Giải Hóa 9 bài 47: Chất béo

Giải Hóa 9 bài 47: Chất béo bao gồm các hướng dẫn giải chi tiết cho các bài tập trong SGK Hóa 9 trang 147. Tài liệu hướng dẫn giải bài tập do VnDoc sưu tầm và tổng hợp sau đây sẽ giúp các bạn nắm vững lại kiến thức về chất béo và có thể hoàn thành tốt các bài tập Giải Hóa 9 bài 47: Chất béo. Mời các bạn cùng tham khảo, chuẩn bị tốt cho bài học sắp tới của mình.

A. Tóm tắt kiến thức cơ bản: Chất béo

1. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí.

a) Trạng thái tự nhiên

• Chất béo gồm mỡ lấy từ động vật và dầu ăn lấy từ thực vật.
• Trong cơ thể động vật, chất béo tập trung nhiều ở mô mỡ, còn trong thực vật chất béo có ở hạt và quả.

b) Tính chất vật lí.

Mỡ ở thể rắn, còn dầu ở thể lỏng. Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong dầu hỏa, xăng...

2. Thành phần và cấu tạo của chất béo.

Glixerol (glixerin) có công thức cấu tạo sau

hay C3H5(OH)3

Axit béo là axit hữu cơ có công thức chung là R- COOH, trong đó R là gốc hiđrocacbon.

Thí dụ: C₁₇H₃₅COOH: axit stearic

C₁₇H₃₃COOH: axit oleic

C₁₅H₃₁COOH: axit panmitic

Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo và có công thức chung là: (R-COO)₃C₃H₅

3. Tính chất hóa học.

Phản ứng quan trọng nhất của chất béo là phản ứng thủy phân.

a) Thủy phân trong môi trường axit: Khi đun nóng chất béo với nước, có axit xúc tác, chất béo tác dụng với nước tạ ra các axit béo và glixerol.

(RCOO)₃C₃H₅ + 3H₂O \(\overset{t^{\circ } }{\rightleftharpoons}\) 3RCOOH + C₃H₅(OH)₃

b) Thủy phân trong môi trường kiềm: Khi đun chất béo với dung dịch kiềm, chất béo cũng bị thủy phân sinh ra muối của các axit béo và glixerol.

(RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH 3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

Hỗn hợp muối natri (hoặc kali) của axit béo là thành phần chính của xà phòng, vì vậy phản ứng thủy phân của chất béo trong môi trường kiềm còn gọi là phản ứng xà phòng hóa.

4. Ứng dụng của chất béo.

• Làm thức ăn cho người và động vật.
• Dùng để sản xuất xà phòng, glixerol.

B. Giải bài tập trang 147 SGK Hóa lớp 9

Bài 1 trang 147 SGK Hóa 9

Chọn câu đúng nhất trong các câu sau

a) Dầu ăn là este

b) Dầu ăn là este của glixerol

c) dầu ăn là este của glixerol và axit béo

d) Dầu ăn là hỗn hợp nhiều este cuả glixerol và axit béo

Hướng dẫn giải chi tiết

Đáp án D Dầu ăn là hỗn hợp nhiều este cuả glixerol và axit béo

Bài 2 trang 147 SGK Hóa 9

Hoàn thành những câu sau bằng cách đặt những từ thích hợp vào chỗ trống

a) Chất béo tan... trong nước nhưng ... trong benzen và dầu hỏa

b) Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng... este trong môi trường ... tạo ra ... và...

c) Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng... nhưng không là phản ứng...

Hướng dẫn giải chi tiết

a) Chất béo tan không trong nước nhưng tan trong benzen và dầu hỏa

b) Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm tạo ra glixerol và các muối của axiit béo

c) Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng thủy phân nhưng không là phản ứng xà phòng hóa.

Bài 3 trang 147 SGK Hóa 9

Hãy chọn phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo

a) Giặt bằng nước

b) Giặt bằng xà phòng

c) Tẩy bằng cồn 96⁰

d) Tẩy bằng giấm

e) Tẩy bằng xăng

Hãy giải thích sự lựa chọn đó.

Hướng dẫn giải chi tiết

• Để tẩy sạch vết dầu ăn dính vào quần áo, ta phải dùng các chất có thể hòa tan được dầu nhưng không phá hủy quần áo.
• Xà phòng, cồn 96⁰, xăng là những chất hòa tan được dầu và không làm hư hại quần áo nên các phương pháp b), c), e) là dùng được.
• Giấm tuy hòa tan được dầu ăn nhưng phá hủy quần áo nên không dùng được.
• Nước không hòa tan được dầu ăn nên cũng không dùng được.

Bài 4  trang 147 SGK Hóa 9

Để thủy phân hoàn toàn 8,58 kg một loại chất béo cần vừa đủ 1,2 kg NaOH, thu được 0,92 kg glixerol và m kg hỗn hợp muối của axit béo.

a) Tính m.

b) Tính khối lượng xà phòng bánh có thể thu được từ m kg hỗn hợp các muối trên. Biết muối của các axit béo chiếm 60% khối lượng xà phòng.

Hướng dẫn giải chi tiết

a)

Phản ứng thủy phân chất béo: (RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH → C₃H₅(OH)₃ + 3RCOONa

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng, ta có

m_RCOONa = m_{chất béo} + m_NaOH - m_glixerol = 8,58 + 1,2 – 0,92 = 8,86 kg.

b) Ta có: m_RCOONa chiếm 60% khối lượng xà phòng, suy ra khối lượng xà phòng là:

m _{xà phòng} = 8,86.100/60 = 14,77 kg

>> Mời các bạn tham khảo thêm giải bài tập hóa 9 bài tiếp theo tại: Giải Hóa 9 Bài 48: Luyện tập rượu etylic, axit axetic và chất béo

C. Trắc nghiệm Hóa 9 bài 47 

Câu 1: Chọn câu đúng nhất trong các câu sau:

A. Dầu ăn là este

B. Dầu ăn là este của glixerol

C. Dầu ăn là một este của glixerol và axit béo

D. Dầu ăn là hỗn hợp nhiều este của glixerol và các axit béo

Câu 2: Khi đun nóng chất béo với kiềm, thu được:

A. Glixerol và axit vô cơ

B. Glixerol và hai axit béo

C. Glixerol và hỗn hợp muối của axit vô cơ

D. Glixerol và hỗn hợp của các axit béo

Câu 3: Có thể làm sạch vết dầu mỡ dính vào quần áo bằng cách nào sau đây?

A. Giặt bằng nước

B. Tẩy bằng cồn 95^∘

C. Tẩy bằng xăng

D. Tẩy bằng xà phòng

Câu 4: Xà phòng hoá chất nào sau đây thu được glixerol ?

A. tristearin

B. metyl axetat

C. metyl fomat

D. benzyl axetat

Câu 5: Xà phòng hóa 36,4 kg một chất béo có chỉ số axit bằng 4 thì cần dùng vừa đúng 7,366 kg KOH. Nếu hiệu suất của các phản ứng đều đạt là 100% thì khối lượng của xà phòng thu được là:

A. 39,765kg

B. 39,719kg

C. 31,877kg

D. 43,689 kg

C. Giải sách bài tập Hóa 9 bài 47

Ngoài các dạng câu hỏi bài tập sách giáo khoa hóa 9 bài 47, để củng cố nâng cao kiến thức bài học cũng như rèn luyện các thao tác kĩ năng làm bài tập. Các bạn học sinh cần bổ sung làm thêm các câu hỏi bài tập sách bài tập. Để hỗ trợ bạn đọc trong quá trình học tập cũng như làm bài tập. VnDoc đã hướng dẫn các ban học sinh giải các dạng bài tập trong Sách bài tập Hóa 9 bài 47 tại:

• Giải Sách bài tập Hóa học 9 bài 47: Chất béo

.............................................

Trên đây, VnDoc đã gửi tới các bạn Giải Hóa 9 bài 47: Chất béo. Mời các bạn cùng tham khảo lời giải các bài tiếp theo tại chuyên mục Giải SGK Hóa 9 trên VnDoc. Chuyên mục tổng hợp lời giải theo từng đơn vị bài học, giúp các em học sinh nắm vững kiến thức được học và luyện giải Hóa 9 dễ dàng.

Ngoài ra, các bạn học sinh còn có thể tham khảo Trắc nghiệm Hóa học 9, Lý thuyết Hóa 9, Giải bài tập Hóa học 9 giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn học tốt.