Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 bài 43

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

HĐ1: Tìm hiểu số từ

- GV: Treo bảng phụ ghi VD.

- HS: Đọc và nêu yêu cầu bài tập

? Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho từ nào?

- HS: Trả lời.

? Các từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào?

- HS: Thuộc từ loại danh từ

? Em nhận xét về vị trí của các từ in đậm so với DT.

? Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa gì cho DT?

- HS: Trả lời

? Em hiểu thế nào là số từ?

- GV: Lưu ý có trường hợp

+ Đi hàng ba ->số lượng đứng sau danh từ

+ Một mâm bánh -> Số lượng đứng trước DT

? Em hiểu từ đôi nghĩa là gì? So sánh một đôi với một trăm, một nghìn?

- HS: Từ đôi không phải là số từ.

- GV: Lưu ý HS phân biệt số từ với DT chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa về số lượng (tá, cặp, chục...)

? Tìm các từ là DT chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng?

GV chốt: số từ là những từ chỉ số lượng và số thứ tự.

Số từ chỉ số lượng đứng trước danh từ.

Số từ chỉ thứ tự đứng sau danh từ

- HS đọc ghi nhớ

HĐ2: Tìm hiểu lượng từ

- HS đọc ví dụ

? Các từ in đậm trong đoạn trích có gì giống và khác số từ về ý nghĩa và vị trí?

- HS: Trả lời

? Những từ in đậm được gọi là lượng từ vậy hiểu ntn là lượng từ?

- HS: Trả lời

? Điền các từ trong cụm DT vào mô hình?

? Nghĩa của từ “cả” khác nghĩa của các từ (các, những, mấy) ntn?

- HS: Trả lời

? Tìm các từ chỉ ý nghĩa tổng lượng?

GV chốt: Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật. Có 2 loại:

+ Lượng từ chỉ tổng lượng và toàn thể: Tất cả, toàn thể, tất thảy...

+ Lượng từ chỉ ý nghĩa và tập hợp hay phân phối: những, mọi, mỗi, từng, nơi, vài...

- HS đọc phần ghi nhớ (SGK)

HĐ 3: Hướng dẫn luyện tập

- HS: Đọc và nêu yêu cầu bài tập

- GV: Chép bài tập ra bảng phụ -> Yêu cầu HS xác định số từ, lượng từ.

? Tìm một số từ và xác định ý nghĩa.

? Từ in đậm: Trăm, ngàn, muôn dùng với ý nghĩa gì?

GV lưu ý HS: Trong văn cảnh này trăm, ngàn là lượng từ còn bình thường là số từ.

? Phân biệt nghĩa của từ từng, mỗi.

- HS: Trả lời.

I. SỐ TỪ (10’)

1. VD (SGK)

2. Nhận xét

a: từ in đậm đứng trước DT.

b: từ in đậm đứng sau DT

- Bổ sung ý nghĩa về mặt số lượng số thứ tự cho DT.

- Là từ chỉ số lượng và số thứ tự

- Khi biểu thị số lượng của sự vật, số từ đứng trước danh từ.

Ví dụ: Hai chàng, một trăm ván cơm nếp, ba học sinh, năm cái bàn

- Khi biểu thị số thứ tự, số từ thường đứng sau danh từ.

Ví dụ: Bác Hai, Hùng Vương thứ sáu

* Lưu ý: cần phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị

Ví dụ: các từ: đôi, tá, chục, cặp… là danh từ chỉ đơn vị

* Ghi nhớ (SGK)

II. LƯỢNG TỪ (10’)

1. VD (SGK)

2. Nhận xét

- Các từ in đậm:

+ Giống số từ có ý nghĩa về lượng, đứng trước danh từ.

+ Khác số từ: ý nghĩa số lượng không cụ thể chỉ là nhiều hoặc ít.

- Là từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật đứng trước danh từ.

- Cả - từ mang ý nghĩa tổng lượng. những, các, mấy... mang ý nghĩa tập hợp phân phối.

* Ghi nhớ (SGK)

III. LUYỆN TẬP (15)

Bài 1

- Số từ: Một, hai, ba (số lượng)

bốn, năm (số thứ tự)

năm (số lượng)

Bài 2

Trăm, ngàn, muôn trong bài này là những lượng từ chỉ số nhiều, rất nhiều không cụ thể.

Bài 3

- Từng: mang ý nghĩa trình tự hết cá thể này đến cá thể khác.

- Mỗi: mang ý nghĩa nhấn mạnh tách riêng không mang ý nghĩa lần lượt.