Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 bài 1

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thúc

HĐ 1: Tìm hiểu KN truyền thuyết

- GV yêu cầu HS đọc chú thích dấu (*) SGK.

? Truyền thuyết là một thể loại văn học ntn? Có đặc điểm gì?

- HS dựa chú thích trả lời.

- GV lưu ý HS tính truyền miệng, nhân vật và sự kiện lịch sử yếu tố tưởng tượng kì ảo.

GV: Giới thiệu về tác phẩm.

HĐ 2: Tìm hiểu văn bản

- GV đọc mẫu.

? Em có nhận xét gì về giọng đọc?

- GV yêu cầu 3 HS đọc nối tiếp nhau.

? Giải thích nghĩa của từ “Tinh” trong các từ “mộc tinh”, “Sơn tinh”, “thuỷ tinh”.

HS dựa SGK trả lời.

? Theo em truyện có thể chia làm mấy phần? Nêu rõ nội dung từng phần?

- HS trả lời và học sinh khác nhận xét.

- GV treo đáp án: Bố cục truyện: 3 phần .

Đ1: từ đầu đến cung điện Long Trang.

Lạc Long Quân và Âu Cơ lên duyên vợ chồng.

Đ2: Tiếp đến lên đường.

Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm con, 2 người chia tay.

Đ3: Còn lại: nguồn gốc dân tộc.

- GV: Giới thiệu bức tranh con Rồng cháu tiên.

- HS dựa vào tranh tóm tắt các sự việc chính của truyện theo thứ tự trước sau.

- Giáo viên nêu đáp án tóm tắt truyện:

+ Lạc Long Quân con trai thần Long nữ có sức khoẻ vô địch có nhiều phép lạ giúp dân diệt yêu quái, trồng trọt...

+ Âu Cơ dòng họ thần nông xinh đẹp tuyệt trần.

+ Lạc Long Quân và Âu Cơ kết duyên vợ chồng.

+ Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm người con.

+ Lạc Long Quân và Âu Cơ chia tay nhau hẹn khi có việc thì cùng giúp đỡ.

+ Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn làm vua hiệu là Hùng Vương đặt tên nước là Văn Lang.

? Tìm những chi tiết thể hiện tính chất lớn lao kì lạ đẹp đẽ về nguồn gốc và hình dạng của 2 nhân vật Lạc Long Quân và Âu Cơ?

- HS dựa SGK trả lời.

? Nhận xét về nguồn gốc, hình dạng, tài năng của Lạc Long Quân và Âu cơ?

- HS trả lời - GV nhận xét chốt và ghi bảng.

? Các chi tiết kì lạ của truyện là những chi tiết tưởng tượng vậy chi tiết tưởng tượng kì ảo này có vai trò gì?

- HS suy nghĩ trả lời.

- GV giảng: tưởng tượng kì ảo là những chi tiết không có thật được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định (VD: tô đậm tính chất lớn lao đẹp đẽ của nhân vật lịch sử) ở đây yếu tốt tưởng tượng làm tăng tính thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi dân tộc, tăng lòng tự hoà tôn kính tổ tiên dân tộc mình).

- GV phát phiếu học tập - HS thảo luận nhóm.

? Vì sao tác giả dân gian lại để cho Lạc Long Quân có nguồn gốc nòi Rồng và Âu Cơ thuộc họ thần nông ( tiên) khi xây dựng câu chuyện này?

- HS suy nghĩ -> từng nhóm trả lời và nhận xét.

? Hình ảnh bọc trăm trứng có ý nghĩa gì?

- HS suy nghĩ trả lời.

? Từ hình ảnh bọc trăm trứng nở thành trăm con đến việc chia tay và lời hẹn khi có việc thì giúp đỡ nhau em có suy nghĩ ntn?

- GV bình: Từ nguồn gốc của các nhân vật trong truyện truyện muốn giải thích suy tôn nguồn gốc cao quí thiêng liêng của cộng đồng người Việt. Thể hiện lòng tự hào về nguồn gốc dòng giống Tiên Rồng rất đẹp, rất cao quý linh thiêng. Hình ảnh bọc trăm trứng biểu hiện ý nguyện thống nhất của nhân dân ta ở mọi miền đất nước.

? Giải nghĩa từ Đồng bào?

- HS đọc ghi nhớ SGK.

HĐ 3: Luyện tập

? Câu nói nào của Bác nhắc nhở chúng ta nhớ đến công ơn các Vua Hùng.

? Em biết những truyện nào giải thích nguồn gốc dân tộc Việt.

GV mở rộng: Sự giống nhau về nội dung truyện KĐ sự gần gũi về nguồn gốc và giao lưu văn hoá giữa các dân tộc.

I. TÌM HIỂU CHUNG (3’)

* Khái niệm truyền thuyết:

- Là một loại truyện dân gian kể về nhân vật sự kiện liên quan đến lịch sử quá khứ. Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo.

* Tác phẩm thuộc nhóm các truyền thuyết thời đại Hùng Vương giai đoạn đầu.

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN (28’).

1. Đọc, tìm hiểu chú thích (5’).

2. Tìm hiểu bố cục và tóm tắt truyện (5’).

* Bố cục: 3 phần.

* Tóm tắt truyện.

3. Phân tích (16’)

a. Lạc Long Quân và Âu Cơ.

- Nguồn gốc: cao quý.

- Hình dạng và tài năng: lớn lao, kì lạ, đẹp đẽ.

- Kết duyên kì lạ: Rồng và Tiên.

b. Ý nghĩa truyện.

- Giải thích Nguồn gốc cao quí của người Việt.

- Biểu hiện ý nguyện ĐK thống nhất của nhân dân ta.

- Người Việt Nam miền xuôi hay ngược đều chung một cội nguồn.

4. Ghi nhớ ( SGK) 2’.

III. LUYỆN TẬP (4’)

- Câu nói: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

- Truyện: Quả trứng to nở......

Quả bầu mẹ