Lý thuyết Tin học 12 Chân trời sáng tạo bài D2

Chúng tôi xin giới thiệu bài Lý thuyết Tin học 12 bài D2: Gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng sách Chân trời sáng tạo hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh lớp 12 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Tin 12 Khoa học máy tính.

A. Lý thuyết Tin học 12 bài D2

1. Tính nhân văn

Tính nhân văn được thể hiện qua việc giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn, biết lắng nghe và chia sẻ các khó khăn của người khác, không phân biệt đối xử theo chủng tộc, sắc tộc, giới tính hoặc tôn giáo, đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu và đồng cảm với họ. Mỗi cá nhân và cộng đồng trong xã hội phải xây dựng được ý thức kỉ luật và hành động trên tinh thần đồng cảm, tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng pháp luật, tôn trọng quyền riêng tư, bảo vệ quyền lợi của người khác và có trách nhiệm với hành động của mình (Hình 1).

2. Một số vấn đề phát sinh về tính nhân văn trong không gian mạng

Ẩn danh và bí danh:

Cơ hội bộc lộ suy nghĩ và hành vi không thể thực hiện trong thế giới thật.

Xu hướng sống ảo: chỉnh sửa hình ảnh, viết bình luận chạy theo trào lưu để tăng lượt yêu thích và người theo dõi.

Người có sức ảnh hưởng (KOL):

• Định hướng quan điểm và quyết định của người theo dõi.
• Hỗ trợ chiến dịch quảng cáo và tuyên truyền.
• Có thể tạo thông tin tiêu cực về các sự kiện xã hội.

Trí tuệ nhân tạo:

• Phân tích hành vi và thu thập thông tin người dùng.
• Đề xuất thông tin lặp đi lặp lại, gây tin tưởng vào thông tin không đúng đắn.
• Mất dần khả năng phân biệt thật – giả.

Thông tin không rõ nguồn gốc:

• Đăng thông tin chưa kiểm chứng, vi phạm pháp luật.
• Sử dụng từ ngữ lai căng, tục tĩu, bạo lực để trở thành độc – lạ.

Khó kiểm soát nội dung:

• Mạng xã hội và trò chơi trực tuyến gặp khó khăn trong việc kiểm soát nội dung.
• Biến thành công cụ cho các thế lực xấu kích động, không tôn trọng sự khác biệt và đa dạng trong xã hội.

3. Biện pháp gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng

Việc gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng ngày càng trở nên quan trọng và cần thiết để việc giao tiếp, tìm kiếm thông tin, giải trí,... được hiệu quả và an toàn hơn. Để gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng, người dùng cần thực hiện các nội dung sau:

1. Nâng cao ý thức, rèn luyện hành vi đạo đức:

• Tìm hiểu các giá trị đạo đức cơ bản, chuẩn mực văn hoá.
• Tự kiểm tra, đánh giá thái độ và hành vi của bản thân.
• Thể hiện sự quan tâm và tôn trọng suy nghĩ, cảm xúc của người khác.
• Kiềm chế hành vi không đúng đắn, tự chủ và tự chịu trách nhiệm.
• Hỗ trợ người xung quanh và phản ứng tích cực trong giao tiếp mạng xã hội.

2. Tuân thủ pháp luật:

• Hiểu và tuân thủ các luật liên quan đến hoạt động trong không gian mạng.
• Kiểm tra tính chính xác của thông tin trước khi chia sẻ.
• Đồng cảm và tôn trọng quyền riêng tư của người khác.

3. Kiểm soát thông tin cá nhân:

• Sử dụng công nghệ bảo mật thông tin cá nhân.
• Tham gia tập huấn về an toàn mạng.
• Hạn chế nguy cơ mất thông tin tài khoản và tránh bị mạo danh.

4. Kêu gọi đăng thông tin rõ nguồn gốc:

• Chỉ đăng thông tin đã được kiểm chứng, không vi phạm pháp luật.
• Lan toả hình ảnh tốt đẹp về các hoạt động tình nguyện.
• Tránh sử dụng từ ngữ tục tĩu và bạo lực.
• Rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ và tôn trọng sự khác biệt và đa dạng.

Ngoài ra, cơ quan, tổ chức liên quan đến các hoạt động trong không gian mạng cũng cần thực hiện những nội dung sau để hỗ trợ việc gìn giữ tính nhân văn, tạo một môi trường không gian mạng trong sạch, lành mạnh:

1. Tăng cường kiểm duyệt nội dung:

• Kiểm duyệt nội dung xấu, độc, chống phá nhà nước, vi phạm thuần phong mỹ tục.
• Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia giám sát toàn bộ không gian mạng tại Việt Nam.
• Đề xuất nhà cung cấp dịch vụ mạng ngăn chặn thông tin theo từ khoá, nội dung, nguồn tin xác nhận.
• Yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới cung cấp thông tin và hợp tác theo luật pháp nước sở tại và thông lệ quốc tế.

2. Giám sát hành vi người dùng:

• Giám sát hành vi người dùng để nhận biết các hoạt động phân biệt đối xử, hành vi trái đạo đức, xuyên tạc.
• Xử lý ngăn chặn, răn đe, giáo dục những hành vi vi phạm.
• Đảm bảo môi trường an toàn cho tất cả người dùng.

B. Trắc nghiệm Tin học 12 bài D2

1. Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn

Câu 1: Tính nhân văn trong không gian mạng được thể hiện qua điều nào sau đây?

A. Bộc lộ sự tức giận và chê bai người khác.

B. Chia sẻ khó khăn và không phân biệt đối xử.

C. Tạo ra tin đồn thất thiệt về người khác.

D. Chỉ giao tiếp với những người có cùng quan điểm.

Đáp án: B

Giải thích: Tính nhân văn bao gồm việc giúp đỡ lẫn nhau, chia sẻ khó khăn và không phân biệt đối xử.

Câu 2: Một trong những vấn đề phát sinh về tính nhân văn trong không gian mạng là gì?

A. Tăng cường tính kết nối xã hội.

B. Sự phổ biến của các hành vi thiếu đạo đức.

C. Giảm thiểu sự hiểu biết về công nghệ.

D. Phát triển các giá trị văn hóa tích cực.

Đáp án: B

Giải thích: Trong không gian mạng, các hành vi thiếu đạo đức như xúc phạm, phân biệt đối xử, và xuyên tạc có thể trở nên phổ biến.

Câu 3: Các Key Opinion Leader (KOL) trong không gian mạng có thể gây ảnh hưởng gì?

A. Chỉ giúp quảng bá sản phẩm và dịch vụ.

B. Luôn lan tỏa thông tin tích cực.

C. Định hướng quan điểm của người theo dõi.

D. Không có tác động gì đến xã hội.

Đáp án: C

Giải thích: KOL có thể định hướng quan điểm và quyết định của những người theo dõi, kể cả theo hướng tích cực hay tiêu cực.

Câu 4: Sử dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong không gian mạng có thể dẫn đến vấn đề gì?

A. Cải thiện kỹ năng giao tiếp của người dùng.

B. Tăng cường bảo mật thông tin cá nhân.

C. Gây ra sự mất khả năng phân biệt thật – giả.

D. Không ảnh hưởng đến sự thật – giả trong thông tin.

Đáp án: C

Giải thích: Các nền tảng mạng xã hội sử dụng trí tuệ nhân tạo có thể lặp lại thông tin sai lệch, làm người dùng khó phân biệt đúng Sai.

Câu 5: Một trong những biện pháp gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng là gì?

A. Tăng cường sử dụng các từ ngữ tục tĩu.

B. Kiểm soát thông tin cá nhân.

C. Tránh hoàn toàn việc sử dụng mạng xã hội.

D. Tạo lập các nhóm riêng biệt chỉ cho những người có cùng quan điểm.

Đáp án: B

Giải thích: Để giữ tính nhân văn, cần kiểm soát thông tin cá nhân và hành vi trực tuyến của mình.

Câu 6: Việc gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng yêu cầu người dùng:

A. Chỉ đăng tải thông tin đã được kiểm chứng.

B. Chia sẻ mọi thông tin mà không cần kiểm chứng.

C. Sử dụng ngôn ngữ kích động và tục tĩu.

D. Tránh tương tác với các cộng đồng trực tuyến.

Đáp án: A

Giải thích: Để duy trì tính nhân văn, cần đảm bảo thông tin đăng tải là đúng đắn và đã được kiểm chứng.

Câu 7: Những hành vi nào sau đây không phù hợp với tính nhân văn trong không gian mạng?

A. Viết bình luận tích cực.

B. Xuyên tạc và bôi nhọ danh dự của người khác.

C. Chia sẻ những hình ảnh tốt đẹp về cộng đồng.

D. Hỗ trợ các hoạt động tình nguyện.

Đáp án: B

Giải thích: Những hành vi như xuyên tạc và bôi nhọ danh dự không phù hợp với tính nhân văn và có thể gây hại cho người khác.

Câu 8: Một cách để nâng cao ý thức và hành vi đạo đức trong không gian mạng là gì?

A. Thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với ý kiến của người khác.

B. Tự kiểm tra và đánh giá hành vi của bản thân.

C. Lan truyền thông tin chưa được kiểm chứng.

D. Tăng cường việc sử dụng từ ngữ không phù hợp.

Đáp án: B

Giải thích: Tự kiểm tra và đánh giá hành vi giúp nhận ra những sai sót và cải thiện bản thân.

Câu 9: Vai trò của các cơ quan chuyên môn và cơ quan quản lí nhà nước trong gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng là gì?

A. Không cần thiết và không có tác động.

B .Tăng cường kiểm duyệt nội dung và giám sát hành vi người dùng.

C. Chỉ tập trung vào việc quảng bá sản phẩm.

D. Khuyến khích sự phát triển của các trào lưu tiêu cực.

Đáp án: B

Giải thích: Các cơ quan chuyên môn và quản lí nhà nước cần giám sát và kiểm duyệt nội dung để bảo đảm tính nhân văn và an toàn trong không gian mạng.

Câu 10: Một trong những mục tiêu của việc gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng là gì?

A. Phát triển và lan truyền các hành vi tiêu cực.

B. Tôn trọng sự khác biệt và đa dạng.

C. Đẩy mạnh việc sử dụng ngôn ngữ thô tục.

D. Hạn chế sự đa dạng trong giao tiếp.

Đáp án: B

Giải thích: Tính nhân văn trong không gian mạng yêu cầu sự tôn trọng đối với sự khác biệt và đa dạng của mọi người.

2. Câu trắc nghiệm đúng sai

Câu 1: Về tính nhân văn trong không gian mạng, hãy xác định các phát biểu sau là đúng hay sai

a) Tính nhân văn bao gồm việc giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn.

b) Tính nhân văn cho phép phân biệt đối xử theo chủng tộc và sắc tộc.

c) Tính nhân văn yêu cầu tôn trọng quyền riêng tư của người khác.

d) Tính nhân văn không liên quan đến việc bảo vệ quyền lợi của người khác.

Trả lời

a) Đúng - Tính nhân văn bao gồm việc giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn, thể hiện sự đồng cảm và quan tâm.

b) Sai- Tính nhân văn không cho phép phân biệt đối xử theo bất kỳ lý do nào, bao gồm chủng tộc và sắc tộc.

c) Đúng - Tôn trọng quyền riêng tư của người khác là một phần quan trọng của tính nhân văn.

d) Sai - Tính nhân văn liên quan mật thiết đến việc bảo vệ quyền lợi của người khác, đảm bảo sự công bằng và tôn trọng.

Câu 2: Về các vấn đề phát sinh về tính nhân văn trong không gian mạng, hãy xác định các phát biểu sau là đúng hay sai :

a) Khả năng ẩn danh trên mạng có thể dẫn đến hành vi sống ảo và chạy theo trào lưu tiêu cực.

b) KOL (Key Opinion Leader) luôn tạo ra các thông tin tích cực và đúng đắn.

c) Trí tuệ nhân tạo trên mạng xã hội có thể khiến người dùng mất khả năng phân biệt thông tin thật và giả.

d) Các nền tảng mạng xã hội không cần kiểm duyệt nội dung vì người dùng có thể tự kiểm soát hành vi của mình

Trả lời

a) Đúng - Khả năng ẩn danh có thể dẫn đến các hành vi sống ảo và tham gia vào các trào lưu tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến tính nhân văn.

b) Sai - Không phải tất cả KOL đều tạo ra thông tin tích cực; một số có thể lan truyền thông tin tiêu cực hoặc gây hiểu lầm.

c) Đúng - Trí tuệ nhân tạo trên các nền tảng mạng xã hội có thể làm người dùng mất khả năng phân biệt thông tin thật và giả do việc lặp lại các thông tin sai lệch.

d) Sai - Các nền tảng mạng xã hội cần kiểm duyệt nội dung để đảm bảo một môi trường an toàn và văn minh, vì không phải tất cả người dùng đều tự kiểm soát được hành vi của mình.

3. Câu trả lời ngắn

Câu 1: Tính nhân văn trong không gian mạng được thể hiện như thế nào?

Đáp án: Tính nhân văn trong không gian mạng được thể hiện qua việc tôn trọng quyền riêng tư và cảm xúc của người khác, không phân biệt đối xử, và thể hiện sự đồng cảm, chia sẻ với những khó khăn của người khác.

Giải thích: Trong không gian mạng, tính nhân văn đòi hỏi mỗi cá nhân phải hành xử với tinh thần tôn trọng và đồng cảm, tránh gây tổn thương hoặc xúc phạm người khác. Điều này bao gồm việc không phân biệt đối xử và tôn trọng quyền riêng tư.

Câu 2: Những vấn đề nào thường phát sinh về tính nhân văn trong không gian mạng?

Đáp án: Một số vấn đề phát sinh bao gồm việc sống ảo, đăng tải hình ảnh chỉnh sửa kỹ thuật số, chạy theo các trào lưu để tăng lượt thích, và lan truyền thông tin không đúng sự thật.

Giải thích: Những hành động này có thể gây hiểu lầm về bản thân và xã hội, làm giảm đi sự chân thực và gây ra các hậu quả tiêu cực như mất khả năng phân biệt thật - giả, gây áp lực tâm lý và xã hội.

Câu 3: Biện pháp gì giúp gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng?

Đáp án: Nâng cao ý thức, tuân thủ pháp luật, kiểm soát thông tin cá nhân, và kêu gọi chia sẻ thông tin đã kiểm chứng.

Giải thích: Việc nâng cao ý thức và tuân thủ các quy định pháp luật giúp bảo vệ tính nhân văn và đảm bảo hành vi đúng đắn trong không gian mạng. Kiểm soát thông tin cá nhân và chia sẻ thông tin đã được kiểm chứng là cách để bảo vệ quyền riêng tư và tránh lan truyền thông tin sai lệch.

>>>> Bài tiếp theo: Lý thuyết Tin học 12 Chân trời sáng tạo bài F1