Giải Hóa 10 Bài 15: Hóa trị và số oxi hóa

Giải Hóa 10 Bài 15: Hóa trị và số oxi hóa tóm tắt lý thuyết và hướng dẫn giải chi tiết các bài tập 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 trong sách giáo khoa trang 74, hi vọng sẽ giúp các em học tốt môn Hóa học 10. Mời các em cùng tham khảo.

A. Lý thuyết về hóa trị và số oxi hóa

1. Số oxi hóa

Để thuận tiện cho việc nghiên cứu phản ứng oxi hóa – khử người ta dùng khái niệm số oxi hóa.

Số oxi hóa của một nguyên tố trong hợp chất là điện tích của nguyên tử nguyên tố đó trong phân tử nếu giả định liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử là liên kết ion.

2. Quy tắc xác định số oxi hóa

Quy tắc 1: Số oxi hóa của các nguyên tố trong đơn chất bằng 0.

Ví dụ : Số oxi hóa của các nguyên tố Na, Fe, H, O, Cl trong đơn chất tương ứng Na, Fe, H₂, O₂, Cl₂ đều bằng 0.

Quy tắc 2 : Trong hầu hết các hợp chất :

Số oxi hóa của H là +1 (trừ các hợp chất của H với kim loại như NaH, CaH₂, thì H có số oxi hóa –1).

Số oxi hóa của O là –2 (trừ một số trường hợp như H₂O₂, F₂O, oxi có số oxi hóa lần lượt là : –1, +2).

Quy tắc 3 : Trong một phân tử, tổng đại số số oxi hóa của các nguyên tố bằng 0. Theo quy tắc này, ta có thể tìm được số oxi hóa của một nguyên tố nào đó trong phân tử nếu biết số oxi hóa của các nguyên tố còn lại.

Quy tắc 4: Trong ion đơn nguyên tử, số oxi hóa của nguyên tử bằng điện tích của ion đó. Trong ion đa nguyên tử, tổng đại số số oxi hóa của các nguyên tử trong ion đó bằng điện tích của nó.Ví dụ : Số oxi hóa của Na, Zn, S và Cl trong các ion Na⁺, Zn²⁺, S^2-, Cl- lần lượt là : +1, +2, –2, –1.

Tổng đại số số oxi hóa của các nguyên tố trong các ion SO42-, MnO₄-, NH₄+ lần lượt là : –2, –1, +1.

Chú ý: Để biểu diễn số oxi hóa thì viết dấu trước, số sau, còn để biểu diễn điện tích của ion thì viết số trước, dấu sau.

Nếu điện tích là 1+ (hoặc 1–) có thể viết đơn giản là + (hoặc -) thì đối với số oxi hóa phải viết đầy đủ cả dấu và chữ (+1 hoặc –1).

Trong hợp chất, kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm luôn có số oxi hóa lần lượt là : +1, +2, +3.

B. Giải bài tập SGK Hóa 10 trang 74

Bài 1  trang 74 SGK Hóa 10

Số oxi hóa của nitơ trong NH₄⁺, NO₂^-, và HNO₃ lần lượt là:

A. +5, -3, +3.

B. -3, +3, +5

C. +3, -3, +5

D. +3, +5, -3.

Hướng dẫn giải bài tập

Gọi số oxi hóa của N trong các hợp chất là x

Ta có: NH₄+: x + 4 = 1 → x = -3 → số oxi hóa của N trong NH₄+ là -3

NO₂-: x + 2.(-2) = -1 → x = 3 → số oxi hóa của N trong NO₂- là +3

HNO₃: 1 + x + 3.(-2) = 0 → x = 5 → số oxi hóa của N trong HNO₃ là +5

Bài 2  trang 74 SGK Hóa 10

Số oxi hóa của Mn, Fe trong Fe³⁺, S trong SO₃, P trong PO₄^3- lần lượt là:

A. 0, +3, +6, +5

B. 0, +3, +5, +6

C. +3, +5, 0, +6

D. +5, +6, +3, 0.

Chọn đáp ứng đúng.

Hướng dẫn giải bài tập

Đáp án: A

Mn: đứng một mình ko mang điện tích

Fe⁺³ : sắt mang + 3

SO₃: O ( -2 ) => 3 O (-6 ) => S : + 6

PO₄^3- : O ( -2 ) : x + (- 2 ) . 4 = -3 => x = + 5

Bài 3  trang 74 SGK Hóa 10

Hãy cho biết điện hóa trị của các nguyên tử trong các hợp chất sau đây: CsCl, Na₂O, BaO, BaCl₂, Al₂O₃.

Hướng dẫn giải bài tập

Trong CsCl: Cs có điện hóa trị là +1, Cl có điện hóa trị là -1

Trong Na₂O: Na có điện hóa trị là +1, O₂ có điện hóa trị là -2

Trong BaO: Ba có điện hóa trị là +2, O₂ có điện hóa trị là -2

Trong BaCl₂: Ba có điện hóa trị là +2, Cl có điện hóa trị là -1

Trong Al₂O₃: Al có điện hóa trị là +3, O₂ có điện hóa trị là -2

Bài 4  trang 74 SGK Hóa 10

Hãy xác định cộng hóa trị của các nguyên tố trong các hợp chất sau đây: H₂O, CH₄, HCl, NH₃.

Hướng dẫn giải bài tập

Xác định cộng hóa trị của các nguyên tố trong các hợp chất sau đây:

Bài 5 trang 74 SGK Hóa 10 

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong các phân tử và ion sau: CO₂, H₂O, SO₃, NO, NO₂, Na⁺, Cu²⁺, Fe²⁺, Fe³⁺, Al³⁺, NH₄⁺

Hướng dẫn giải bài tập

Số oxi hóa của các nguyên tố trong các phân tử và ion sau:

\(^{+4}CO_2^{-2},\ ^{+1}H_2O^{-2},\ S^{+6}O_3^{-2},\ N^{-3}H_3^{+1},\ N^{+4}O_2^{-2},\ N^{+2}O^{-2},\ N^{-3}H_4^{+1}\)

Cu²⁺ có số oxi hóa là +2 , Na⁺ có số oxi hóa là +1, Fe²⁺ có số oxi hóa là +2, Fe³⁺ có số oxi hóa là +3, Al³⁺ có số oxi hóa là +3.

Bài 6  trang 74 SGK Hóa 10

Viết công thức phân tử của các chất, trong đó S lần lượt có số oxi hóa -2, 0, +4, +6.

Hướng dẫn giải bài tập

Công thức phân tử của những chất trong đó S có số oxi hóa -2, 0, +4, +6 lần lượt là: H₂S, S, SO₂, SO₃.

Bài 7  trang 74 SGK Hóa 10

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong hợp chất, đơn chất và ion sau:

a) H₂S, S, H₂SO₃, H₂SO₄.

b) HCl, HClO, NaClO₂, HClO₃.

c) Mn, MnCl₂, MnO₂, KmnO₄.

d) MnO₄^–, SO₄^2-, NH₄⁺.

Hướng dẫn giải bài tập

a) Số oxi hóa của S trong các chất: H₂, S^-2, S⁰, H₂S⁺⁴O₃, H₂S⁺⁶O₄

b) Số oxi hóa của Cl trong các hợp chất: HCl^-1, HCl⁺¹O, NaCl⁺³O₂, HCl⁺⁵O₃, HCl⁺⁷O₄.

c) Số oxi hóa của Mn trong các chất: Mn⁰, Mn⁺²Cl₂, Mn⁺⁴O₂, KMn⁺⁷O₄

d) \(Mn^{^{^{+7}}}O_4^{^{-2}-}\)\(Mn^{^{^{+7}}}O_4^{^{-2}-},\ S^{+6}O_4^{^{-2}2-},\ N^{-3}H_4^{^{+1}+}\)

C. Trắc nghiệm Hóa 10 bài 15

Câu 1: Trong phân tử NaCl, điện hóa trị của Na và Cl lần lượt là

A. +1 và -1

B. +1 và +1

C. -1 và -1

D. -1 và +1

Câu 2: Trong phân tử H₂O₂ và O₂, cộng hóa trị của O lần lượt là

A. 2 và 0

B. 2 và 2

C. 1 và 0

D. 1 và 2

Câu 3: Nguyên tố R là phi kim thuộc nhóm A. Hợp chất của R với hidro là RH₃. Hóa trị với số oxi hóa của R trong oxit tương úng với hóa trị cao nhất lần lượt là

A. 3 và -3

B. 5 và -5

C. 5 và +5

D. 3 và +3

Câu 4: Nguyên tố R có cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns²np⁴. Công thức hợp chất của R với H và công thức oxit tương ứng với hóa trị cao nhất của R lần lượt là

A. RH₂ và RO

B. RH₂ và RO₂

C. RH₄ và RO₂

D. RH₂ và RO₃

Câu 5: Hóa trị với số oxi hóa của N trong phân tử HNO₃ lần lượt là

A. 3 và -3

B. 5 và -5

C. 4 và +5

D. 3 và +3

Câu 6: Hóa trị và số oxi hóa của N trong phân tử NH₄Cl lần lượt là

A. 4 và -3

B. 3 và +5

C. 5 và +5

D. 3 và -3

Câu 7: Dãy các chất nào dưới đây được sắp xếp theo chiều tăng dần số oxi hóa của nitơ?

A. NO, N₂O, NH₃, NO₃-

B. NH₄+, N₂, N₂O, NO, NO₂, NO₃-

C. NH₃, N₂, NO₂, NO, NO_3-

D. NH₃, NO, N₂O, NO₂, N₂O₅

Câu 8: Cho một số hợp chất: H₂S, H₂SO₃, H₂SO₄, NaHS, Na₂SO₃, SO₃, K₂S, SO_2. Dãy các chất trong đó lưu huỳnh có cùng số oxi hóa là

A. H₂S, H₂SO₃, H₂SO₄

B. H₂SO₃, H₂SO₄, Na₂SO₃, SO₃

C. H₂SO₃, H₂SO₄, Na₂SO₃, SO₂

D. H₂S, NaHS, K₂S

Ngoài các dạng câu hỏi bài tập sách giáo khoa hóa 10 bài 15, để củng cố nâng cao kiến thức bài học cũng như rèn luyện các thao tác kĩ năng làm bài tập. Các bạn học sinh cần bổ sung làm thêm các câu hỏi ngoài sách giáo khoa, sách bài tập. Để hỗ trợ bạn đọc trong quá trình học tập cũng như làm bài tập. Mời các bạn tham khảo bộ câu hỏi trắc nghiệm của bài tại: Trắc nghiệm Hóa học 10 bài 15: Hóa trị và số oxi hóa

.....................

Mời các bạn tham khảo một số tài liệu liên quan: 

• Giải Hóa 10 Bài 13: Liên kết cộng hóa trị
• Tóm tắt lý thuyết Hóa học 10 - Chương 3: Liên kết hóa học
• Tóm tắt lý thuyết Hóa học 10 - Chương 2: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học - Định luật tuần hoàn

Trên đây VnDoc đã giới thiệu Giải Hóa 10 Bài 15: Hóa trị và số oxi hóa tới các bạn. Để có kết quả học tập tốt và hiệu quả hơn, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Giải bài tập Hóa học 10, Chuyên đề Vật Lý 10, Chuyên đề Hóa học 10, Giải bài tập Toán 10. Tài liệu học tập lớp 10 mà VnDoc tổng hợp biên soạn và đăng tải.