Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 bài 109

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

HĐ1: Hướng dẫn học sinh đọc văn bản và tìm hiểu chú thích.

- GV hướng dẫn đọc -> GV đọc mẫu -> HS đọc tiếp

? Thế nào là văn bản nhật dụng?

- GV trình chiếu học sinh lựa chọn phương án văn bản nhật dụng.

- GV nêu ý nghĩa của việc học các văn bản nhật dụng

- HS đọc các chú thích khó SGK

- GV trình chiếu nhấn mạnh một số chú thích khó:

HĐ2: HD HS tìm hiểu văn bản

? Văn bản có thể chia làm mấy phần? nội dung mỗi phần đó? (3 phần)

- GV trình chiếu bố cục.

(P1: Nói tổng quát về cầu Long Biên trong một thế kỉ tồn tại.

P2: Cầu Long Biên - một nhân chứng sống động, đau thương và anh dũng của thủ đô Hà Nội.

P3: Khẳng định ý nghĩa lịch sự của cầu Long Biên trong xã hội hiện đại.

HĐ3: HD HS tìm hiểu chung về cây cầu Long Biên

- GV trình chiếu cây cầu Long Biên

? Trong phần này tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào là chính?

(Thuyết minh)

? Tác giả thuyết minh về cây cầu trên những phương diện nào?

- HS: Vị trí câu cầu, năm xây dựng, người thiết kế, quá trình tồn tại

? Cầu Long Biên xây dựng năm nào? hoàn thành năm nào? ai thiết kế?

? Hiện tại cây cầu có ý nghĩa gì?

? Mục đích xây dựng câu của Pháp là gì?

? Vì sao cây cầu lại rút về vị trí khiêm nhường?

? Tại sao cầu Long Biên được coi là chứng nhân lịch sử?

? Giới thiệu về cây cầu tác giả sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?

- HS: Nghệ thuật nhân hoá

HĐ4: HD HS tìm hiểu cầu Long Biên qua những chặng đường lịch sử

? Cây cầu đã chứng kiến thời kì lịch sử nào?

- GV trình chiếu các giai đoạn lịch sử mà cầu chứng kiến.

? Nhìn từ xa cây cầu được giới thiệu như thế nào?

? Trong kháng chiến chống Pháp, cây cầu đã chứng kiến sự kiện gì?

? Qua lời miêu tả của tác giả, em có nhận xét gì về cây cầu?

- HS: Đẹp vững vàng, to lớn

? Nhờ vào đâu thực dân Pháp có thể xây dựng được cây cầu to đẹp như thế?

- HS: Cảnh ăn ở khổ cực của dân phu Việt Nam với những cảnh đối xử tàn nhẫn của các ông chủ người Pháp, dân Việt Nam chết trong quá trình làm cầu

- GV trình chiếu quá trình Pháp xây dựng cầu

- GV trình chiếu câu hỏi thảo luận: Để có được cây cầu nhân dân ta đã phải đổi biết bao mồ hôi xương máu, vậy tại sao nó lại trở lên thân thương với người dân Hà Nội đến vậy? Riêng trong tâm hồn nhà văn cây cầu có ý nghĩa gì?

? Bài ca dao và bài hát Ngày về đưa vào bài có tác dụng gì?

- HS: Là kỉ niệm của mỗi người dân, cán bộ, học sinh- Tăng ý nghĩa chân thực vì những ấn tượng, tình cảm trực tiếp bộc lộ tại thời điểm đó

? Trong kháng chiến chống Mĩ cây cầu được kể như thế nào?

? Cảnh vật ấy cho ta biết điều gì về lịch sử?

? ở phần này tác giả sử dụng ngôi kể như thế nào? Phương thức biểu đạt nào là chủ yếu?

? So sánh cách kể đoạn này với đoạn trên về ngôi kể, phương thức biểu đạt, từ ngữ, tình cảm của người viết?

- GV: Cây cầu là chứng nhân trong 2 cuộc kháng chiến của dân tộc, cây cầu vừa chứng kiến (chống Pháp), vừa chịu đau thương (chống Mĩ)- GV trình chiếu.

? Những ngày nước lũ, cây cầu có vai trò như thế nào?

HĐ5: HD HS tìm hiểu ý nghĩa của cây cầu

GV trình chiếu cây cầu Long Biên ngày nay

? Ngày nay cây cầu có ý nghĩa ntn?

? Vì sao nhịp cầu bằng sắt của cây cầu lại trở thành nhịp cầu vô hình nối những con tim?

- GV: Cầu Long biên trở thành "người đương thời" của bao thế hệ, như nhân vật bất tử chịu đựng, nhìn thấy, xúc động trước đổi thay thăng trầm của đất nước, con người

HĐ6: Hướng dẫn tổng kết văn bản

? Em cảm nhận được điều sâu sắc nào từ văn bản?

? Qua bài viết, tác giả đã truyền tới em tình cảm nào về cầu Long Biên?

? Em học tập được gì về sự sáng tạo lời văn trong văn bản này?

- GV trình chiếu hệ thống bài học.

- HS đọc ghi nhớ

HĐ7: Hướng dẫn học sinh làm bài tập

- GV trình chiếu bài tập

- HS lựa chọn phương án đúng

- GV trình chiếu đáp án.

? Ở địa phương em có di tích hoặc danh lam thắng cảnh nào có thể coi là chứng nhân lịch sử địa phương?

- HS phát biểu

- GV trình chiếu Cây đa Tân trào, lán Nà Lừa, Đình Tân Trào giới thiệu về di tích lịch sử này.

I. ĐỌC VĂN BẢN VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH :

1. Đọc văn bản:

2. Chú thích:

* Văn bản nhật dụng:

* Từ khó:

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

* Bố cục: 3 phần

1. Giới thiệu chung về cây cầu Long Biên

- Cầu bắc qua sông Hồng

- Xây dựng năm 1898, hoàn thành năm 1902

- Do kiến trúc sư người Pháp thiết kế.

- Cầu chứng kiến những sự kiện lịch sử trong 1 thế kỉ qua.

- Hiện tại ở vị trí khiêm nhường nhưng giữ vai trò là chứng nhân lịch sử.

2. Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử

a. Chứng nhân trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp:

Chứng kiến cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, lòng dũng cảm của Trung đoàn Thủ đô.

b. Nhân chứng trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước:

+ Cây cầu trở thành mục tiêu ném bom dữ dội

+ Bị đánh 10 lần, hỏng 7 nhịp và 4 trụ lớn.

+ Đợt 2: hỏng 100m.

c. Chứng nhân trong những ngày nước lũ:

Là cây cầu nối thuận tiện đi lại, dẻo dai, vững chắc.

3. Ý nghĩa của cây cầu

- Cây cầu là cầu nối giữa Việt Nam với thế giới

III. TỔNG KẾT:

- Nội dung:

- Nghệ thuật

* Ghi nhớ (SGK)

IV. BÀI TẬP:

Bài 1: Cầu Long Biên không phải là chứng nhân cho những sự kiện lịch sử nào?

A- Cách mạng tháng tám thành công tại Hà Nội.

B- Những ngày đầu năm 1947, trung đoàn thủ đô bí mật ra đi.

C- Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954.

D- Chiến thắng điện biên phủ trên không năm 1972.

Bài 2:Tác giả so sánh chiếc cầu

Long Biên với hình ảnh gì?

A. Như dải lụa uốn lượn.

B. Như chiếc lược cài trên mái tóc.

C. Như một sợi dây thừng.

D. Như một sợi chỉ mềm.