11 Prompt ChatGPT hữu ích dành cho giáo viên Tiếng Anh
Tổng hợp những prompt (lệnh gợi ý) hiệu quả mà giáo viên tiếng Anh có thể sử dụng với ChatGPT để soạn giáo án, tạo bài tập, luyện kỹ năng ngôn ngữ, tổ chức hoạt động lớp học và giao tiếp với phụ huynh – từ đó góp phần làm mới phương pháp giảng dạy và khơi dậy hứng thú học tập của học sinh.
1. Hoạt động cải thiện phát âm
Prompt: “Bạn là một giáo viên tiếng Anh giàu kinh nghiệm, chuyên dạy người lớn có tiếng mẹ đẻ là tiếng Việt. Hãy đề xuất 3 hoạt động học tập sáng tạo, mang tính tương tác cao, giúp người học trình độ trung cấp cải thiện khả năng phát âm hai âm /r/ và /l/. Mỗi hoạt động cần có mô tả ngắn gọn, mục tiêu rõ ràng và lý do vì sao phù hợp với người Việt mới học tiếng Anh”.
Lưu ý: Khi yêu cầu nên thêm yêu cầu về mục tiêu và lý do sư phạm, nhấn mạnh đặc điểm người học để AI điều chỉnh đề xuất cho sát thực tế lớp học.
2. Thiết kế worksheet ngữ pháp tiếng Anh
Prompt: “Bạn là một giáo viên tiếng Anh có kinh nghiệm thiết kế tài liệu cho người học trình độ trung cấp. Hãy tạo một worksheet về thì quá khứ hoàn thành (Past Perfect Tense), gồm ít nhất 2 phần: (1) bài tập nhận biết (multiple choice, điền từ…) để kiểm tra kiến thức cơ bản và (2) bài tập nâng cao với câu hỏi gián tiếp, tình huống ngữ cảnh, hoặc viết lại câu, để đánh giá mức độ hiểu sâu và khả năng vận dụng. Bao gồm đáp án cho từng phần.”
Lưu ý: Khi đưa yêu cầu nên tách rõ các phần bài tập, sử dụng từ “ngữ cảnh”, “viết lại câu” thay cho “gián tiếp” để AI hiểu chính xác ý đồ sư phạm.
3. Tạo bảng tiêu chí chấm điểm bài luận
Prompt: “Tạo một bảng tiêu chí đánh giá bài luận tiếng Anh dành cho học sinh trung học hoặc trình độ trung cấp. Bảng cần có 4 tiêu chí: (1) độ rõ ràng và mạch lạc của ý tưởng, (2) ngữ pháp và chính tả, (3) tổ chức cấu trúc bài viết (mở bài – thân bài – kết luận), và (4) sức thuyết phục trong lập luận. Với mỗi tiêu chí, định nghĩa rõ mức đánh giá từ “Xuất sắc”, “Tốt”, “Trung bình”, “Kém”. Bảng cần rõ ràng, ngắn gọn và dễ sử dụng khi chấm điểm.”
Lưu ý: Khi yêu cầu nên làm rõ phạm vi học sinh, tách riêng từng tiêu chí cụ thể, thêm yêu cầu định dạng: bảng rõ ràng, ngắn gọn, dễ dùng giúp ChatGPT sinh ra bảng trực quan, không lan man.
4. Ý tưởng dạy thành ngữ (idioms)
Prompt: “Bạn là giáo viên tiếng Anh nhiều kinh nghiệm chuyên dạy trình độ trung cấp. Hãy thiết kế một danh sách gồm 10 thành ngữ tiếng Anh thông dụng. Với mỗi thành ngữ, cung cấp: (1) nghĩa tiếng Việt đơn giản, (2) ví dụ cụ thể trong câu, và (3) một hoạt động lớp học sinh động hoặc trò chơi giúp học sinh hiểu và ghi nhớ dễ dàng. Ưu tiên các hoạt động có thể áp dụng ngay trong lớp học có thời lượng 45 phút.”
Lưu ý: Khi yêu cầu nên đưa thông tin về cấp độ học sinh, nói rõ yêu cầu, yêu cầu hoạt động trong thời lượng hợp lý, tránh AI tạo ra kế hoạch quá dài hoặc không thực tế.
5. Trò chơi tương tác nâng cao kỹ năng nghe
Prompt: “Bạn là giáo viên tiếng Anh với nhiều kinh nghiệm giảng dạy kỹ năng nghe. Hãy đề xuất 5 trò chơi ngôn ngữ tương tác giúp học sinh nâng cao khả năng nghe tiếng Anh một cách chủ động và thú vị. Với mỗi trò chơi, nêu rõ: (1) cách chơi, (2) mục tiêu luyện nghe cụ thể (nhận diện từ khóa, nghe chi tiết, đoán ý…), (3) thời lượng phù hợp trong lớp học (5–15 phút), và (4) lý do vì sao trò chơi hiệu quả.”
Lưu ý: Khi đưa ra yêu cầu nên làm rõ mục tiêu kỹ năng nghe, yêu cầu giải thích vì sao trò chơi hiệu quả và bổ sung thông tin thời lượng.
6. Lập kế hoạch giảng dạy môn văn học tiếng Anh
Prompt: “Bạn là chuyên gia giảng dạy môn Văn học tiếng Anh ở cấp trung học. Hãy xây dựng một giáo trình kéo dài 1 năm cho khóa học này, dựa trên danh sách các chủ đề sau: […]. Với mỗi chủ đề, cung cấp: (1) mục tiêu học tập, (2) tác phẩm hoặc đoạn văn tiêu biểu (kèm tên tác giả), (3) hoạt động lớp học gợi ý, và (4) bài tập hoặc hình thức đánh giá phù hợp. Giáo trình cần được chia theo tuần hoặc đơn vị học phần (unit), phù hợp với học sinh trung học có trình độ tiếng Anh từ trung cấp trở lên.”
Lưu ý: Khi yêu cần nên nói nêu rõ về đối tượng học sinh và trình độ ngôn ngữ, yêu cầu phân chia theo tuần hoặc unit, tránh liệt kê rời rạc. Gợi ý cấu trúc mỗi chủ đề đầy đủ: mục tiêu – tác phẩm – hoạt động – đánh giá → giúp kết quả có tính ứng dụng cao hơn.
7. Hoạt động rèn kỹ năng nghe
Prompt: “Bạn là giáo viên tiếng Anh kinh nghiệm chuyên dạy học sinh trung học. Hãy đề xuất một danh sách các hoạt động sáng tạo giúp học sinh nâng cao kỹ năng nghe tiếng Anh. Mỗi hoạt động cần nêu rõ: (1) mục tiêu kỹ năng nghe cụ thể (như nghe chi tiết, nghe ý chính, đoán nghĩa từ ngữ cảnh…), (2) cách tổ chức hoạt động trong lớp học, (3) loại tài liệu nghe phù hợp (video, podcast, đoạn hội thoại...), và (4) lý do hoạt động này hiệu quả với lứa tuổi trung học.”
Lưu ý: Cung cấp thông tin về mục tiêu kỹ năng, phần loại tài liệu nghe phù hợp, nhấn mạnh lý do hoạt động phù hợp với học sinh trung học.
8. Tạo bài đọc hiểu
Prompt: “Dưới đây là một đoạn văn tiếng Anh. Dựa trên đoạn này, hãy tạo một bài kiểm tra đọc hiểu dành cho học sinh trung học hoặc trình độ B1–B2. Bài kiểm tra cần gồm ít nhất 5–7 câu hỏi, bao phủ các kỹ năng: (1) xác định ý chính, (2) chi tiết cụ thể, (3) nghĩa từ vựng trong ngữ cảnh, (4) suy luận, và (5) mục đích hoặc thái độ của tác giả. Với mỗi câu hỏi, cung cấp 4 lựa chọn (trắc nghiệm) và ghi rõ đáp án đúng. Nếu phù hợp, có thể thêm 1 câu hỏi mở để kiểm tra khả năng diễn đạt ý hiểu.”
Lưu ý: Cung cấp số lượng câu hỏi, thời gian làm bài và trình độ đọc của học sinh, yêu cầu dạng trắc nghiệm có đáp án, cho phép thêm câu hỏi mở nếu phù hợp, nhấn mạnh các tiêu chí rõ ràng.
9. Rèn luyện kỹ năng nói trước đám đông
Prompt: “Bạn là giáo viên tiếng Anh chuyên dạy học sinh trung học. Hãy thiết kế một chuỗi bài tập có độ khó tăng dần, giúp học sinh cải thiện (1) cấu trúc câu khi nói và (2) khả năng nói tiếng Anh trước đám đông. Chuỗi bài tập nên gồm ít nhất 5 bước, bắt đầu từ luyện câu đơn, nâng dần lên câu phức, diễn đạt lưu loát, và kết thúc bằng trình bày trước lớp. Với mỗi bước, nêu rõ: mục tiêu kỹ năng, hình thức hoạt động cụ thể, ví dụ minh họa, và thời lượng gợi ý cho lớp học.”
Lưu ý: Thêm mục tiêu cụ thể (thuyết trình, tranh luận…), thời gian mỗi hoạt động và học sinh làm cá nhân hay theo nhóm. Yêu cầu chia theo bước có cấp độ, gợi ý thêm phần ví dụ và thời lượng.
10. Phương pháp dạy phát âm tiếng Anh sáng tạo
Prompt: “Bạn là chuyên gia giảng dạy phát âm tiếng Anh. Hãy thiết kế một loạt phương pháp giảng dạy phát âm hiệu quả, phù hợp với người học ở nhiều trình độ (mới bắt đầu, trung cấp và nâng cao). Nội dung cần bao gồm: (1) luyện phát âm đúng từng âm (âm đơn và âm kết hợp), (2) phân biệt các âm dễ nhầm lẫn (ví dụ /i:/ và /ɪ/, /θ/ và /s/…), và (3) luyện ngữ điệu, trọng âm câu và nhịp điệu nói (intonation, stress, rhythm). Với mỗi phương pháp, nêu rõ mục tiêu, cách triển khai, ví dụ minh họa và trình độ phù hợp..”
Lưu ý: Cung cấp thông tin về nội dung chính: âm – so sánh âm – luyện giọng, trình độ người học, mục tiêu và cách triển khai.
11. Xây dựng chiến lược giao tiếp với phụ huynh
Prompt: “Bạn là một cố vấn giáo dục có kinh nghiệm làm việc với giáo viên và phụ huynh. Hãy thiết kế một chiến lược giao tiếp hiệu quả giữa giáo viên và phụ huynh học sinh trong môi trường trung học. Chiến lược cần bao gồm: (1) cách thiết lập và truyền đạt kỳ vọng rõ ràng ngay từ đầu năm học, (2) phương thức cập nhật thường xuyên tiến độ học tập (email, app, cuộc họp…), (3) cách thu nhận và phản hồi feedback từ phụ huynh, và (4) đề xuất các hình thức để phụ huynh tham gia hỗ trợ quá trình học của con em họ. Mỗi phần cần có ví dụ minh họa cụ thể và phù hợp với thực tế lớp học.”
Lưu ý: Thêm thông tin về cảnh giáo dục, chia mục rõ ràng theo chuỗi giao tiếp thực tế trong năm học, yêu cầu có ví dụ minh họa.
