Phân biệt litpit đơn giản và lipit phức tạp

Phân biệt litpit đơn giản và lipit phức tạp được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Sinh học lớp 10. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Câu hỏi: Phân biệt litpit đơn giản và lipit phức tạp

Trả lời:

Các sự khác biệt chính giữa lipid đơn giản và phức tạp là lipid đơn giản là este của axit béo với rượu và không mang phân tử khác trong khi lipid phức tạp là axit béo với rượu và các phân tử khác như phốt phát, bazơ nitơ, v.v…

I. Lipit là gì?

Lipit là một hợp chất tồn tại trong các cơ thể sống. Người ta thường gọi Lipit là chất béo nhưng chính xác hơn thì Lipit là tên gọi chung của một số hợp chất như là các este phức tạp như: chất béo, sáp, steroit, photpholipit.

Trong SGK Hóa học lớp 12 định nghĩa Lipit là hợp chất không hòa tan trong nước, không tan trong các dung môi hữu cơ không phân cực như ete, clorofform, xăng dầu,…

1 ) Lipid đơn giản là gì?

- Lipit đơn giản là este của axit béo và glycerol hoặc rượu. Chúng không mang các chất khác, không giống như lipid phức tạp. Có hai loại lipit đơn giản là chất béo / dầu và sáp.

- Chất béo hoặc dầu là este của axit béo với glycerol trong khi sáp là este của axit béo với rượu. Chúng là một nhóm không đồng nhất của các hợp chất không phân cực. Chúng chỉ hòa tan trong các dung môi hữu cơ không phân cực như chloroform và benzen.

2 ) Lipid phức tạp là gì?

- Lipit phức hợp hoặc lipit hợp chất là một nhóm lipit khác bao gồm axit béo, rượu và các nhóm khác như phốt phát, bazơ nitơ, protein, carbohydrate, v.v. Dựa trên nhóm có trong lipid phức, chúng là các loại khác nhau như phospholipid, glycolipids, lipoprotein, sulfolipids, aminolipids, lipopolysacarit, v.v.

- Phospholipids chứa axit béo, rượu và axit photphoric. Glycerophospholipids và Phosphosphingolipids là hai loại phospholipids. Glycolipids chứa carbohydrate trong khi lipoprotein chứa protein như các phân tử khác. LDL và HDL là hai loại lipoprotein trong khi glycosphingolipids là một loại glycolipids.

3 ) Điểm giống nhau giữa lipid đơn giản và phức tạp là gì?

- Lipit đơn giản và phức tạp là hai loại lipit.

- Cả hai loại đều không tan trong nước.

- Ngoài ra, cả hai đều hòa tan trong ete, cloroform và rượu.

- Hơn nữa, chúng còn chứa các axit béo.

4 ) Sự khác biệt giữa lipid đơn giản và phức tạp là gì?

- Lipit đơn giản và lipit phức tạp là hai loại lipit. Lipit đơn giản không chứa các nhóm khác trong khi lipit phức tạp chứa các nhóm khác như bazơ nitơ, photphat, cacbohydrat, protein, ... Vì vậy, chúng ta có thể coi đây là điểm khác biệt chính giữa lipit đơn giản và phức tạp. Chất béo, dầu và sáp là một số ví dụ về lipid đơn giản trong khi phospholipid, glycolipid, lipoprotein và lipopolysaccharid là một số ví dụ về lipid phức tạp.

II. Vai trò của lipid với cơ thể người

1 ) Vai trò cung cấp năng lượng

- Lipid có vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể, bản thân nó cũng là một nguồn năng lượng không thể thiếu. Cấu tạo của lipid chiếm tới 60% tế bão não, đặc biệt là nhóm acid béo không no chuỗi dài là Omega-3 và Omega-6.

- Phospholipid là chất béo cấu tạo bao myelin bọc dây thần kinh, giúp làm tăng sự nhạy bén cho hoạt động trí não, đồng thời nó giúp bảo vệ não chống lại sự suy giảm trí nhớ do nguyên nhân tuổi tác. Ngoài ra, lipid còn tham gia cấu tạo màng tế bào.

2 ) Vai trò cấu thành các tổ chức

- Một vai trò quan trọng của lipid với cơ thể người chính là khả năng cấu thành các tổ chức. Màng tế bào vốn là một lớp mỡ do lipid, cholesterol và glucolipid... hợp thành. Các mô thần kinh và tủy não cũng có chứa lipid và glucolipid.

3 ) Vai trò duy trì nhiệt độ cơ thể và bảo vệ cơ thể

- Vai trò lipid đối với cơ thể còn thể hiện ở khả năng ngăn ngừa sự mất nhiệt dưới da, nó giúp giữ nhiệt hiệu quả và đồng thời làm cho lượng nhiệt ở bên ngoài đã được hấp thu không thể truyền dẫn vào bên trong cơ thể.

- Trên thực tế, lipid là thành phần không được phân bố đều trong cơ thể người với tổng hàm lượng khoảng 10%, chúng chủ yếu tập trung ở các tổ chức dưới da để tạo thành lượng mỡ dự trữ để cơ thể có thể sử dụng khi cần thiết. Ngoài ra, một phần lipid còn bao quanh phủ tạng giống như một tổ chức bảo vệ, để ngăn ngừa các va chạm và giúp chúng ở vị trí đúng đắn, bảo vệ cơ thể tránh khỏi các tác động bất lợi của môi trường thời tiết.

4 ) Vai trò thúc đẩy hấp thu các vitamin tan trong chất béo

- Trong cơ thể người, các loại Vitamin A, D, E, K sẽ không tan trong nước mà tan trong chất béo hoặc dung môi hoà tan chất béo và vai trò của lipid với cơ thể người lúc này chính là môi trường dung môi để thúc đẩy sự hấp thu các vitamin tan trong chất béo.

- Ngoài các vai trò trên thì vai trò của lipid với cơ thể còn giúp làm tăng cảm giác no bụng khi chúng ta sử dụng thực phẩm có hàm lượng lipid cao và lipid giúp nâng cao giá trị cảm quan của thư ăn (thức ăn có nhiều chất béo sẽ có mùi thơm và ngon hơn)

III. Xây dựng chế độ dinh dưỡng lipid hợp lý

- Trong khẩu phần ăn hàng ngày nên cân đối các loại thực phẩm giàu lipid

- Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý sẽ giúp cân bằng các chất và bảo vệ sức khỏe tối ưu. Để có một chế độ dinh dưỡng lipid hợp lý thì trong bếp ăn của gia đình hãy luôn đảm bảo 2 loại dầu gồm dầu no chịu được nhiệt độ cao hơn, ít sinh ra các chất độc và dầu nhẹ để trộn xà lách, tẩm ướp thực phẩm, nấu cháo cho trẻ em...

- Một điều đặc biệt lưu ý là dầu ăn bị oxy hóa khi gia nhiệt ở nhiệt độ cao thì sẽ tạo thành các gốc oxy hóa tự do gây mùi, gây độc cho cơ thể, tuyệt đối không được sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần.

- Trong khẩu phần ăn hàng ngày nên cân đối các loại thực phẩm giàu lipid như: Các loại hạt, mỡ cá, trứng, pho mát, bơ, hạt chia, dầu oliu, dầu dừa... để tận dụng được hết vai trò của lipid trong cơ thể, bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

--------------------------

Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Phân biệt litpit đơn giản và lipit phức tạp. Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu: Trắc nghiệm môn Sinh học lớp 10, Giải bài tập Sinh học 10, Sinh học 10 Chân trời sáng tạo, Chuyên đề Sinh học lớp 10, Tài liệu học tập lớp 10, ngoài ra các bạn học sinh có thể tham khảo thêm Sinh học 10 Cánh Diều và Sinh học 10 Kết nối tri thức lớp 10 mới nhất được cập nhật.