Giáo án môn Vật lý lớp 11 bài 49

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản

Tiến hành thí nghiệm hình 26.2.

Giới thiệu các k/n: Tia tới, điểm tới, pháp tuyến tại điểm tới, tia khúc xạ, góc tới, góc khúc xạ.

Yêu cầu học sinh định nghĩa hiện tượng khúc xạ.

Tiến hành thí nghiệm hình 26.3.

Cho học sinh nhận xét về sự thay đổi của góc khúc xạ r khi tăng góc tới i.

Tính tỉ số giữa sin góc tới và sin góc khúc xạ trong một số trường hợp.

Giới thiệu định luật khúc xạ.

Quan sát thí nghiệm

Ghi nhận các khái niệm.

Định nghĩa hiện tượng khúc xạ.

Quan sát thí nghiệm.

Nhận xét về mối kiên hệ giữa góc tới và góc khúc xạ.

Cùng tính toán và nhận xét kết quả.

Ghi nhận định luật.

I. Sự khúc xạ ánh sáng

1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.

2. Định luật khúc xạ ánh sáng

+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia tới và pháp tuyến) và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới.

+ Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn luôn không đổi:

= hằng số

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản

Giới thiệu chiết suất tỉ đối.

Hướng dẫn để học sinh phân tích các trường hợp n₂₁ và đưa ra các định nghĩa môi trường chiết quang hơn và chiết quang kém.

Giới thiệu khái niệm chiết suất tuyệt đối.

Nêu biểu thức liên hệ giữa chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối.

Nêu biểu thức liên hệ giữa chiết suất môi trường và vận tốc ánh sáng.

Yêu cầu học sinh nêu ý nghĩa của chiết suất tuyệt đối.

Yêu cầu học sinh viết biểu thức định luật khúc xạ dưới dạng khác.

Yêu cầu học sinh thực hiện C1, C2 và C3.

Ghi nhận khái niệm.

Phân tích các trường hợp n₂₁ và đưa ra các định nghĩa môi trường chiết quang hơn và chiết quang kém.

Ghi nhận khái niệm.

Ghi nhận mối liên hệ giữa chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối.

Ghi nhận mối liên hệ giữa chiết suất môi trường và vận tốc ánh sáng.

Nêu ý nghĩa của chiết suất tuyệt đối.

Viết biểu thức định luật khúc xạ dưới dạng khác.

Thức hiện C1, C2 và C3.

II. Chiết suất của môi trường

1. Chiết suất tỉ đối

Tỉ số không đổi trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ đối n₂₁ của môi trường 2 (chứa tia khúc xạ) đối với môi trường 1 (chứa tia tới):

= n₂₁

+ Nếu n₂₁ > 1 thì r < I: Tia khúc xạ lệch lại gần pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường 2 chiết quang hơn môi trường 1.

+ Nếu n₂₁ < 1 thì r > I: Tia khúc xạ lệch xa pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường 2 chiết quang kém môi trường 1.

2. Chiết suất tuyệt đối

Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.

Mối liên hệ giữa chiết suất tỉ đối và chiết suất tuyệt đối:

Liên hệ giữa chiết suất và vận tốc truyền của ánh sáng trong các môi trường:

Công thức của định luật khúc xạ có thể viết dưới dạng đối xứng: n₁sini = n₂sinr.