Dàn ý Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

Dàn ý Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó được VnDoc sưu tầm và đăng tải không chỉ là tài liệu tham khảo hữu ích dành cho các em học sinh lớp 8 mà còn là tài liệu hữu ích dành cho quý phụ huynh cũng như giáo viên sử dụng để kèm các em học thêm. Mời các em cùng quý thầy cô và quý giáo viên tham khảo.

• Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua bài thơ Tức Cảnh Pác Bó

Khái quát về tác giả Hồ Chí Minh

1. Tiểu sử tác giả Hồ Chí Minh

Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 2/9/1969) tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung; quê làng Kim Liên (làng Sen), xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

Gia đình: Người xuất thân trong một gia đình nhà nho yêu nước, cha là cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Mẹ là cụ bà Hoàng Thị Loan.

Trước khi tham gia hoạt động cách mạng Người học chữ Hán, sau đó học tại trường Quốc học Huế, có thời gian dạy học tại trường Dục Thanh (Phan Thiết).

Ngày 5 tháng 6 năm 1911 tại bến Nhà Rồng, Người ra đi tìm đường cứu nước. Năm 1941 trở về nước lãnh đạo phong trào cách mạng. Bên cạnh sự nghiệp cách mạng, Người còn để lại một số di sản văn học quý giá, xứng đáng là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.

Trong sự nghiệp hoạt động Cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay đổi tên gọi của mình nhiều lần. Trong đó có những cái tên tiêu biểu phải kể đến như: Nguyễn Ái Quốc, Nguyễn Tất Thành, Hồ Chí Minh,… đây cũng là những cái tên gắn với nhiều tác phẩm tiêu biểu, nổi tiếng trong sự nghiệp văn học của Người.

2. Sự nghiệp văn học của Hồ Chí Minh

a. Quan điểm sáng tác

Hồ Chí Minh chú trọng tính chân thật và tính dân tộc của văn học. Người căn dặn nhà văn phải miêu tả cho hay, cho chân thật và cho hùng hồn hiện thực đời sống, và phải giữ tình cảm chân thật; nên chú ý phát huy cốt cách dân tộc và phải có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Điều nay được thể hiện rất rõ trong cả lối sống và văn chương của Người.

Hồ Chí Minh đã sáng tác được nhiều tác phẩm văn chương có giá trị. Trong đó có những áng văn chính luận giàu sức sống thực tế, sắc sảo về chính kiến và ý tưởng những truyện ngắn độc đáo và hiện đại, hàng trăm bài thơ giàu tình người, tình đời.

b. Phong cách nghệ thuật

Những tác phẩm của Hồ Chí Minh có phong cách đa dạng và thống nhất, kết hợp sâu sắc mà nhuần nhị mối quan hệ giữa chính trị và văn chương, giữa tư tưởng và nghệ thuật, giữa truyền thống và hiện đại. Dù sáng tác bằng thể loại nào thì tác phẩm của Người đều có phong cách riêng, độc đáo, hấp dẫn, có giá trị bền vững.

Là người có vốn hiểu biết sâu rộng, uyên thâm, nhiều tác phẩm của Người không những mang ý nghĩa sâu xa mà còn mang giá trị nghệ thuật to lớn. Không chỉ thành công ở một đề tài hay một thể loại văn học đặc thù nào, Hồ Chí Minh có rất nhiều tác phẩm giàu giá trị nghệ thuật thuộc những thể loại khác nhau mà những tác giả khác khó mà có được.

Đôi nét về bài thơ Tức cảnh Pác Bó

1. Hoàn cảnh sáng tác Tức cảnh Pác Bó

Sau ba mươi năm hoạt động cách mạng ở nước ngoài, tháng 2-1941 Bác Hồ trở về Tổ quốc, trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng ở trong nước. Khi đó, Người sống và làm việc trong một điều kiện hết sức gian khổ nhưng Bác vẫn vui vẻ lạc quan. Bài thơ Tức cảnh Pác Bó là một trong những tác phẩm Người sáng tác trong thời gian này.

2. Giá trị nội dung Tức cảnh Pác Bó

Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác trong cuộc sống cách mạng gian khổ.

3. Giá trị nghệ thuật Tức cảnh Pác Bó

Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

Giọng thơ trong sáng, sâu sắc, thể hiện sự lạc quan trong hoàn cảnh khó khăn

Ngôn từ sử dụng giản dị, đời thường.

4. Mở bài phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

Nền văn học Việt Nam đã ghi danh nhiều tác giả với những cống hiến quan trọng. Mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau lại có những dấu mốc văn học khác nhau. Trong đó, không thể không nhắc đến tác giả Hồ Chí Minh - một vị lãnh tụ vĩ đại và cũng là một nhà thơ xuất sắc của nền văn học Việt Nam, với hình ảnh của chính mình - người chiến sĩ cách mang trong cuộc kháng chiến, Bác đã mang đến cho bạn đọc góc nhìn, khía cạnh vô cùng lạc quan trong hoàn cảnh chiến đấu đầy gian khổ.

5. Kết bài phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

Cuộc sống của Bác hiện lên vô cùng giản dị, mộc mạc nhưng vô cùng tươi đẹp, lạc quan. Trong những hoàn cảnh khó khăn, éo le nhất, Bác vẫn biết cách khiến cho cuộc sống của mình trở nên tốt đẹp hơn. Nhiều năm tháng qua đi nhưng bài thơ vẫn giữ nguyên vẹn những giá trị tốt đẹp ban đầu của nó và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc.

Dàn ý Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó - Bài tham khảo 1

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Hồ Chí Minh và bài thơ Tức cảnh Pác Bó.

Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn cách viết mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân mình.

2. Thân bài

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang”: hành động lặp đi lặp lại, thường xuyên liên tục hằng ngày của Bác như một vòng tuần hoàn tự nhiên. Câu thơ cho ta thấy nơi ở gắn với hành động ra vào của Bác là chiếc hang. Điều kiện sống vô cùng vất vả, khó khăn, gian khổ, vì sự nghiệp cách mạng của nước nhà mà Người phải ở trong hang với nhiều mối đe dọa nguy hiểm.

“Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng”: vị lãnh tụ của chúng ta không ăn sơn hào hải vi, hàng ngày Bác gắn bó với cháo, măng. Đây là những món ăn giản dị, mộc mạc gắn liền với miền quê cách mạng. Cuộc sống khó khăn, thiếu thốn nhưng Người vẫn luôn lạc quan, vui vẻ đón nhận.

“Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng”: giữa núi rừng Pác Bó có một vị lãnh tụ ngồi nghiên cứu con đường cứu nước bên bàn đá chông chênh. Chúng ta thường biết đến các cuộc họp Đảng, bàn luận chiến thuật ở nơi mặt trận hoặc ở trung tâm hội nghị, nghiêm trang, lộng lẫy. Nhưng đối với Bác Hồ, việc nghiên cứu con đường cứu nước của người được thực hiện ở nơi rừng núi, vách đá cho thấy sự khác biệt đáng trân trọng của vị lãnh tụ này.

“Cuộc đời cách mạng thật là sang”: cả cuộc đời Bác gắn liền với cách mạng, với con đường cứu nước. Dù cho điều kiện ngoại cảnh, điều kiện kháng chiến có vất vả, gian khổ, khó khăn thế nào thì lí tưởng, suy nghĩ cao đẹp của Người cũng khiến cho cuộc đời Bác trở nên cao đẹp và “sang” hơn bất cứ khi nào hết.

→ Bài thơ cho ta cách nhìn rõ nét hơn về cuộc đời, con người cũng như những khó khăn mà Bác phải trải qua để thêm yêu thương, ngưỡng mộ Bác và trân tọng nền độc lập, tự do mà ta đang được hưởng.

3. Kết bài

Khái quát lại giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm đồng thời rút ra bài học, liên hệ bản thân.

Dàn ý Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó - Bài mẫu 2

A. Mở bài:

Giới thiệu tác giả, tác phẩm: “Tức cảnh Pác Bó” là bài thơ nổi tiếng trong thời gian hoạt động cách mạng của chủ tịch Hồ Chí Minh

Khái quát nội dung tác phẩm: Bài thơ khắc họa lại cuộc sống sinh hoạt của Bác ở núi rừng Pác Bó và tinh thần lạc quan, phong thái ung dung, tự tại của người chiến sĩ cách mạng.

B. Thân bài

• Luận điểm 1: Cuộc sống sinh hoạt và làm việc của Bác ở núi rừng Pác Bó

Phép đối chỉnh: sáng - tối, ra - vào thể hiện cuộc sống đều đặn, nhịp nhàng, ngày nào cũng như ngày nào của Bác khi ở Pác Bó. “Suối” và “hang” là 2 địa điểm làm việc, sinh hoạt chính của Bác, đây đều là những nơi hoang dã ẩn chứa nhiều nguy hiểm, khó khăn.

Thức ăn của Bác thì đơn sơ, giản dị: cháo ngô với rau măng. Đây đều là những thức ăn trong rừng, luôn có sẵn. Cụm từ “vẫn sẵn sàng” không chỉ muốn nói về sự sẵn có, tự nhiên của thức ăn, mà đó dường như còn là tâm thế luôn sẵn sàng đương đầu với thử thách, khó khăn của người chiến sĩ cách mạng.

Điều kiện làm việc thiếu thốn: bàn làm việc của Bác là những tảng đá chông chênh. Trên chiếc bàn ấy, Bác đang làm những công việc vô cùng quan trọng, liên quan đến vận mệnh của cách mạng Việt Nam.

⇒ Cuộc sống sinh hoạt khó khăn, thiếu thốn, rình rập hiểm nguy nơi núi rừng hoang dã.

• Luận điểm 2: Phong thái ung dung, tinh thần lạc quan, sống hào hợp với thiên nhiên của Bác

Dù cuộc sống vô cùng khó khăn, thiếu thốn về mọi thứ nhưng Bác vẫn luôn giữ tinh thần lạc quan, giọng điệu hóm hỉnh, vui đùa khi kể về cuộc sống của mình, bởi đối với Bác, một cuộc sống giữa chốn thiên nhiên hoang dã là điều mà Bác luôn mong ước. Điều đó xuất phát từ tình yêu thiên nhiên đất nước, khao khát muốn sống hòa mình với thiên nhiên để cảm nhận những gì tinh túy nhất của đất trời.

Câu thơ cuối cùng như một lời thốt ra từ chính trái tim của Bác: “Cuộc đời cách mạng thật là sang”. Cái sang của Bác không phải là sang trọng về vật chất, mà cái sang ấy là cái sang khi được sống giữa thiên nhiên, dưới bầu trời tổ quốc để cống hiến sức mình cho độc lập dân tộc. Đó là cái sang cảu người làm cách mạng.

• Luận điểm 3: Nghệ thuật

Thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn, hàm súc

Ngôn ngữ giản dị, chân thật, mộc mạc cùng giọng điệu vui đùa, hóm hỉnh thể hiện tinh thần lạc quan của Bác

Phép đối chỉnh mang lại hiệu quả nghệ thuật cao.

C. Kết bài:

Khẳng định lại giá trị tác phẩm: Bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” là một bài thơ giản dị, mộc mạc, thể hiện lối sống cao đẹp, phẩm chất cách mạng sáng ngời trong con người Bác.

Liên hệ và đánh giá tác phẩm: Hồ Chí Minh không chỉ là vĩ lãnh tục vĩ đại, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới mà còn là một nghệ sĩ tài năng, hội tụ được tinh hoa dân tộc, khí thế thời đại.

Dàn ý Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó - Bài tham khảo 2

I. Mở bài: giới thiệu về Tức cảnh Pác bó của Hồ Chí Minh

Ví dụ:

Để nói về nét giản dị và tấm gương tốt của Bác thì nhiều tác phẩm đã ra đời để thể hiện nội dung này. Hồ Chí minh là một vị cha già của dân tộc, một người cha của nhân dân Việt Nam. Bên cạnh là một nhà chính trị hay một nhà lãnh đạo mà Hồ Chí Minh còn là một nhà thơ rất nổi tiếng với nhiều tác phẩm. Một trong những tác phẩm nổi tiếng của Hồ Chí Minh là tác phẩm Tức cảnh Pác bó, tác phẩm thể hiện tình yêu thiên nhiên và con người của Bác.

II. Thân bài: Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác bó của Hồ Chí Minh

1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác bó:

– Cảnh sinh hoạt của Bác:

+ Về thời gian thì Bác thể hiện tối, sáng, Bác ở đó mỗi ngày

+ Về không gian sinh hoạt của Bác là suối và hang

+ Bác cứ ra - vào hang và suối

+ Thể hiện một lối sống sinh hoạt giản dị, đều đặn và nề nếp

– Cảnh làm việc của Bác:

+ Bàn đá chông chênh

+ Điều kiện làm việc hết sức khó khăn

+ Ăn măng, bẹ

+ Một cuộc sống đạm bạc, khó khăn

2. Cảm nghĩ của Bác về cuộc sống Pác bó:

+ Người cảm thấy rất vui với cuộc sống ấy vì Bác đã cống hiến sức mình cho dân tộc

+ Bác sống rất giản dị, chân thành và cống hiên sức mình, sức người cho dân tộc

III. Kết bài: nêu cảm nhận của em về Tức cảnh Pác bó của Hồ Chí Minh

Ví dụ:

Bài thớ Tức cảnh Pác bó là sáng tác rất nổi tiếng của Hồ Chí Minh, bài thơ nói lên sự khó khăn của cuộc sống ở Pác bó gắn với thức ăn đạm bạc, nhưng không vì thế mà Bác nản lòng mà Bác còn vui vẻ với cuộc sống ấy.

Dàn ý Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó - Bài tham khảo 3

Mở bài

Tức cảnh Pác Bó là một trong những bài thơ tứ tuyệt hay nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bài thơ thể hiện cảm hứng trữ tình và tình thân lạc quan của Bác trong hoàn cảnh hoạt động cách mạng khó khăn gian khổ.

Thân bài

* Hoàn cảnh ra đời của bài thơ:

- Sau sự kiện thực dân Pháp đầu hàng phát xít Đức (tháng 6 năm 1940), Bác đang ở Trung Quốc, chuẩn bị về nước để trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng.

- Tháng 2/1941, Bác về Pác Bó, chọn nơi này làm của điểm hoạt động. Bác sống trong điều kiện vô cùng gian khổ, thiếu thốn.

* Phân tích nội dung bài thơ:

+ Ba câu thơ đầu:

- Miêu tả điều kiện sống và làm việc của Bác (nơi ở, bữa ăn, phương tiện làm việc) hoàn toàn dựa vào những thứ có sẵn của thiên nhiên. Bác ở trong hang đá lạnh lẽo, ẩm ướt, quanh quẩn trong một phạm vi rất hẹp vì đang hoạt động bí mật: Sáng ra bờ suối, tới vào hang, nhưng Bác đã biến nó thành nếp sống ung dung, tự tại. Ăn thì chỉ có cháo bẹ, rau măng. Làm việc bằng bàn đá chông chênh ven suối.

- Sự đối lập giữa hai hình ảnh: Bàn đã chông chênh (hết sức thô sơ) với công việc dịch sử Đảng vô cùng quan trọng thể hiện tác phong giản dị và tâm tư tưởng cao rộng của Bác Hồ một lãnh tụ cách mạng vô sản kiệt xuất.

+ Câu thứ tư:

- Cảm tưởng chung của Bác: Cuộc đời cách mạng thật là sang! Cách nói hóm hỉnh, thâm thuý, thể hiện niềm lạc quan lớn lao bắt nguồn từ lòng tin vào lí tưởng và tương lai tươi sáng của cách mạng Việt Nam.

Kết bài

Bài thơ tứ tuyệt ngắn gọn, hàm súc, giúp chúng ta hiểu thêm về quãng đời cách mạng gian nan của Bác lúc mới về nước.

Bài thơ tả tiếng hát trữ tình của tâm hồn Bác, là bài học sâu sắc về quan điểm sống đúng đắn của người chiến sĩ cách mạng.

Dàn ý Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó - Bài tham khảo 4

1. Mở bài

a. 3 câu đầu: cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó

– Cảnh sinh hoạt của Bác:

Thời gian diễn ra liên tục quay vòng sáng – tối.

Không gian: suối và hang.

Ăn uống đạm bạc.

→ Cuộc sống giản dị, đều đặn và nền nếp.

– Cảnh làm việc của Bác:

Điều kiện làm việc khó khăn

b. Cảm nghĩ của Bác về cuộc sống ở Pác Bó

Cuộc sống dù nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng Người vẫn luôn cảm thấy vui vẻ.

Bác sống một cuộc đời giản dị, cống hiến sức mình cho dân tộc.

3. Kết luận

Khái quát nội dung bài thơ Tức cảnh Pác Bó và nêu cảm nhận của em về bài thơ này.

Văn mẫu Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

Nền văn học Việt Nam đã ghi danh nhiều tác giả với những cống hiến quan trọng. Mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau lại có những dấu mốc văn học khác nhau. Trong đó, không thể không nhắc đến tác giả Hồ Chí Minh - một vị lãnh tụ vĩ đại và cũng là một nhà thơ xuất sắc của nền văn học Việt Nam, với hình ảnh của chính mình - người chiến sĩ cách mang trong cuộc kháng chiến, Bác đã mang đến cho bạn đọc góc nhìn, khía cạnh vô cùng lạc quan trong hoàn cảnh chiến đấu đầy gian khổ qua bài thơ Tức cảnh Pác Bó.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh cuộc sống của Bác ở Pác Bó:

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng”

“Sáng ra - tối vào” là những hành động lặp đi lặp lại, thường xuyên liên tục hằng ngày của Bác như một vòng tuần hoàn tự nhiên. Câu thơ cho ta thấy nơi ở gắn với hành động ra vào của Bác là chiếc hang. Điều kiện sống vô cùng vất vả, khó khăn, gian khổ, vì sự nghiệp cách mạng của nước nhà mà Người phải ở trong hang với nhiều mối đe dọa nguy hiểm. Vị lãnh tụ của chúng ta không ăn sơn hào hải vi, hàng ngày Bác gắn bó với cháo, măng. Đây là những món ăn giản dị, mộc mạc gắn liền với miền quê cách mạng. Cuộc sống khó khăn, thiếu thốn nhưng Người vẫn luôn lạc quan, vui vẻ đón nhận.

Cuộc sống tuy có khó khăn là thế nhưng không ảnh hưởng được đến sự chuyên tâm của Bác dành cho cách mạng:

“Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật là sang”

Giữa núi rừng Pác Bó có một vị lãnh tụ ngồi nghiên cứu con đường cứu nước bên bàn đá chông chênh. Chúng ta thường biết đến các cuộc họp Đảng, bàn luận chiến thuật ở nơi mặt trận hoặc ở trung tâm hội nghị, nghiêm trang, lộng lẫy. Nhưng đối với Bác Hồ, việc nghiên cứu con đường cứu nước của người được thực hiện ở nơi rừng núi, vách đá cho thấy sự khác biệt đáng trân trọng của vị lãnh tụ này. Cả cuộc đời Bác gắn liền với cách mạng, với con đường cứu nước. Dù cho điều kiện ngoại cảnh, điều kiện kháng chiến có vất vả, gian khổ, khó khăn thế nào thì lí tưởng, suy nghĩ cao đẹp của Người cũng khiến cho cuộc đời Bác trở nên cao đẹp và “sang” hơn bất cứ khi nào hết. Bài thơ cho ta cách nhìn rõ nét hơn về cuộc đời, con người cũng như những khó khăn mà Bác phải trải qua để thêm yêu thương, ngưỡng mộ Bác và trân tọng nền độc lập, tự do mà ta đang được hưởng.

Cuộc sống của Bác hiện lên vô cùng giản dị, mộc mạc nhưng vô cùng tươi đẹp, lạc quan. Trong những hoàn cảnh khó khăn, éo le nhất, Bác vẫn biết cách khiến cho cuộc sống của mình trở nên tốt đẹp hơn. Nhiều năm tháng qua đi nhưng bài thơ vẫn giữ nguyên vẹn những giá trị tốt đẹp ban đầu của nó và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc.

---------------------------

Mời các em tham khảo tài liệu liên quan:

• Con người Hồ Chí Minh hiện lên qua bài thơ Tức cảnh Pác Bó
• Giá trị nội dung và nghệ thuật bài thơ Tức cảnh Pác Bó

Ngoài ra các em tham khảo thêm tài liệu lớp 8 đầy đủ các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh... mà chúng tôi sưu tầm, chọn lọc bám sát với chương trình học lớp 8 hơn. Hy vọng rằng tài liệu lớp 8 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các em học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới