Giải Hóa 9 Bài 45: Axit axetic

VnDoc xin giới thiệu tới các bạn tài liệu Giải Hóa 9 Bài 45: Axit axetic. Tài liệu hướng dẫn các em trả lời các câu hỏi trong SGK Hóa 9 trang 143, giúp các bạn học sinh củng cố lại kiến thức trọng tâm của bài, biết cách giải bài tập chuẩn xác. Ngoài ra việc tham khảo tài liệu còn giúp các bạn học sinh rèn luyện và nâng cao kỹ năng giải bài tập. Mời các bạn cùng tham khảo.

I. Tóm tắt kiến thức cơ bản Axit axetic

1. Tính chất vật lí

Axit axetic CH₃COOH là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước. Dung dịch axit axetic nồng độ từ 2 – 5 % dùng làm giấm ăn.

2. Cấu tạo phân tử.

Chính nhóm –COOH (Cacboxyl) làm cho phân tử có tính axit.

3. Tính chất hóa học

Axit axetic là một axit yếu, yêu hơn các axit HCl, H₂SO₄, HNO₃, H₂SO₃ nhưng mạnh hơn axit cacbonic H₂CO₃. Axit axetic cũng có đầy đủ tính chất của một axit.

Dung dịch axit axetic làm quỳ tím đổi màu thành đỏ.

Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo thành muối và nước.

CH₃COOH + NaOH → H₂O + CH₃COONa (Natri axetat)

CH₃COOH + CaO → H₂O + (CH₃COO)₂Ca .

Tác dụng với kim loại (trước H) giải phóng H₂:

2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂

Tác dụng với muối của axit yếu hơn.

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O.

- Tác dụng với rượu tạo ra este và nước

CH₃COOH + HO-C₂H₅ \(\overset{H_{2} SO_{4} đ, t^{\circ } }{\rightleftharpoons}\)CH₃COOC₂H₅ + H₂O.

4. Ứng dụng.

Axit axetic được dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo...

5. Điều chế.

Trong công nghiệp, đi từ butan C₄H₁₀

2C₄H₁₀ + 3O₂ 4CH₃COOH + 2H₂O

Để sản xuất giấm ăn, thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng.

CH₃CH₂OH + O₂ CH₃COOH + 2H₂O.

Chú ý: Những hợp chất hữu cơ phân tử có chứa nhóm –COOH, có công thức chung

_nH_2n+1COOH gọi là axit cacboxylic no đơn chức cũng có tính chất tương tự axit axetic.

II. Giải bài tập trang 143 SGK Hóa lớp 9

Bài 1 trang 143 sgk Hóa 9

Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống

a) Axit axetic là chất... không màu, vị....tan....trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế .....

c) Giấm ăn là dung dịch..... từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách ...... butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được.....

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

a) Axit axetic là chất lỏng không màu, vị chua tan vô hạn trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế dược phẩm, phẩm nhuộm, chất dẻo và tơ nhân tạo

c) Giấm ăn là dung dịch axit axetic có nồng độ từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách oxi hóa butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được axit axetic.

Bài 2 trang 143 sgk Hóa 9

Trong các chất sau đây

a) C₂H₅OH

b) CH₃COOH

c) CH₃CH₂CH₂OH 

d) CH₃CH₂-CO-OH

chất nào tác dụng với Na, NaOH, Mg, CaO?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

Chất tác dụng với Na là a, b, c, d

Chất tác dụng với NaOH là b, d

Chất tác dụng với Mg là b, d

Bài 3 trang 143 sgk Hóa 9

Axit axetic có tính axit vì trong phân tử

a) Có 2 nguyên tử

b) Có nhóm -OH

c) Có nhóm -OH và =C=O

d) có nhóm -OH kết hợp với nhóm =C=O tạo thành nhốm O=C-OH

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

Axit axetic có thể làm quỳ tím chuyển sang màu hồng, tác dụng với bazơ, oxit bazơ, kim loại trước H và với muối, bởi vì trong phân tử có chứa nhóm –COOH

Đáp án D

Bài 4 trang 143 sgk Hóa 9

Trong các chất sau đây, chất nào có tính axit? Giải thích.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

Chất có tính axit là a vì trong phân tử có nhóm -COOH

Bài 5 trang 143 sgk Hóa 9

Axit axetic có thể tác dụng được với những chất nào trong các chất sau đây: ZnO, Na₂SO₄, KOH, Na₂CO₃, Cu, Fe?

Viết các phương trình phản ứng hóa học nếu có:

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

Axit axetic có thể tác dụng được với những chất: ZnO, KOH, Na₂CO₃, Fe

2CH₃COOH + ZnO → (CH₃COO)2Zn + 2H₂O

CH₃COOH + KOH → CH₃COOK + H₂O

2CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + CO₂ + H₂O

2CH₃COOH + Fe → (CH₃COO)₂Fe + H₂.

Bài 6 trang 143 sgk Hóa 9

Hãy viết phương trình hóa học điều chế axit axetic từ:

a) natri axetat và axit sunfuric.

b) rượu etylic.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

a) CH₃ – CH₂OH + H₂SO₄ đặc → 2CH₃COOH + Na₂SO₄.

b) CH₃ – CH₂OH + O₂ CH₃COOH + H₂O

Bài 7 trang 143 sgk Hóa 9

Cho 60 gam CH₃COOH tác dụng với 100 gam CH₃CH₂OH thu được 55 gam CH₃ –COOC₂H₅.

a) Viết phương trình hóa học và gọi tên sản phẩm của phản ứng.

b) Tính hiệu suất của phản ứng trên.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

Số mol CH₃COOH = 60 : 60 = 1 mol; số mol C₂H₅OH = 100 : 46 ≈ 2,17 mol.

a) Phương trình hóa học của phản ứng.

CH₃COOH + C₂H₅OH \(\overset{t^{\circ } ,H_{2} SO_{4} đ}{\rightleftharpoons}\) CH₃ –COOC₂H₅ + H₂O.
(etylaxetat)

b) Theo phương trình phản ứng, vì lượng C₂H₅OH dư nên lượng CH₃ –COOC₂H₅ theo lí thuyết phải tính theo lượng CH₃COOH. Theo phản ứng số mol của CH₃COOH là 1 mol.

Khối lượng CH₃COOH theo lí thuyết = 1.88 = 88 gam.

Thực tế chỉ thu được 55 gam.

Vậy hiệu suất của phản ứng là: H% = (55/88).100% = 62,5%.

Bài 8 trang 143 sgk Hóa 9

Cho dung dich axit axetic nồng độ a% tác dụng vừa đủ với dung dich NaOH nồng độ 10%, thu được dung dịch có nồng độ 10,25%. Hãy tính a.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

Ta có phương trình phản ứng:

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

Gọi khối lượng dung dịch CH₃COOH và NaOH lần lượt là m và m' gam.

Ta có: 

\(n_{CH_{3}COOH} = \frac{m.a}{100.60}\left(mol\right)\); \(n_{NaOH} = \frac{m'.10}{100.40} = \frac{m'}{400}\left(mol\right)\)

Theo phản ứng: n_CH3COOH = n_NaOH = m_CH3COONa

Suy ra: \(\frac{m.a}{100.60} = \frac{m'}{400}\left(mol\right) = > a = \frac{m'}{m}.15\left(1\right)\)

Từ nồng độ muối, ta có: 

\(\frac{\frac{m'}{400}.82}{m + m'} = \frac{10,25}{100}\)

Giải ra ta được m = m'.

Thay vào (1) ta tính được a = 15. Vậy dung dịch CH₃COOH có nồng độ a = 15%.

>> Mời các bạn tham khảo thêm giải bài tập Hóa 9 bài tiếp theo tại: Giải Hóa 9 Bài 46: Mối liên hệ giữa etilen, rượu etylic và axit axetic

III. Trắc nghiệm Hóa 9 bài 45 

Ngoài hướng dẫn Giải Hóa 9 Bài 45: Axit axetic, VnDoc gửi tới các bạn bộ câu hỏi trắc nghiệm Hóa 9 bài 45 giup các em vận dụng lý thuyết vào trả lời câu hỏi trong bài. Tài liệu được để dưới dạng trực tuyến cho các em trực tiếp làm bài và kiểm tra kết quả ngay khi làm xong. Mời các em thử sức nhé. 

Câu 1: Ứng dụng nào sau đây không phải của axit axetic?

A. Pha giấm ăn

B. Sản xuất dược phẩm, phẩm nhuộm, thuốc diệt côn trùng

C. Sản xuất cồn

D. Sản xuất chất dẻo, tơ nhân tạo

Câu 2: Để phân biệt C₂H₅OH và CH₃COOH, ta dùng hóa chất nào sau đây là đúng?

A. Na

B. Dung dịch AgNO₃

C. CaCO₃

D. Dung dịch NaCl

Câu 3: Cho các phản ứng sau ở điều kiện thích hợp:

Lên men giấm ancol etylic

Oxi hóa không hoàn toàn andehit axetic

Oxi hóa không hoàn toàn Butan

Cho metanol tác dụng với cacbon oxit

Trong những phản ứng trên, số phản ứng tạo ra axit axetic là?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 4: Yếu tố nào không làm tăng hiệu suất phản ứng este hóa giữa axit axetic và etanol?

A. Dùng H₂SO₄ đặc làm xúc tác

B. Chưng cất este tạo ra

C. Tăng nồng độ axit hoặc ancol

D. Lấy số mol ancol và axit bằng nhau

Câu 5: Vì sao nhiệt độ sôi của axit thường cao hơn ancol tương ứng?

A. Vì ancol không có liên kết hidro, axit có liên kết hidro

B. Vì liên kết hidro của axit bền hơn của ancol

C. Vì khối lượng phân tử của axit lớn hơn

D. Vì axit có 2 nguyên tử oxi

IV. Giải SBT Hóa 9 bài 45 Axit axetic

Ngoài các dạng câu hỏi bài tập sách giáo khoa hóa 9 bài 45, để củng cố nâng cao kiến thức bài học cũng như rèn luyện các thao tác kĩ năng làm bài tập. Các bạn học sinh cần bổ sung làm thêm các câu hỏi bài tập sách bài tập. Để hỗ trợ bạn đọc trong quá trình học tập cũng như làm bài tập. VnDoc đã hướng dẫn các ban học sinh giải các dạng bài tập trong Sách bài tập Hóa 9 bài 45 tại: 

• Giải Sách bài tập Hóa học 9 bài 45

-------------------------------------

Trên đây VnDoc đã hướng dẫn Giải bài tập Hóa 9 Bài 45: Axit axetic. Mời các bạn cùng tham khảo lời giải các bài tiếp theo tại chuyên mục Giải SGK Hóa 9 trên VnDoc. Chuyên mục tổng hợp lời giải theo từng đơn vị bài học, giúp các em học sinh nắm vững kiến thức được học và luyện giải Hóa 9 dễ dàng.

Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm Trắc nghiệm Hóa học 9, Giải sách bài tập Hóa 9, Giải bài tập Hóa học 9 mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với tài liệu lớp 9 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn học tốt.