Giải Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

Giải Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat. Đây là tài liệu tham khảo hay, chất lượng được chúng tôi sưu tầm, chọn lọc và tổng hợp để gửi tới quý thầy cô cùng các bạn học sinh. Mong rằng với tài liệu này việc dạy và học môn Hóa học sẽ trở nên thuận tiện. Mời các bạn tham khảo.

• Giải bài tập trang 45 SGK Hóa học lớp 11: Axit nitric và muối nitrat
• Giải bài tập trang 49, 50 SGK Hóa học lớp 11: Photpho

A. Tóm tắt kiến thức Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

1. Photpho có độ âm điện nhỏ nên ở mức oxi hóa +5 nên H₃PO₄ khó bị khử, không có tính oxi hóa như axit HNO₃.

2. Axit photphoric là chất tinh thể, trong suốt, không màu, rất háo nước, tan tốt trong nước.

3. Axit H₃PO₄ là axit ba nấc, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch điện li yếu theo ba nấc (chủ yếu phân li theo nấc 1, nấc 2 kém hơn và nấc 3 rất yếu).

Dung dịch H₃PO₄ có những tính chất chung của axit, như làm đổi màu quỳ tím thành đỏ, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối, kim loại có tính khử mạnh hơn H,... Khi tác dụng với oxit bazơ hoặc bazơ, tùy theo lượng chất tác dụng mà axit photphoric tạo ra muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp muối.

4. Điều chế

• Trong phòng thí nghiệm, axit photphoric được điều chế bằng cách dùng HNO₃ đặc oxi hóa photpho:

P + 5HNO₃ → H₃PO₄ + 5NO₂ + H₂O

• Trong công nghiệp: Điều chế từ quặng photphorit hoặc quạng apatit và axit H₂SO₄:

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ (đặc) → 3CaSO₄ + 2H₃SO₄

• Để điều chế H₃PO₄ có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn, người ta đốt cháy photpho để được P₂O₅, rồi cho P₂O₅ tác dụng với nước.

4P + 5O₂ \(\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}\) 2P₂O₅

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄.

5. Một lượng lớn axit photphoric sản xuất ra được dùng để điều chế các muối photphat và để sản xuất phân lân.

6. Muối photphat là muối của axit photphoric. Axit photphoric tạo ra ba loại muối: Muối photphat trung hòa và hai muối photphat axit. Tất cả các muối đihiđrophotphat đều tan trong nước. Các muối hiđrophotphat và photphat trung hòa chỉ có muối natri, kali, amoni là dễ tan, còn muối của các kim loại khác đều không tan hoặc ít tan trong nước. Các muối photphat tan bị thủy phân cho môi trường kiềm: PO₄^3- + H₂O ⇔ HPO₄^2- + OH^-

7. Thuốc thử để nhận biết ion PO₄^3- trong dung dịch muối photphat và bạc nitrat.

B. Giải bài tập Hóa 11 bài Axit photphoric và muối photphat

Bài 1 trang 54 SGK Hóa 11

Viết phương trình hóa học dạng phân tử và dạng ion rút gọn của phản ứng giữa H₃PO₄ với lượng dư của:

a) BaO

b) Ca(OH)₂

c) K₂CO₃

Hướng dẫn giải bài tập

Do các chất a) BaO, b) Ca(OH)₂, c) K₂CO₃ lấy dư nên khi tác dụng với H₃PO₄ muối tạo thành là muối photphat trung hòa:

a) 3BaO + 2H₃PO₄ → Ba₃(PO₄)₂ + 3H₂O
b) 3Ca(OH)₂ + 2H₃PO₄ → Ca₃(PO₄)₂ + 6H₂O
c) 3K₂CO₃ + 2H₃PO₄ → 2K₃PO₄ + 3CO₂ + 3H₂O

Bài 2 trang 54 SGK Hóa 11

Nêu những điểm giống nhau và khác nhau về tính chất hóa học giữa axit nitric và axit photphoric. Dẫn ra những phản ứng hóa học để minh họa.

Hướng dẫn giải bài tập

• Giống:
• Trong dung dịch nước đều điện li ra ion H⁺
• Đều có thể tác dụng với kim loại, oxit bazơ, bazơ, muối
• Ví dụ: Na₂O + 2HNO₃ → 2NaNO₃ + H₂O
• 3Na₂O + 2H₃PO₄ → 2Na₃PO₄ + 3H₂O
• Khác:
• HNO₃ có tính oxi hóa; H₃PO₄ không có tính oxi hóa
• Ví dụ: C + 4HNO₃ → CO₂ + 4NO₂ + 2H₂O

Bài 3 trang 54 SGK Hóa 11

Phương trình điện li tổng cộng của H₃PO₄ trong dung dịch là: H₃PO₄ ⇔ 3H⁺ + PO₄^3-. Khi thêm HCl vào dung dịch

A. Cân bằng trên chuyển dịch theo chiều thuận.

B. Cân bằng trên chuyển dịch theo chiều nghịch.

C. Cân bằng trên không bị chuyển dịch.

D. Nồng độ PO₄^3- tăng lên.

Hướng dẫn giải bài tập

Theo nguyên lí chuyển dịch cân bằng: Cân bằng chuyển dịch theo hướng làm giảm tác động vào hệ. Do đó khi thêm H⁺ vào dung dịch, cân bằng trên chuyển dịch theo chiều nghịch tạo thành H₃PO₄.

=> Đáp án đúng là B

Bài 4 trang 54 SGK Hóa 11

Lập phương trình hóa học sau đây:

a) H₃PO₄ + K₂HPO₄ →
1 mol 1 mol
b) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ →
1 mol 1 mol
c) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ →
2 mol 1 mol
d) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ →
2 mol 3 mol

Hướng dẫn giải bài tập

Căn cứ vào tỉ lệ mol để viết sản phẩm tạo thành rồi cân bằng pthh:

a) H₃PO₄ + K₂HPO₄ → 2KH₂PO₄
1 mol 1 mol
b) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ → CaHPO₄ + 2H₂O
1 mol 1 mol
c) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ → Ca(H₂PO₄)₂ + 2H₂O
2 mol 1 mol
d) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ → Ca₃(PO₄)₂ + 6H₂O
2 mol 3 mol

Bài 5 trang 54 SGK Hóa 11

Để thu được muối photphat trung hòa, cần lấy bao nhiêu ml dung dich NaOH 1,00 M cho tác dụng với 50,0 ml dung dịch H₃PO₄ 0,50 M?

Hướng dẫn giải bài tập

Số mol H₃PO₄: 0,050 x 0,50 = 0,025 (mol).

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

1 mol         3 mol

0,025 mol  3.0,025 mol

Thể tích dung dịch NaOH: 0,075 lít hay 75 ml

>> Mời các bạn tham khảo thêm giải hóa 11 bài tiếp theo tại: Giải Hóa 11 Bài 12: Phân bón hóa học

C. Giải SBT hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

Ngoài các dạng câu hỏi bài tập sách giáo khoa hóa 11 bài 11, để củng cố nâng cao kiến thức bài học cũng như rèn luyện các thao tác kĩ năng làm bài tập. Các bạn học sinh cần bổ sung làm thêm các câu hỏi bài tập sách bài tập. Để hỗ trợ bạn đọc trong quá trình học tập cũng như làm bài tập. VnDoc đã biên soạn hướng dẫn giải bài tập sách bài tập Hóa 11 bài 11 tại:

• Giải SBT hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

D. Trắc nghiệm hóa 11 bài 11 Axit photphoric và muối photphat

Câu 1: Phản ứng nào sau đây được sử dụng để điều chế H₃PO₄ trong phòng thí nghiệm?

A. P + HNO₃ đặc, nóng

B. Ca₃(PO₄)₂ + H₂SO₄ đặc

C. P₂O₅ + H₂O

D. HPO₃ + H₂O

Câu 2: Khi đun nóng từ từ H₃PO₄ bị mất nước theo sơ đồ:

H₃PO₄ → X → Y → Z.

Các chất X, Y, Z lần lượt là

A. H₂PO₄, HPO₃, H₄P₂O₇

B. HPO₃, H₄P₂O₇, P₂O₅

C. H₄P₂O₇, P₂O₅, HPO₃

D. H₄P₂O₇,HPO₃, P₂O₅.

Câu 3: Thành phần chính của quặng photphorit là

A. CaPHO₄

B. NH₄H₂PO₄.

C. Ca(H₂PO₄)₂.

D. Ca₃(PO₄)₂.

Để củng cố kiến thức nội dung bài học trên lớp, cũng như rèn luyện bổ sung kiến thức bài học. VnDoc đã biên soạn tổng hợp bộ câu hỏi trắc nghiệm hóa 11 bài 11 gồm 8 câu hỏi trắc nghiệm khách quan kèm đáp án hướng dẫn giải chi tiết tại:

• Trắc nghiệm Hóa học lớp 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

..........................................

>> Mời các bạn tham khảo tài liệu liên quan

• Giải bài tập trang 58 SGK Hóa học lớp 11: Phân bón hóa học
• Sơ đồ tư duy phân bón hóa học lớp 11
• Hóa 11 Bài 13 Luyện tập: Tính chất của nito, photpho và các hợp chất của chúng
• Giải Hóa 11 Bài 13: Luyện tập tính chất của nitơ, photpho và các hợp chất của chúng
• Bài thực hành 2 hóa 11 Tính chất của một số hợp chất nitơ photpho

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn Giải Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat. Để có thể nâng cao kết quả trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Giải bài tập Toán 11, Chuyên đề Hóa học 11, Giải bài tập Hoá học 11. Tài liệu học tập lớp 11 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.