Phân tích đánh giá được ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng 10 năm 1917 ở Nga

Chúng tôi xin giới thiệu bài Phân tích đánh giá được ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng 10 năm 1917 ở Nga được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Lịch sử lớp 8. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Phân tích đánh giá được ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng 10 năm 1917 ở Nga

Trả lời:

- Cách mạng Tháng Mười Nga là một trong những sự kiện vĩ đại nhất của thế kỷ XX, đánh dấu một mốc mới trong lịch sử phát triển của nhân loại. Cách mạng Tháng Mười Nga đã xóa bỏ giai cấp bóc lột, tư sản, địa chủ và chế độ người bóc lột người, đưa giai cấp vô sản bị áp bức, bóc lột nặng nề thành giai cấp đứng đầu và làm chủ xã hội; giải phóng nhân dân lao động, đưa người lao động từ thân phận nô lệ trở thành chủ nhân của đất nước. Cách mạng Tháng Mười Nga thành công đã dẫn tới sự ra đời nhà nước xã hội chủ nghĩa - nhà nước chuyên chính vô sản đầu tiên trong lịch sử loài người và làm cho chủ nghĩa xã hội từ lý luận trở thành hiện thực trong đời sống chính trị thế giới.

- Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga đã khẳng định bản chất khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin và cung cấp những bài học lịch sử vô giá cho các cuộc cách mạng vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Cuộc cách mạng vĩ đại này, từ thực tiễn cách mạng đã làm sáng tỏ, chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa Lênin là thống nhất về bản chất, về những đặc trưng, thuộc tính phản ánh bản chất - xét về mặt lý luận, học thuyết

- Cách mạng Tháng Mười Nga thức tỉnh hàng triệu quần chúng nhân dân lao động tự khẳng định mình, tự mình sáng tạo xây dựng một xã hội giàu có, công bằng, dân chủ và văn minh. Cách mạng Tháng Mười Nga ngay từ đầu đã phản đối các cuộc chiến tranh giữa các dân tộc, ủng hộ việc thiết lập hòa bình trên trái đất. Không có nghi ngờ gì nữa về một thực tế của những thay đổi thực sự mang tính cách mạng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội Nga vào năm 1917 và trong thời kỳ tiếp theo (sự thay đổi chế độ chính trị và hệ tư tưởng thống trị, sự tháo dỡ hệ thống kinh tế-xã hội và xây dựng một hệ thống mới không có sở hữu tư nhân, một cuộc "cách mạng văn hóa" và v.v..).

1. Hoàn cảnh và diễn biến

- Đầu năm 1917, nước Nga lâm vào khủng hoảng trầm trọng. Quần chúng nhân dân tin rằng lúc này chỉ có một lối thoát là lật đổ chế độ Nga hoàng phản động.

- Tình thế cách mạng đã chín muồi, ngày 26-2-1917, theo lịch cũ nước Nga (tức ngày 11-3-1917), dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik, công nhân tiến hành khởi nghĩa vũ trang. Cuộc khởi nghĩa do Xô viết đại biểu công nhân và binh lính Petrograd (nay là thành phố Saint Petersburg) lãnh đạo giành thắng lợi, chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng hoàn toàn sụp đổ.

- Sau cách mạng dân chủ tư sản tháng 2-1917, ở Nga tồn tại tình trạng hai chính quyền song song, một bên là Chính phủ lâm thời tư sản và một bên là Xô viết các đại biểu công nhân và binh sĩ, đứng đầu là Xô viết Petrograd. Trước tình hình đó, V.I.Lenin và Đảng Bolshevik đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.

- Tối ngày 3-4-1917, theo lịch cũ nước Nga (tức 16-4-1917), Lenin về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Nga. Đêm 24-10-1917 (tức đêm 6-11-1917), khởi nghĩa vũ trang nổ ra ở thủ đô Petrograd. Ngày 25-10-1917 (tức ngày 7-11-1917), các lực lượng khởi nghĩa đã làm chủ tình hình ở Petrograd, trừ Cung điện Mùa Đông và một vài nơi. Tới 2 giờ 10 phút, rạng sáng 26-10-1917, Cung điện Mùa Đông được giải phóng, các bộ trưởng trong Chính phủ lâm thời bị bắt giữ. Cuộc khởi nghĩa vũ trang tại Petrograd kết thúc thắng lợi.

- Ngày 25-10-1917, theo lịch cũ nước Nga (tức ngày 7-11-1917) đã được ghi vào lịch sử là ngày thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười vĩ đại.

2. Ý nghĩa lịch sử và thời đại

- Cách mạng tháng Mười Nga là một trong những sự kiện vĩ đại nhất của thế kỷ XX, đánh dấu một mốc mới trong lịch sử phát triển của nhân loại. Nó đã xóa bỏ các giai cấp bóc lột, tư sản, địa chủ và chế độ người bóc lột người, đưa giai cấp vô sản bị áp bức, bóc lột nặng nề thành giai cấp đứng đầu và làm chủ xã hội; giải phóng nhân dân lao động, đưa người lao động từ thân phận nô lệ trở thành chủ nhân của đất nước; ra đời nhà nước xã hội chủ nghĩa - nhà nước chuyên chính vô sản đầu tiên trong lịch sử loài người và làm cho chủ nghĩa xã hội từ lý luận trở thành hiện thực trong đời sống chính trị thế giới. Cách mạng tháng Mười Nga đã mở ra một bước ngoặt căn bản trong lịch sử loài người, từ thế giới tư bản chủ nghĩa sang thế giới xã hội chủ nghĩa, mở ra một thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới.

- Cách mạng tháng Mười Nga đánh đổ chủ nghĩa đế quốc ở ngay “chính quốc”, đồng thời đánh vào hậu phương của nó là các nước thuộc địa của Nga hoàng; cổ vũ, lôi cuốn mạnh mẽ phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của những nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latin. Cách mạng tháng Mười Nga có ý nghĩa lịch sử và tính chất quốc tế vô cùng sâu rộng; không một cuộc cách mạng nào trong thời đại ngày nay lại không chịu ảnh hưởng sâu xa của Cách mạng tháng Mười. Nó cho thấy: trong thời đại ngày nay, sự kết hợp tất yếu và tự nhiên giữa cuộc đấu tranh vì dân chủ và cuộc đấu tranh vì chủ nghĩa xã hội, giữa dân chủ và chủ nghĩa xã hội chẳng những là mục tiêu mà còn là động lực mạnh mẽ thúc đẩy tiến bộ xã hội, đưa xã hội loài người vươn tới tự do, công bằng, bình đẳng và văn minh.

3. Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga và cách mạng Việt Nam

- Cách mạng tháng Mười Nga đã chỉ ra con đường giải phóng dân tộc Việt Nam

- Với khát vọng tìm con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc, sau nhiều năm bôn ba thế giới, đến tháng 7-1920, Nguyễn Ái Quốc đã đọc được bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin. Từ đó, Người xác định cách mạng Việt Nam phải đi theo con đường Cách mạng tháng Mười Nga. Người khẳng định: “Cách mệnh Nga dạy cho chúng ta rằng muốn cách mệnh thành công thì phải dân chúng (công nông) làm gốc, phải có đảng vững bền, phải bền gan, phải hy sinh, phải thống nhất. Nói tóm lại là phải theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin”. Năm 1923, Nguyễn Ái Quốc đến Liên Xô, tìm hiểu và nghiên cứu về mạng Tháng Mười, về chủ nghĩa xã hội và Nhà nước Xô viết, những thành tựu do Cách mạng Tháng Mười Nga mang lại, Người rút ra kết luận: “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật”.

- Người kết hợp giữa lý luận cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin với tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam, xây dựng liên minh công- nông và khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh đã chuẩn bị về lý luận, tổ chức, tiến hành Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam - Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam, đại diện cho nhân dân lao động và cả dân tộc Việt Nam, để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam.

- Nói về ảnh hưởng của Cách mạng Tháng Mười Nga đối với công cuộc giải phóng dân tộc ở Việt Nam, Hồ Chí Minh khẳng định: “Cách mạng Tháng Mười đã thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc, làm cho nó trở thành một làn sóng mãnh liệt trong tất cả các nước phương Đông: Trung Quốc, Ấn Độ, Nam Dương, Việt Nam”. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng đã tổ chức các phong trào đấu tranh cách mạng; qua đó lực lượng cách mạng của quần chúng nhân dân trưởng thành về mọi mặt..; xúc tiến chuẩn bị lực lượng để thực hiện công cuộc giải phóng. Vận dụng kinh nghiệm chớp thời cơ của Cách mạng Tháng Mười Nga, Đảng đã sáng suốt dự báo thời cơ của cách mạng Việt Nam sẽ đến khi “Quân Đồng minh vào Đông Dương đánh Nhật, phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh... là những dịp tốt cho nhân dân Đông Dương nổi dậy giành quyền độc lập, tự do”

- Từ bài học liên minh công-nông của Cách mạng Tháng Mười Nga vận dụng vào thực tiễn Việt Nam, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xây dựng khối liên minh công-nông-vững chắc, làm nòng cốt cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc phát huy tinh thần yêu nước, sức mạnh của cả dân tộc, tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên cả nước. Đảng khẳng định: Cách mạng Tháng Tám “là kết quả tổng hợp của các phong trào cách mạng liên tục diễn ra trong 15 năm sau ngày thành lập Đảng, từ cao trào Xô viết Nghệ-Tĩnh, cuộc vận động dân chủ 1936-1939 đến phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945, mặc dù cách mạng có những lúc bị dìm trong máu lửa”

- Ngay sau Cách mạng Tháng Tám, thực dân Pháp quay trở lại xâm lược Việt Nam Nhân dân Việt Nam kiên quyết bảo vệ thành quả cách mạng mới giành được, tiếp tục thực hiện cuộc kháng chiến kéo dài chín năm (1945-1954), đánh bại thực dân Pháp xâm lược, giải phóng hoàn toàn miền Bắc và đưa miền Bắc tiến lên CNXH. Trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân cả nước tiếp tục kiên định độc lập dân tộc và CNXH, thực hiện thắng lợi sự nghiệp giải phóng dân tộc, hòa bình, thống nhất đất nước, đưa cả nước tiến lên CNXH theo con đường mà Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam lựa chọn - đó là con đường của Cách mạng Tháng Mười Nga.

- Kể từ đầu thập niên 90, thế kỷ XX, sau khi mô hình XHCN ở Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ, các thế lực thù địch của CNXH và nhiều người nước ngoài ngộ nhận cho rằng CNXH đã lỗi thời và không thể tồn tại. Song, Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam vẫn kiên trì tiếp tục con đường cách mạng XHCN; đổi mới đúng đắn và thực hiện đường lối đổi mới hiệu quả; giữ vững ổn định chính trị, đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với công bằng, dân chủ, tiến bộ xã hội.

- Sau gần 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử. Đất nước đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Hiện nay, thế và lực của đất nước, sức mạnh tổng hợp quốc gia, uy tín quốc tế của đất nước ngày càng được nâng cao, tạo ra những tiền đề quan trọng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

- Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 ra đời cách đây hơn 100 năm, dưới ánh sáng của Cách mạng Tháng Mười, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ, đưa đất nước đi lên CNXH, kiên định mục tiêu “Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”, giành được những thắng lợi to lớn, đặc biệt trong công cuộc đổi mới hiện nay.

-------------------------------

Ngoài Phân tích đánh giá được ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng 10 năm 1917 ở Nga đã được VnDoc giới thiệu, mời các bạn cùng tham khảo thêm Giải bài tập SGK môn Lịch sử lớp 8, Giải bài tập SBT môn Lịch sử 8 để hoàn thành tốt chương trình học THCS.