: "Học thầy không tày học bạn". Vậy rốt cuộc quan niệm nào mới là đúng và tại sao hai quan niệm trên lại đưa ra hai luồng ý kiến khác nhau như vậy?

Đầu tiên chúng ta cần hiểu "không thầy đố mày làm nên" là đề cao vai trò của người thầy trong việc học. Thầy không chỉ dạy ta con chữ, dạy ta kiến thức mà còn dạy ta đạo lý làm người, nói cho ta nghe rất nhiều bài học trong cuộc sống. Có những lúc, một người thầy, một người thầy tốt còn có thể làm thay đổi được tương lai của chính học sinh mình.

Đối với câu tục ngữ "học thầy không tày học bạn", "không tày" ở đây ý là so sánh, là nhấn mạnh vai trò của việc học hỏi từ bạn bè là điều hết sức quan trọng. Ngoài giờ lên lớp, trao đổi, học hỏi từ bạn bè cũng là một cách rất hiệu quả để nâng cao hiểu biết cũng như kiến thức của mình.

Như vậy, có thể khẳng định hai câu nói không hề mâu thuẫn với nhau mà chúng còn bổ sung ý nghĩa cho nhau, câu này hoàn chỉnh ý cho câu kia. Vậy tại sao hai câu tục ngữ nghe có vẻ trái chiều nhưng lại bổ sung ý nghĩa cho nhau?

Trước hết, chúng ta không thể phủ nhận vai trò của người thầy. Kiến thức là mênh mông, vô tận và nếu không có thầy cô ta khó có thể chọn lọc được đâu là nguồn tài liệu đúng, đâu là kiến thức chúng ta cần và thật chẳng dễ để hiểu hết chúng. Từ khi còn nhỏ chúng ta đã cần đến thầy cô. Thầy cô dạy viết, dạy đếm, dạy vẽ, dạy nhạc... Tất cả những kỹ năng cơ bản đầu tiên mà một đứa trẻ cần có chúng được học đúng cách từ thầy cô nhiều hơn là từ bố mẹ. Bố mẹ có thể dạy chữ nhưng khó có thể chỉ cho con như thế nào để viết đẹp nhất, tròn vành rõ chữ nhất. Bố mẹ có thể bật những bài hát du dương, dạy con ngân nga câu hát nhưng liệu rằng bố mẹ có thể chỉ cho con cách làm sao để vào đúng nhịp, để lên đúng tông, để hát được hay nhất? Như vậy, ngay từ nhỏ chúng ta đã cần đến sự giúp đỡ của những người thầy. Khi trưởng thành hơn, thầy không chỉ đơn giản là dạy ta những kiến thức sách vở, thầy còn dạy cho ta nhiều lẽ sống ở đời. Cấp ba là quãng thời gian cuối cùng của cái tuổi cắp sách đến trường, là ba năm định hướng, là ba năm quyết định xem tương lai chúng ta sẽ học ở đâu, sẽ làm nghề gì. Tôi còn nhớ buổi sinh hoạt lớp đầu tiên của năm cấp ba, khi nói về chọn tổ hợp xét tuyển đại học, cô chủ nhiệm của tôi có nói: "Sự lựa chọn đúng nhất là sự lựa chọn phù hợp nhất". Mãi đến sau này, tôi mới hiểu ra được câu nói của cô, đó là khi chúng tôi đã tạm dừng chân ở một ngôi trường mới. Trong suốt những năm tháng học tập vất vả đó, chúng tôi đều cùng nhau cố gắng để theo đuổi đam mê nhưng thật buồn bởi nhiều người bạn của tôi đã chọn nhầm khối học không phù hợp với khả năng của mình. Họ cứ cố gắng chạy đua với nó và nghĩ rằng chỉ cần cố gắng là sẽ làm được, để rồi họ đuối sức vào những ngày cuối cùng và họ thất bại. Suốt những năm tháng đó, tôi đã học được rất nhiều từ cô giáo của tôi nhưng phải mãi đến sau này, khi có những vấp váp, có những va chạm tôi mới hiểu ra được điều đó. Và tôi tin chắc rằng, ngoài bố mẹ của bạn ra thì chẳng ai có đủ kiên nhẫn để nói với bạn nhiều điều như vậy ngoài thầy cô của bạn. Cậu bạn tôi từng là một đứa rất ngỗ ngược, không chịu khó học hành và thậm chí nó còn có ý định không thi cấp ba nhưng bằng tất cả tình yêu thương và sự bao dung của mình, cô giáo của tôi đã giúp nó vỡ lẽ được nhiều điều. Bạn tôi không chỉ đỗ cấp ba mà nó còn đậu vào một trường đại học tốt và nó đang rất thành công trên con đường mà nó đã chọn dù nó vẫn còn là một cậu sinh viên đang ngồi trên giảng đường đại học. Nói vậy đủ để thấy người thầy có vai trò quan trọng như thế nào trên bước đường thành công của tất thảy chúng ta.

Thế nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận việc học từ bạn bè. Thầy cô chỉ có thể giúp đỡ chúng ta khi ở lớp, ở trường. Bốn lăm phút cho một giờ học đôi khi là quá ít để ta có thể hiểu hết tất cả những gì thầy cô dạy. Lúc này ta lại cần có bạn bè. Thậm chí, có những lúc học từ bạn lại nhanh hiểu hơn và ta lại có thể nhớ lâu hơn, điều này không phải không có. Không phải ngẫu nhiên chúng ta lại có nhóm học tập. Chính việc thầy cô tạo ra cho chúng ta nhóm học tập, dạy ta cách làm việc nhóm là đang cho ta thấy được vai trò của việc học hỏi từ bạn bè.

Suy cho cùng, học từ thầy cô hay bạn bè đều rất quan trọng. Ta cần phải biết kết hợp cả hai để có thể hoàn thành tốt nhất công việc của mình. Vậy tại sao lại có sự khác nhau giữa hai câu nói? Ta cần phải hiểu tục ngữ là một loại hình văn học dân gian thiên về trí tuệ, được ông cha ta đúc kết các bài học từ thực tiễn cuộc sống để răn dạy con cháu mình. Không chỉ thế, văn học dân gian là văn học truyền miệng và đặc trưng của nó là dễ nhớ, dễ hiểu, ngắn gọn, hàm súc. Cũng có thể đặt hai câu tục ngữ vào hoàn cảnh lúc bấy giờ, khi xã hội còn đang sống chủ yếu bằng lao động tự sản xuất thì hai câu nói có thể chính là kinh nghiệm trong cách học, cách làm nghề của ông cha ta. Xét cho cùng hai câu tục ngữ trên không hề mâu thuẫn đến nhau vì nó đều đề cập đến vai trò học người dạy học cũng như cách để học làm sao cho đúng. Tuy nhiên đặt hai câu tục ngữ vào trong bối cảnh hiện nay ta không thể hoàn toàn tán thành câu nào và hoàn toàn phủ nhận câu nào mà cần phải biết kết hợp cả hai cho thật tốt.

Hai câu tục ngữ không chỉ dạy cho ta cách học tập sao cho đúng đắn mà còn dạy ta phải biết kính trọng thầy cô, đồng thời cũng phải biết yêu thương giúp đỡ bạn bè.

--------------------------------------------------------------------------------

Ngoài Suy nghĩ về hai câu tục ngữ Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn, các bạn học sinh còn có thể tham khảo Tài liệu học tập lớp 7 khác và các đề thi học kì 1 lớp 7, đề thi học kì 2 lớp 7 mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với đề thi học kì 2 lớp 7 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn ôn thi tốt.