Cách mạng tư sản là gì?

VnDoc xin giới thiệu bài Cách mạng tư sản là gì? được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Lịch sử lớp 8. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Cách mạng tư sản là gì?

Lời giải:

- Cách mạng tư sản, theo học thuyết Marx, là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản (hay quý tộc mới) lãnh đạo nhằm lật đổ chế độ phong kiến, thiết lập nền thống trị của giai cấp tư sản, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.

- Cách mạng tư sản bắt đầu từ thế kỷ 16 kéo dài tới thế kỷ 20. Nó đã thiết lập nền dân chủ tư sản và tạo ra phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất, đồng thời có một tiến bộ vượt bậc về phương thức sản xuất, là một bước tiến có ý nghĩa lịch sử trong xã hội loài người. Mặc dù vậy, những học giả chủ nghĩa xã hội khoa học cho rằng cách mạng tư sản vẫn là sự thay thế chế độ bóc lột phong kiến bằng chế độ bóc lột tư bản chủ nghĩa, chưa giải quyết được vấn đề cơ bản của xã hội là xóa bỏ chế độ người bóc lột người.

Khái quát về cách mạng tư sản

Cách mạng là sự thay đổi cơ bản về quyền lực chính trị hoặc cơ cấu tổ chức diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định khi người dân nổi dậy chống lại chính quyền hiện tại. Các cuộc cách mạng đã xảy ra trong suốt lịch sử nhân loại và rất đa dạng về phương pháp, thời gian, hệ tư tưởng. Kết quả của những cuộc cách mạng là những thay đổi lớn về văn hoá, kinh tế và các thể chế chính trị xã hội.

Thuật ngữ “cách mạng” cũng được sử dụng để chỉ những thay đổi lớn ngoài phạm vi chính trị. Những cuộc cách mạng như vậy đã làm thay đổi về xã hội, văn hóa, hoặc khoa học công nghệ thay vì thay đổi hệ thống chính trị, những cuộc cách mạng như vậy thường được gọi là các cuộc cách mạng xã hội. Một số có phạm vi toàn cầu, trong khi một số khác chỉ giới hạn ở trong một quốc gia. Một trong những ví dụ thông dụng về việc sử dụng thuật ngữ “cách mạng” theo ý nghĩa đó là cuộc cách mạng công nghiệp (khoảng 1760 đến nửa đầu thế kỷ XIX). Một ví dụ tương tự là cuộc cách mạng kỹ thuật số trong thời đại hiện nay.

Cách mạng tư sản

Cách mạng tư sản là phương thức chuyển từ hình thái kinh tế xã hội phong kiến sang hình thái kinh tế xã hội chủ nghĩa.

Được thực hiện thông qua cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt nhằm giành chính quyền giữa tập đoàn phong kiến lỗi thời với giai cấp tiến bộ có sự tham gia của quần chúng nhân dân

Là sự kết hợp giữa sự xung đột là lực lượng sản xuất mới và với quan hệ sản xuất phong kiến lỗi thời, cách mạng tư sản là cách giải quyết những mâu thuẫn hết sức gay gắt giữa các lực lượng này.

Nguyên nhân hình thành cách mạng tư sản hay tiền đề của nó là cách mạng tư sản muốn nổ ra phải có lực lượng sản xuất trong lòng chủ nghĩa phong kiến; phải có giai cấp tư sản và phải có các giai cấp đại diện cho phương thức tư bản chủ nghĩa.

Tiền đề tư tưởng dân chủ tư sản là ngọn đuốc soi đường công kích vào tư tưởng phong kiến.

Một cuộc cách mạng chỉ có thể bùng nổ khi có điều kiện và tình thế và khi có tiền đề thì chưa chắc cuộc cách mạng có thể nổ ra, nó phải có hai đặc trưng cơ bản sau để tiến hành là: giai cấp thống trị không còn thống trị như cũ được nữa dẫn đến thời kỳ khủng hoảng toàn diện; giai cấp bị trị không muốn sống như thế nữa và đấu tranh mạnh mẽ.

Động lực cách mạng của cách mạng tư sản là những giai cấp làm cách mạng gồm: giai cấp lãnh đạo và quần chúng nhân dân.

+ Giai cấp lãnh đạo: giai cấp tư sản

+ Quần chúng nhân dân: bộ phận đông đảo nhất là nông dân.

Trong cuộc cách mạng nào hay ở giai đoạn nào mà quần chúng nhân dân đông đảo thì tính bạo lực càng lớn và cách mạng càng đi đến triệt để, thế nên tính chất cách mạng tư sản là bạo lực chính trị và bạo lực vũ trang.

Và cách mạng tư sản thì thực hiện hai nhiệm vụ chủ yếu là: dân chủ và dân tộc. Tức là xóa trình trạng phong kiến cát cứ thống nhất thị trường và tạo thành một quốc gia dân tộc tư sản có 4 đặc trưng là có ngôn ngữ chung, lãnh thổ, văn hóa và kinh tế chung đó là nhiệm vụ dân tộc; còn về nhiệm vụ dân chủ thì thực hiện dân chủ về hai mặt là dân chủ về chính trị và dân chủ về mặt kinh tế.

Từ đây xảy ra các mâu thuẫn như mâu thuẫn giữa tư bản và vô sản; các nước tư bản chủ nghĩa và các nước thuộc địa và phụ thuộc; giữa các nước đế quốc với nhau. Song song với đó giai cấp công nhân dần hình tạo ra những cuộc cách mạng, đấu tranh đòi quyền lợi của giai cấp vô sản.

-------------------------------

Ngoài Cách mạng tư sản là gì? đã được VnDoc giới thiệu, mời các bạn cùng tham khảo thêm Giải bài tập SGK môn Lịch sử lớp 8, Giải bài tập SBT môn Lịch sử 8 để hoàn thành tốt chương trình học THCS.