Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 bài 42

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

HĐ1: Tìm hiểu khái niệm truyện cười

- HS đọc chú thích dấu *

? Nêu những ý chính của định nghĩa truyện cười

? Em hiểu thế nào là hiện tượng đáng cười.

- HS: Trả lời

HĐ2: Tìm hiểu văn bản

- GV: Lưu ý HS giọng đọc hài hước dí dỏm - >GV đọc mẫu

- HS đọc

- GV: Đọc kĩ để hiểu nghĩa của từ cá ươn, bắt bẻ.

- GV: Hãy tìm bố cục truyện theo 2 cách:

+ Chia 2 phần

+ Chia 3 phần

? Theo em truyện có những sự việc chính nào?

- HS: Sự việc chính

+ Treo biển

+ ý kiến đóng góp

+ Sự tiếp thu

? Nhà hàng treo biển nhằm mục đích gì? (Quảng cáo)

? Tấm biển có mấy nội dung, hãy nhận xét?

? Theo em nội dung tấm biển đã đầy đủ cho việc quảng cáo chưa?

GV chốt: MĐ treo biển để quảng cáo. Nội dung biển rất đầy đủ.

? Em có nhận xét gì về thái độ giọng điệu của các ý kiến góp ý này?

? Qua những lời góp ý em thấy họ có sự hiểu biết ntn?

- GV giảng người góp ý đánh giá một cách phiến diện, không thấy được chức năng thông báo gián tiếp của ngôn ngữ.

? Trong 3 sự việc treo biển ý kiến góp ý, sự tiếp thu, sự việc nào gây cười.

- GV treo bảng phụ có ghi nội dung biển “ở đây có bán cá tươi” - sau đó gạch dần các chữ.

? Vì sao sự tiếp thu lại gây cười?

- HS: Sự tiếp thu vội vàng 3 lần đều bỏ ngay lần cuối cùng cất nốt biển.

? Hành động “cất nốt biển” gây cười nhiều nhất, vì sao? Em đánh giá ntn về sự tiếp thu này?

- HS: MĐ treo biển là để quảng cáo, giới thiệu vậy cất biển đi ý nghĩa quảng cáo không còn. Mức độ tiếp thu thụ động quá mức, sự hiểu biết kém đến mức ngớ ngẩn.

? Qua đây tác giả dân gian thể hiện thái độ gì với người tiếp thu? Em hãy nêu ý nghĩa truyện?

GV chốt: sự tiếp thu vội vàng và thụ động không có chủ kiến, không có suy nghĩ.

- HS đọc ghi nhớ (SGK)

GV nhấn mạnh ghi nhớ

HĐ2: Tìm hiểu văn bản Lợn cưới áo mới

- HS đọc truyện

?Em thấy truyện có phần kết không?

?Truyện có mấy nhân vật, mấy sự việc?

- HS: - Nhân vật: 2

- Sự việc 2: + khoe lợn cưới

+ khoe áo mới

? Truyện cười điều gì?

GV giảng: Khoe - phô ra, bày ra cho người ta biết mình giàu có.

Lưu ý khoe này khác với khoe là sự chia vui với bạn bè người thân.

? Nhận xét về tình huống khoe của hai nhân vật.

- HS: Trả lời

? Bình thường người hỏi và trả lời phải nói ntn?

- HS: Trả lời

? Thông tin nào là thừa, HĐ nào là thừa trong lời hỏi và trả lời?

- GV giảng: thông tin và HĐ thừa chính là yếu tố gây cười của truyện.

? Nhân vật nào đáng cười hơn.

- HS: Anh có áo mới đáng cười hơn vì phải dồn tâm sức, thời gian vào một việc không cần thiết, hành động chìa vạt áo ấy lố bịch.

? Qua truyện tác giả dân gian thể hiện thái độ gì?

? Truyện có ý nghĩa gì?

- HS đọc ghi nhớ SGK

- HS: Đọc lại truyện

I. KHÁI NIỆM TRUYỆN CƯỜI:

- Kể về hiện tượng đáng cười trong cuộc sống.

- Có ý nghĩa mua vui, hoặc phê phán

- Hiện tượng cười là những điều trái với lẽ thường, trái với lẽ tự nhiên.

A. TÌM HIỂU VĂN BẢN TREO BIỂN (23’)

1. Đọc - tìm hiểu chú thích.

2. Bố cục

* Hai phần: + Phần 1 câu mở đầu

+ phần 2 còn lại

* Ba phần: + Mở truyện câu đầu

+ Thân truyện

+ Kết chuyện câu cuối cùng

3. Phân tích

a. Nội dung

* Mục đích treo biển: để quảng cáo giới thiệu

* Nội dung biển rất đầy đủ: 4 nội dung

- ở đây: địa điểm

- có bán: hoạt động

- Cá: hàng

- Tươi: tính chất

* Nội dung góp ý của khách hàng.

- Có 4 ý kiến -> 4 ý khác nhau được lập luận chặt chẽ

* Tiếp thu của nhà hàng:

- Nghe theo răm rắp -> Bỏ đi từng từ, từng nội dung, rỡ tấm biển xuống -> Buồn cười vì sự tiếp thu không suy nghĩ, không xem xét của chủ nhà hàng.

b. Bài học: Phải biết tiếp thu có chọn lọc ý kiến của người khác và phải có chủ kiến khi làm việc.

* Ghi nhớ: SGK/Tr125

B. ĐỌC THÊM VĂN BẢN LỢN CƯỚI ÁO MỚI

1. Đọc - tìm hiểu chú thích

2. Bố cục: 2 phần

Truyện ngắn gọn có 2 phần, không có phần kết, phần kết nằm ngay trong lời đối thoại của nhân vật.

3. Phân tích

a. Nội dung

- Cười tính khoe của

+ Một người khoe trong lúc vội vã, tất tưởi, đi tìm lợn.

+ Một người đứng từ sáng đến tối để khoe cho bằng được cái áo mới.

- Thông tin thừa: + Cưới

+ Từ lúc tôi mặc cái áo mới này.

- Hành động thừa: chìa vạt áo ra.

b. Ý nghĩa

- Chế giễu, phê phán tính khoe của.

* Ghi nhớ

II. LUYỆN TẬP