Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat được VnDoc biên soạn tổng hợp lại kiến thức hóa 11 bài 11. Giúp các bạn học sinh nắm chắc được nội dung bài học Axit photphoric và muối photphat từ đó vận dụng giải các bài tập sách giáo khoa cũng như sách bài tập. Mời các bạn tham khảo.

A. Tóm tắt lý thuyết Hóa 11 bài 11

I. Axit photphoric

1. Tính chất vật lý

Axit photphoric là chất tinh thể, trong suốt, không màu, rất háo nước, tan tốt trong nước.

2. Tính chất hóa học

• Axit H₃PO₄ là axit ba nấc, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch điện li yếu theo ba nấc (chủ yếu phân li theo nấc 1, nấc 2 kém hơn và nấc 3 rất yếu).

Dung dịch H₃PO₄ có những tính chất chung của axit như làm đổi màu quỳ tím thành đỏ

a. Tác dụng với oxit bazơ → muối + H₂O

H₃PO₄ + CuO → Cu₃(PO₄)₂ + H₂O

b. Tác dụng với bazơ → muối + H₂O

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

H₃PO₄ + 2NaOH → Na₂HPO₄ + 2H₂O

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

c. Tác dụng với muối → muối mới + axit mới

2H₃PO₄ + 3Na₂CO₃ → Na₃PO₄ + 3CO₂ + 3H₂O

d. Tác dụng với kim loại có tính khử mạnh hơn H

H₃PO₄ + Fe → Fe₃(PO₄)₂ + H₂

• Tính oxi hóa - khử

Trong H₃PO₄ có mức oxi hóa +5 là mức oxi hóa cao nhất nhưng H₃PO₄ không có tính oxi hóa như HNO₃ vì nguyên tử P có bán kính lớn hơn so với bán kính của N → mật đô điện dương trên P nhỏ → khả năng nhận e kém.

3. Điều chế 

a. Trong phòng thí nghiệm

axit photphoric được điều chế bằng cách dùng HNO3 đặc oxi hóa photpho:

P + 5HNO₃ \(\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}\) H₃PO₄ + 5NO₂ + H₂O

b. Trong công nghiệp

điều chế từ quặng photphorit hoặc quặng apatit và axit H₂SO₄:

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ (đặc) \(\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}\)  3CaSO₄ + 2H₃SO₄

Để điều chế H₃PO₄ có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn, người ta đốt cháy photpho để được P₂O₅, rồi cho P₂O₅ tác dụng với nước.

4P + 5O2 \(\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}\) 2P₂O₅;

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄.

4. Ứng dụng

Một lượng lớn axit photphoric sản xuất ra được dùng để điều chế các muối photphat và để sản xuẩt phân lân.

II. Muối photphat là muối của axit photphoric.

1. Khái niệm và tính chất vật lí

Axit photphoric tạo ra ba loại muối: muối photphat trung hòa và hai muối photphat axit.

Tất cả các muối đihiđrophotphat đều tan trong nước.

2. Tính chất hóa học

Các muối hiđrophotphat và photphat trung hòa chỉ có muối natri, kali, amoni là dễ tan, còn muối của các kim loại khác đều không tan hoặc ít tan trong nước.

Các muối photphat tan bị thủy phân cho môi trường kiềm:

PO₄^3- + H₂O ⇔ HPO₄^2- + OH-

Nhận biết ion PO₄^3- trong dung dịch muối photphat là bạc nitrat.

3Ag+ + PO₄^3- → Ag₃PO₄ ↓ (màu vàng)

B. Bài tập Hóa 11 bài 11

1. Trắc nghiệm Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

Câu 1: Phản ứng nào sau đây được sử dụng để điều chế H₃PO₄ trong phòng thí nghiệm?

A. P + HNO_{3 đặc, nóng}

B. Ca₃(PO₄)₂ + H₂SO_{4 đặc}

C. P₂O₅ + H₂O

D. HPO₃ + H₂O

Câu 2: Khi đun nóng từ từ H₃PO₄ bị mất nước theo sơ đồ:

H₃PO₄ → X → Y → Z.

Các chất X, Y, Z lần lượt là

A. H₂PO₄, HPO₃, H₄P₂O₇

B. HPO₃, H₄P₂O₇, P₂O₅

C. H₄P₂O₇, P₂O₅, HPO₃

D. H₄P₂O₇, HPO₃, P₂O₅.

Câu 3: Thành phần chính của quặng photphorit là

A. CaPHO_4.

B. NH₄H₂PO₄.

C. Ca(H₂PO₄)₂.

D. Ca₃(PO₄)₂.

Để tải đầy đủ bộ câu hỏi trắc nghiệm hóa 11 bài 11 cùng đáp án tại: Trắc nghiệm Hóa học lớp 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

C. Giải Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

Để xem hướng dẫn giải bài tập hóa 11 sách giáo khoa bài Axit photphoric và muối photphat tại: Giải Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat

....................

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn Hóa 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat. Để có thể nâng cao kết quả trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Giải bài tập Toán 11, Chuyên đề Hóa học 11, Giải bài tập Hoá học 11. Tài liệu học tập lớp 11 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.