Tài liệu file tâm thế cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1
Tài liệu file tâm thế cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 là tài liệu bao gồm các công việc chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập và tinh thần mà thầy cô cùng các bậc phụ huynh cần nắm được những đặc điểm, tâm lý của trẻ chuẩn bị bước vào lớp 1 để dễ dàng giúp trẻ một cách toàn diện nhất.
Chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1
1. Tài liệu chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1
Chuẩn bị bước vào lớp 1 đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi là một bước ngoặt vô cùng quan trọng đối với trẻ.Trẻ mẫu giáo lớn chuyển lên lớp 1 rất non nớt, bởi vì trẻ đang sống trong một môi trường được sự chăm lo chu đáo của các cô giáo mầm non về cả dạy dỗ và nuôi dưỡng, được các cô chăm sóc chu đáo nhiệt tình như người mẹ thứ hai của mình. Cho nên trẻ ở trong một môi trường hoàn toàn mới lạ trẻ sẽ khó tiếp cận và thích nghi ngay được. Nhiệm vụ của cô giáo mầm non và các bậc phụ huynh là phải tạo cho trẻ mẫu giáo lớn một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất, nhằm giúp trẻ tiếp thu kiến thức tốt ở bậc học tiểu học đạt hiệu quả nhất.
Đa số phụ huynh mới đầu năm lớp 5 tuổi đã nôn nóng cho con học chữ mà bất chấp nguyên tắc đòi hỏi sự phù hợp giữa nội dung, phương pháp dạy học với sự phát triển tâm sinh lý ở lứa tuổi này, đã ép trẻ học quá sớm vô tình chúng ta làm mất đi sự tập trung chú ý và hứng thú học tập của trẻ sau này, đồng thời làm giảm đi sự phát triển của bộ chuẩn trẻ 5 tuổi mà ở lớp 5 tuổi trẻ phải hoàn thiện mới vững vàng bước lên lớp 1. Mặc khác không ít những phụ huynh lại phó mặc con mình cho trường mầm non dẫn đến việc không tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, dẫn đến hiệu quả chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không cao và khi vào lớp 1 trẻ rất bỡ ngỡ. Các phụ huynh nên hiểu rõ vấn đề này và cần chuẩn bị cho trẻ một số vấn đề sau:
+ Chuẩn bị thể lực cho trẻ là một việc làm quan trọng đòi hỏi chúng ta phải có sự quan tâm sâu sắc. Một cơ thể khoẻ mạnh là tiền đề vật chất giúp cho trẻ phát triển năng lực hoạt động trí tuệ ở trường tiểu học.
+ Biết cách ứng xử, lễ phép, kính trọng với mọi người xung quanh, nhằm chuẩn bị dần cho trẻ thích ứng với những quan hệ xã hội ở trường tiểu học.
+ Giúp trẻ diễn đạt điều mình muốn một cách mạch lạc, rõ ràng.
+ Phụ huynh kết hợp giáo viên để biết cách dạy trẻ phát âm 29 chữ cái trong chương trình mẫu giáo, cách làm quen với các mẫu chữ in thường, viết thường, in hoa.
+ Xây dựng cho trẻ một góc học tập gọn gàng, đẹp mắt, phù hợp với điều kiện sẵn có của mình nhằm giúp trẻ thích thú đối với việc ngồi vào bàn học.
+ Giúp trẻ chọn lựa sách, đọc sách cho trẻ nghe và trẻ có thể “đọc vẹt” sách . Ngoài ra cần chọn đồ chơi phù hợp với lứa tuổi trẻ đặc biệt là đồ chơi chữ cái, số.
+ Có thể dẫn trẻ đến thăm trường Tiểu học và chỉ cho trẻ biết các phòng, lớp học, sân chơi…
1.1. Chuẩn bị về mặt thể lực
Chuẩn bị về mặt thể lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng phát triển chiều cao và trọng lượng cơ thể, mà còn là sự chuẩn bị về chất, năng lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của thần kinh, cơ bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của các giác quan… Để có được phẩm chất đó, cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập, dạy trẻ rèn luyện một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian và phù hợp với đặc điểm phát triển riêng của từng trẻ.
Ngay từ những ngày đầu trẻ lên lớp mẫu giáo lớn nhà trường đã kết hợp với trạm y tế xã cân, đo và khám sức khoẻ định kỳ cho trẻ để theo dõi sức khỏe và sự phát triển của trẻ, đồng thời dựa trên kết quả khám biết tình hình bệnh tật của từng trẻ. Trên cơ sở đó phân loại sức khoẻ theo kênh, và phân loại theo bệnh tật của trẻ.
1.2. Chuẩn bị về mặt phát triển trí tuệ
Giáo dục mầm non có một ý nghĩa quan trọng đối với việc chuẩn bị tâm thế sẵn sàng đi học cũng như tập cho trẻ làm quen với những sinh hoạt gần gũi với hoạt động học tập. Vì vậy trẻ cần phải có sự rèn luyện về các thao tác trí tuệ, có sự hiểu biết vể bản thân, gia đình, môi trường xung quanh, các biểu tượng định hướng về thời gian, không gian đồng thời có kỹ năng thực hiện hoạt động trí óc như biết so sánh, phân tích, tổng hợp,….
Trí tuệ ở đây là những hiểu biết nhất định của trẻ về các sự vật, hiện tượng xung quanh như nắng, mưa, nóng, lạnh, thứ bậc trong gia đình, được thực hiện thông qua các hoạt động như: hoạt động học tập, hoạt động vui chơi… Trẻ cần đạt được những mục đích, yêu cầu của các hoạt động. Đó chính là hành trang và là vốn hiểu biết rất cần thiết để trẻ bước vào lớp 1 tự tin và vững vàng. Cần tìm hiểu nắm bắt những khó khăn và hạn chế của trẻ để có sự tác động kịp thời uốn nắn, phù hợp với trẻ.
Khả năng định hướng không gian và thời gian là một biểu hiện của sự phát triển trí tuệ, trẻ biết xác định không gian trên, dưới, trước, sau, phải, trái và thời gian như:
Sáng, trưa, chiều, tối, hôm qua, hôm nay,... là điều kiện cần thiết để trẻ tiếp thu, lĩnh hội chương trình học tập ở trường phổ thông.
1.3. Chuẩn bị về mặt tình cảm - xã hội
Sự phát triển các mặt tình cảm - xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.
+ Giáo dục cho trẻ ý thức về bản thân như đặt các câu hỏi để kích thích trẻ biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình thông qua tranh ảnh, hình vẽ, thơ, chuyện. Khuyến khích trẻ tự tổ chức các trò chơi đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề. Giáo dục trẻ có thói quen tự phục vụ bản thân.
+ Giúp trẻ tự lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi nhằm phát triển tính tự tin, tự lực và sáng tạo của trẻ.
+ Giáo dục trẻ ý thức chấp hành nội qui, qui định ở trường, lớp học, những nơi công cộng, chấp hành luật an toàn giao thông.
+ Giáo dục trẻ ý thức và thái độ cư xử phù hợp đối với người thân trong gia đình như ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, chú, bác,…..
+ Giáo dục trẻ tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, cô giáo và những người lớn khác trong trường mầm non đồng thời giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về trường phổ thông, về các mối quan hệ giữa bạn bè, thầy cô giáo từ đó kích thích lòng mong mỏi, háo hức được đến trường học tập của trẻ.
1.4 Chuẩn bị về mặt ngôn ngữ
Tất cả những nội dung, kiến thức nói cho đến cùng đều phải thông qua tiếng mẹ đẻ. Vì vậy việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.
Trẻ có ngôn ngữ mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các quá trình tâm lý như tư duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác,…. của trẻ cũng phát triển tốt.
Đối với trẻ 5 tuổi để giúp ích cho việc học tốt môn tiếng Việt ở lớp một giáo viên cần tổ chức các hoạt động nghe - nói như cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe và hiểu nghĩa của từ, thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn cảnh giao tiếp.
Bên cạnh đó chuẩn bị cho việc đọc - viết như cho trẻ tiếp xúc với chữ viết trong môi trường xung quanh, nhận dạng và phát âm các chữ cái, tô chữ cái, từ, xem và nghe đọc các loại sách. Cho trẻ làm quen với cách đọc: hướng đọc, từ phải sang trái, từ dòng trên xuống dòng dưới, “đọc” truyện qua các tranh vẽ, đọc phải diễn cảm, các tranh vẽ phải đẹp và to, chữ viết rõ ràng, to, chữ sử dụng trong sách là chữ in thường.…
1.5. Chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập và tinh thần
Chương trình chăm sóc – giáo dục mới hiện nay phương pháp dạy học tích cực trong các bậc học đã giúp trẻ chuyển hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập một cách thuận lợi.
Để đạt được những hiệu quả trên cần tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện một số kỹ năng cơ bản của hoạt động học tập như việc sắp xếp bàn ghế, cách cầm bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng,… giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới. Thông qua chủ đề “Trường Tiểu học” giáo viên cần hướng dẫn trẻ làm quen với các đồ dùng học tập ở trường phổ thông, thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với sách, truyện, bút, thước.
Tập cho trẻ biết sử dụng những đồ dùng sinh hoạt một cách gọn gàng, khéo léo. Các nhà khoa học đã khẳng định “Những vận động bằng tay của trẻ càng khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành các thao tác trí tuệ bấy nhiêu”.
Được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có một tinh thần tốt, luôn luôn vui vẻ, thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1 đó là một điều rất tốt. Vì vậy, cần phải luôn động viên, khích lệ trẻ ngoan, biết vâng lời người lớn, hoàn thành các nhiệm vụ được người lớn giao cho.
1.6 Chuẩn bị cho việc học đọc
Làm quen cách đọc các từ, câu đơn giản như hướng dẫn trẻ đọc tên trẻ trong bảng danh sách lớp, gọi tên một số đồ vật được ghi trên những đồ dùng cá nhân, bảng chữ, biển hiệu, biển chỉ đường..., ghi tên đồ vật thường dùng (như bút chì, giấy,sach..), nhận biết và viết tên của bản thân
Dạy trẻ cách ngồi xem sách: Khi trẻ nghe và nhìn cách người lớn đọc sách trẻ có thể học được những kiến thức từ nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc, hướng dẫn trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ sách. Cần lựa chọn những sách có hình ảnh sinh động ngoài bìa nhằm gây hứng thú cho trẻ đối với sách. Trẻ nhận ra các từ mới trong truyện, mong muốn được đọc truyện.
Thông qua việc đọc sách, trẻ khám phá các ký hiệu và mẫu chữ khác nhau, kích thích sự tò mò tìm hiểu các từ và chữ.
1.7. Chuẩn bị cho việc học viết.
Giáo viên tổ chức các hoạt động tập tô, tập vẽ giúp trẻ làm quen với các nét cơ bản của chữ viết tiếng Việt và biết cách đưa nét tạo thành chữ viết.
Chơi các trò chơi luyện ngón tay nhằm rèn luyện vận động của các cơ nhỏ và sự khéo léo của các ngón tay, sự phối hợp tay, mắt như chơi buộc dây, cài cúc, xếp hột hạt, chơi lăn bóng, chuyền bóng, ném trúng đích,…
Vì vậy việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 giáo viên và phụ huynh cần nắm chắc đặc điểm tâm lý của lứa tuổi và có kiến thức về lớp 1 để giới thiệu trước cho trẻ, biện pháp hình thức đúng đắn trong quá trình giáo dục trẻ, Cô giáo và bố mẹ là người bạn gần gũi thân thiết với trẻ.
2. Hành trang cho trẻ vào lớp 1
Bước vào lớp 1 được coi là một hành trình quan trọng đầu tiên trong cuộc đời của trẻ. Để trẻ lúc nào cũng cảm thấy tự tin bước vào những hành trình này, các mẹ phải có sự chuẩn bị thật tốt cho các em. Vậy các bậc cha mẹ có thể làm thế nào để giúp con có một hành trang tốt nhất bước vào trường học đúng nghĩa đầu đời. Như vậy Hành trang kỹ năng sống cho trẻ sắp bước vào lớp 1 rất quan trọng. VnDoc xin tóm tắt MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CHUẨN BỊ TÂM THẾ CHO TRẺ 5 TUỔI VÀO LỚP 1 để giúp con tự tin bước vào lớp học mới như sau:
2.1. Rèn luyện cho con kỹ năng quan sát
Đây là một trong những kỹ năng quan trọng để giúp trẻ tự tin trong cuộc sống. Một đứa trẻ có khả năng bao quát tốt thường dễ hòa đồng với mọi người hơn những đứa trẻ khác. Hơn nữa, việc rèn luyện cho con có kỹ năng quan sát tốt sẽ giúp con dễ dàng bắt nhịp với việc học ở lớp 1 hơn. Để làm được điều này, các bậc phụ huynh có thể thường xuyên đưa con ra ngoài chơi và nói chuyện cùng con, cùng con quan sát những sự vật xung quanh.
2.2. Rèn luyện cho con khả năng tập trung
Trẻ bước vào lớp 1 được coi như bước sang một môi trường mới, hoàn toàn khác. Thầy cô mới, bạn bè mới, cách học mới. Trẻ không còn được thay đổi trò chơi một cách liên tục mà thay vào đó là một tiết học 45 phút. Việc cha mẹ rèn luyện cho con khả năng tập trung tốt sẽ giúp con thấy bài học ở trường thú vị hơn, con tiếp thu bài dễ hơn và không bị mệt mỏi. Việc rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ cần thời gian và tính kiên trì. Các bậc cha mẹ cần tạo cho trẻ không gian yên tĩnh và một khoảng thời gian riêng tư. Có thể là những trò chơi ráp hình, LEGO hay những trò chơi tư duy khác.
2.3. Dạy con ngồi học đúng tư thế
Đây được coi là một trong những kỹ năng tối quan trọng mà trẻ cần có được khi bước vào môi trường học tập thật sự. Việc ngồi học đúng cách không chỉ giúp cho các bé học tập hiệu quả hơn mà còn bảo vệ thị lực của bé. Ngày nay, đã có rất nhiều công cụ hỗ trợ việc ngồi học đúng tư thế của bé như bàn học, ghế ngồi, đèn chiếu sáng. Cha mẹ cũng có thể mua cho con bức tranh về tư thế ngồi học và cùng con rèn luyện hàng ngày. Điều này chắc chắn sẽ mang lại những hiệu quả cho con bạn.
2.4. Dạy con kỹ năng giao tiếp
Để trẻ có thể hòa nhập tốt với bạn bè, trẻ cần được rèn luyện kỹ năng giao tiếp tốt. Trẻ cần học cách giới thiệu bản thân, cách nói lời cảm ơn, xin lỗi cũng như cách bày tỏ ý kiến của mình. Những điều ấy giúp trẻ thêm tự tin và thấy việc học ở trường thú vị hơn. Cha mẹ có thể chơi đóng vai và tạo ra các tình huống ở trường để cả nhà cùng tham gia. Và điều tất nhiên, trẻ sẽ học hỏi từ đó. Bên cạnh đó, cha mẹ nên cho trẻ ra ngoài và tiếp xúc với nhiều người, đặc biệt là những bạn nhỏ cùng tuổi.
2.5. Dạy con cách làm việc nhóm
Đây là một trong những kỹ năng thiết yếu trong môi trường học tập hiện đại. Trẻ biết làm việc nhóm cũng là khi trẻ hòa đồng thực sự với bạn bè. Trẻ hiểu cách kiềm chế cảm xúc, bày tỏ ý kiến, bảo vệ ý kiến cũng như lắng nghe ý kiến của người khác. Điều này không chỉ giúp trẻ có được kiến thức tốt nhất mà còn giúp trẻ có những người bạn “cùng tiến” thực sự.
2.6. Dạy con “chơi” với các con chữ và số
Điều này thường đã được các bậc cha mẹ thực hiện. Tuy nhiên, nên sắp xếp việc học của trẻ sao cho hợp lý để trẻ có nhiều nhất thời gian vui chơi và nghỉ ngơi. Tốt nhất, ở giai đoạn này, trẻ chỉ nên học giống như đang chơi những trò chơi.
3. Ý nghĩa của việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1
Mỗi đứa trẻ phát triển bình thường thì đến 6 tuổi đều có thể vào học lớp 1. Đối với trẻ em, việc bước vào trường phổ thông được coi như một bước ngoặt quan trọng của cuộc đời. Đó là việc trẻ được chuyển qua một vị trí xã hội mới với những điều kiện hoạt động mới và những mối quan hệ mới.
Nếu trước 6 tuổi, chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ, qua chơi mà trẻ tiếp thu mọi điều một cách tự nhiên và hứng thú, trong khi chơi trẻ hoàn toàn tự do, thoải mái, trẻ thích thì chơi không thích thì thôi chứ không bắt ép được. Vào lớp một, hoạt động chủ đạo của trẻ là hoạt động học tập. Đây là một hoạt động mang tính bắt buộc, có tổ chức chặt chẽ, có mục đích, có kế hoạch đòi hỏi bản thân mỗi trẻ phải cố gắng nỗ lực mới có thể đạt kết quả tốt đẹp. Nội dung và tính chất của hoạt động học tập yêu cầu trẻ em phải có những hành vi mới: sự tập trung chú ý tương đối cao trong một thời gian dài, hoạt động thần kinh căng thẳng hơn, cường độ làm việc tăng lên với sự kiên trì, nỗ lực, ý chí cao.
Đến trường phổ thông, đứa trẻ phải hoà nhập vào những quan hệ mới với những người xung quanh, với thầy cô, với bạn bè, với những người lớn khác, đặc biệt với thầy cô giáo.
Ở mẫu giáo trẻ được sống trong không khí gia đình "cô là mẹ và các cháu là con", khi vào trường phổ thông trẻ sống trong khung cảnh trường học, mối quan hệ giữa cô và trẻ là mối quan hệ "thầy - trò", quan hệ bạn bè cùng chơi ở mẫu giáo được chuyển sang quan hệ bạn bè cùng học. Ở mẫu giáo trẻ là lớp đàn anh đàn chị vào lớp một lại trở thành em út trong trường nên trẻ không khỏi bỡ ngỡ.
Hơn nữa, ở mỗi giai đoạn phát triển đều có những yêu cầu về sinh lí, về tâm lí, về xã hội đòi hỏi trẻ phải thích ứng mới học tập đạt kết quả. Sự phát triển của trẻ từ giai đoạn này đến giai đoạn khác là một bước nhảy vọt có sự chuyển biến về chất, sự phát triển của trẻ ở mỗi giai đoạn vừa là sự kế thừa những thành tựu phát triển của giai đoạn trước vừa là tiền đề cho giai đoạn phát triển tiếp theo. Điều đó có nghĩa là nếu trẻ được phát triển tốt ở giai đoạn trước cũng chính là chuẩn bị tốt cho giai đoạn sau.
Bố mẹ cũng có thể cùng con chuẩn bị góc học tập cùng con, chọn bàn học, giá sách, trang trí cùng trẻ, chuẩn bị đồ dùng học tập cùng trẻ để chuẩn bị cho các em, tạo cho các em khu học tập đẹp để các em có hứng thú với việc học sau này. Đối với những bố mẹ có thời gian, các bố mẹ có thể cùng trẻ chơi trò chơi đóng vai lớp học sẽ giúp trẻ hình dung tốt hơn về lớp học.
....................................
Ngoài Tài liệu file tâm thế cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1. Các bé học sinh mới bước vào lớp 1 sẽ gặp khó khăn trong việc là quen với bảng âm vần tiếng Việt cũng như bảng âm tiết. VnDoc hiểu được điều này và đã tổng hợp mẫu bảng và cách đánh vần tiếng việt lớp 1 mới nhất để các phụ huynh tham khảo hướng dẫn cho các em một cách đơn giản nhất.
