Đáp án đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn Hà Nội 2024

Sáng 8/6, các thí sinh Hà Nội sẽ bắt đầu làm bài thi môn Ngữ văn kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2024 - 2025. VnDoc gửi tới các bạn Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn Hà Nội năm 2024 kèm đáp án tham khảo ngay sau khi hết thời gian làm bài. Mời các bạn theo dõi.

1. Đáp án chính thức đề thi vào 10 môn Văn Hà Nội 2024

2. Đáp án tham khảo đề thi vào 10 môn Văn Hà Nội 2024

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1.

- Bài thơ Đồng chí được viết theo thể thơ tự do.

- Văn bản trong chương trình Ngữ Văn 9 được viết cùng thể thơ: (Học sinh có thể tùy chọn 1 tác phẩm trong chương trình học có thể thơ tự do.

+ Tác phẩm Nói với con + tác giả Y Phương.

Câu 2.

- Cặp hình ảnh tương ứng tạo nên sự sóng đôi trong đoạn trích:

Quê hương anh - làng tôi;

Nước mặn đồng chua - đất cày lên sỏi đá

- Tác dụng: Nghệ thuật sóng đôi cho thấy được sự đồng điệu trong hoàn cảnh của những người lính, họ hiểu và cảm thông cho hoàn cảnh của nhau. Anh với tôi đều ra đi từ những làng quê nghèo khó, cùng chung hoàn cảnh xuất thân.

Câu 3.

Giá trị biểu đạt của từ “đôi" trong câu “Anh với tôi đôi người xa lạ”:

- "Đôi" là hai, luôn có sự xuất hiện song và không tách rời.

- Từ "đôi" đặt giữa câu thơ giữa hai cụm "anh và tôi" và cụm "người xa lạ" cho thấy những người đồng chí từ chỗ không quen biết, xa lạ với nhau nhưng họ vẫn có sợi dây gắn kết vô hình: chung hoàn cảnh, chung lí tưởng, chung mục đích. Họ luôn đồng hành, kết đôi, từ "đôi" góp phần khẳng định sự gắn bó khăng khít của những người lính.

Câu 4.

Yêu cầu về hình thức: Đoạn văn khoảng 15 câu theo phép lập luận quy nạp, có sử dụng thành phần tình thái và thán từ. Bài làm không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ. Đảm bảo đủ 3 phần: mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn.

Yêu cầu về nội dung: Làm sáng tỏ được hình ảnh người lính

1. Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề nghị luận: hình ảnh người lính trong tám dòng thơ cuối bài.

2. Thân đoạn

- Những người lính luôn đồng cam, cộng khổ với nhau:

+ Áo rách vai, quần có vải mảnh vá, chân không giày => Cuộc sống vô cùng thiếu thốn, khó khăn.

+ Sự khắc nghiệt của khí hậu núi rừng -> nhưng họ đã vượt lên nhờ tinh thần lạc quan cách mạng, sự ấm áp của tình đồng chí.

- Là niềm yêu thương, gắn bó sâu nặng họ dành cho nhau: Hình ảnh “tay nắm bàn tay”:

+Chất chứa bao yêu thương trìu mến. Họ sẵn lòng chia sẻ khó khăn khó khăn cùng nhau.

+Chứa đựng cả những khao khát bên người thân yêu.

=> Chính tình đồng chí chân thành, cảm động và sâu sắc đã nâng đỡ bước chân người lính và sưởi ấm tâm hồn họ trên mọi nẻo đường chiến đấu.

- Sức mạnh và vẻ đẹp của tỉnh đồng chí: Được xây dựng trên nền một hoàn cảnh khắc nghiệt:

+ Thời gian, không gian: rừng đêm hoang vu, lạnh lẽo.

+ Không khí căng thẳng trước một trận chiến đấu. Trước mắt họ là cả những mất mát, hi sinh không thể tránh khỏi.

-> Tâm hồn họ vẫn bay lên với hình ảnh vầng trăng nơi đầu súng.

-> Họ vẫn xuất hiện trong tư thế điềm tĩnh, chủ động “chờ giặc tới”.

= Nhờ tựa vào sức mạnh của tinh thần đồng đội. Họ “đứng cạnh bên nhau” và trở thành một khối thống nhất không gì lay chuyển nổi.

- Sức mạnh tỉnh đồng chí còn được thể hiện qua một hình ảnh thơ độc đáo, đầy sáng tạo: “Đầu súng trăng treo”:

+ Vốn là một hình ảnh thơ được cảm nhận từ thực tiễn chiến đấu. Song hình ảnh này mang nhiều ý nghĩa 1 tượng phong phú:

• Gợi liên tưởng: chiến tranh - hòa bình, hiện thực - ảo mộng, kiên cường – lãng mạn, chất chiến sĩ - chất thi sĩ.
• Gợi vẻ đẹp của tình đồng chí sâu sắc. Sự xuất hiện của vầng trăng là một bằng chứng về sức mạnh kì diệu của tình đồng đội.
• Gợi vẻ đẹp của tâm hồn người lính – một tâm hồn luôn trong trẻo, tươi mát dẫu phải băng qua lửa đạn chiến tranh.
• Gợi vẻ đẹp tâm hồn dân tộc Việt Nam – một bàn tay giữ chắc cây súng mà trái tim luôn hướng đến những khát vọng thanh bình.

3. Kết đoạn: Khái quát lại hình tượng người lính.

PHẦN II

Câu 1.

Học sinh lựa chọn 1 phép liên kết và trình bày.

Phép liên kết: lặp – “không sống để đáp ứng mong đợi của người khác”

Câu 2.

Học sinh đưa ra quan điểm cá nhân và đưa ra li giải phù hợp.

Theo em, sẽ không ích kỷ khi nói rằng: “chúng ta không sống để đáp ứng mong đợi của người khác”, vì:

+ Mỗi người có một cuộc sống riêng, một hành trình riêng, một ước mơ riêng cần hướng đến. Vì vậy, mỗi người sẽ lại tự đặt cho mình những tiêu chí khác nhau, không ai giống ai

+ Nếu luôn sống để đáp ứng mong đợi của người khác, chúng ta sẽ mãi trở thành cái bóng, không được làm chính mình. Cứ mãi chạy theo những mong đợi của người khác, dần dần chúng ta sẽ mất đi bản sắc vốn có của bản thân.

Câu 3

Dàn ý đoạn văn Nên ứng xử thế nào trước mong đợi của những người thân yêu đối với chúng ta

1) Mở đoạn: Giới thiệu chủ đề nghị luận: Nên ứng xử thế nào trước mong đợi của những người thân yêu đối với chúng ta?

2) Thân đoạn:

- Những mong đợi của những người thân yêu với chúng ta là gì? Có ý nghĩa như thế nào? Có ưu, nhược điểm gì?

- Không nên chỉ lắng nghe và hoàn toàn làm theo với những mong đợi của người thân yêu, vì:

• Như vậy là chúng ta đang sống cho người khác, theo ước mơ, con đường của người khác, không hoàn toàn phù hợp với bản thân
• Dễ dẫn đến cảm xúc trì trệ, buồn bã khi phải gạt đi ước mơ, khát vọng của mình

- Không nên chỉ biết sống theo mong đợi của riêng bản thân mình, vì:

• Dễ phạm sai lầm, đi sai hướng do tuổi trẻ còn xốc nổi, chưa có nhiều trải nghiệm
• Dễ khiến người thân yêu bị tổn thương, đau lòng, trở thành người sống ích kỉ, tự tách bản thân khỏi gia đình xã hội

- Do đó, cần kết hợp cả hai yếu tố trên: cần lắng nghe, tiếp nhận và làm theo những mong đợi đó một cách có chọn lọc, so sánh, đối chiếu dựa trên:

• Những chuẩn mực của xã hội, thời đại hiện nay
• Những mong đợi, sở thích, suy nghĩ của riêng bản thân mình

→ Không chỉ nghiêng về một phía, cần cân đối, kết hợp giữa mong đợi của người thân yêu và mong ước của chính bản thân mình để hoàn thiện và phát triển bản thân

(Dẫn chứng: Lê Bống lúc đầu chỉ làm theo sở thích cá nhân, có các hành động phản cảm trên intrernet. Sau đó dưới sự góp ý của cộng đồng và tình yêu thương từ gia đình, Lê Bống đã tiếp nhận những mong đợi của mọi người để thay đổi bản thân, trở thành phiên bản tốt đẹp của hiện tại nhưng vẫn tiếp tục phát triển được ước mơ làm nghệ sĩ của mình)

3) Kết đoạn: Khẳng định lại quan điểm về vấn đề vừa bàn luận và liên hệ bản thân

Bài nghị luận tham khảo của VnDoc

Sinh ra và lớn lên trong tình yêu thương của cộng đồng, bất kì ai khi đứng trước những lựa chọn của cuộc đời cũng trăn trở về vấn đề: Nên ứng xử thế nào trước mong đợi của những người thân yêu đối với chúng ta. Mong đợi của những người thân yêu luôn là những mong ước chúng ta trở nên khỏe mạnh, thành công và hạnh phúc. Tình yêu thương của người thân chính là nền tảng của những mong ước đó. Do đó, chúng ta hãy lắng nghe, hãy đặt bản thân vào vị trí của người thân để suy nghĩ và soi xét, tiếp nhận nó. Thay vì hoàn toàn phớt lờ và gạt bỏ. Bởi điều đó sẽ khiến người thân của chúng ta trở nên buồn bã, khiến mối quan hệ gia đình trở nên rạn nứt. Nhưng bản thân những mong cầu ấy đôi khi lại là một chiếc lồng khuôn phép và chuẩn mực, không phù hợp với khát vọng và mong cầu của chúng ta. Đời người chỉ có một lần tuổi trẻ, ai ai cũng mong muốn được là chính mình, được làm điều mình muốn. Nếu cứ cố gắng làm theo mong ước của người thân, sống theo cuộc đời người khác muốn thì đến bao giờ chúng ta mới được sống cuộc đời của mình? Chính vì suy nghĩ đó, nhiều bạn trẻ đã bỏ gia đình, bỏ tất cả để đi theo ước mơ của bản thân. Và cũng không ít người vì cái tôi xốc nổi, vì thiếu trải nghiệm nên phạm phải những sai lầm đáng buồn, đi ngược mong mỏi của gia đình và xã hội. Vì thế, tôi cho rằng, đứng trước mong ước của người thân yêu và mong ước của bản thân, chúng ta cần phải cân bằng cả hai yếu tố này. Chúng ta không thể sống mà tách rời khỏi gia đình và cộng đồng, vì vậy cần phải đáp ứng những mong cầu, quy định, chuẩn mực mà gia đình và xã hội đặt ra. Nhưng cũng không nên vì thế mà bỏ đi mong ước của chính mình. Điều ta cần làm là thực hiện ước mơ, suy nghĩ của bản thân dựa trên những mong ước của người thân yêu mình. Như cô gái Lê Bống - người vốn có mong muốn trở thành một nghệ sĩ, một người nổi tiếng. Để thực hiện ước mơ đó, cô từng có những hành động xốc nổi khiến người thân và cộng đồng phê phán. Sau đó, nhận thực được sai lầm của mình, để đáp lại mong đợi của em gái và người thân, bạn bè, người hâm mộ, cô đã dần thay đổi phong cách, lời nói của bản thân. Nhờ vậy, cô vẫn thực hiện được ước mơ trở thành nghệ sĩ, vừa là người được gia đình tự hào, xã hội yêu mến. Thế nên, chỉ cần chúng ta quyết tâm thì sẽ có thể thực sự cân bằng, phối hợp được giữa cả hai yếu tố sống cho mình và sống cho người thân yêu.

Xem chi tiết: Nên ứng xử thế nào trước mong đợi của những người thân yêu đối với chúng ta

3. Đề thi vào 10 môn Văn Hà Nội 2024

4. Đề và đáp án chính thức kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 Văn Hà Nội 2023

5. Đáp án tham khảo đề vào lớp 10 môn Văn Hà Nội năm 2023

Phần I (6,5 điểm)

Câu 1.

- Hoàn cảnh sống của ba cô gái thanh niên xung phong:

+ Họ sống và chiến đấu trên 1 cao điểm, trọng điểm (Ở trong 1 cái hang dưới chân cao điểm, đường bị đánh lở loét...)

- Công việc:

+ Chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch (bị bom vùi luôn...)

+ Sau mỗi trận bom: phải lên ngay trọng điểm để đo và ước tính khối lượng đất đá bị địch đào xới, đếm, đánh dấu những quả bom chưa nổ, rồi ngay sau đó là nhiệm vụ phá bom. (đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ì ầm, thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu “thần chết là một tay không thích đùa”...)

Câu 2.

- “Sự im lặng” báo hiệu sắp có một trận bom vô cùng ác liệt sẽ diễn ra.

- Những hành động của Nho và Thao trước điều sắp xảy ra cho thấy:

+ Họ là người bình tĩnh, bản lĩnh khi đứng trước nguy hiểm.

+ Họ là người gan dạ, dũng cảm.

+ Trước tình huống nguy hiểm họ cũng là người biết làm chủ cảm xúc của mình.

+ Qua đó cũng cho thấy họ rất yêu nước, sẵn sàng hi sinh trước tình huống nguy hiểm.

+....

Câu 3:

* Yêu cầu hình thức đoạn văn khoảng 15 câu theo phép lập luận tổng – phân - hợp. * Yêu cầu nội dung: làm rõ tỉnh đồng đội của ba nhân vật Nho, Thao và Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, trong đoạn có sử dụng phép liên kết và câu cảm thán.

Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần đảm bảo các ý sau:

1. Giới thiệu chung:

- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.

- Giới thiệu vấn đề nghị luận: tình đồng đội của ba nhân vật Nho, Thao và Phương Định.

2. Phân tích

- Kề vai sát cánh trong chiến đấu: Khi đồng đội trên cao điểm, Phương Định ở nơi an toàn trực điện đài, mà chẳng thể yên lòng: cô gắt lên với đội trưởng, cô sốt ruột chạy ra ngoài rồi lo lắng.

- Thấu hiểu lẫn nhau:

+ Phương Định rất hiểu tính cách, sở thích của chị Thao và Nho. Biết chị Thao lúc cương quyết táo bạo (chị không ưa nước mắt), khi mềm mại nữ tính (sợ máu, sợ vắt, thích thêu thùa...)

+ Chị Thao để Phương Định ở nhà vì cô còn có một vết thương ở đùi chưa lành miệng => chị rất quan tâm đến những đứa em của mình.

+ Phương Định chiều Nho: để dành kẹo, cho viên đá!

- Chăm sóc khi đồng đội bị thương và luôn quan tâm, yêu thương nhau:

+ Lúc Nho bị thương, Phương Định “moi đất bế Nho đặt lên đầu” rửa vết thương, pha sữa, chăm sóc chu đáo.

+ Còn chị Thao thì lo lắng đến luống cuống.

+ Biết Nho thích ăn kẹo, Phương Định luôn phần cho Nho.

=> Tình cảm đồng chí của ba nữ thanh niên xung phong đẹp đẽ, gắn bó như một gia đình.

3. Tổng kết vấn đề.

Câu 4.

Tác phẩm viết cùng đề tài:

- Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật

Phần II.

1. Thành phần biệt lập phụ chú: - dù là thể xác hay tinh thần, dù là vết xước nhỏ hay nỗi đau sâu.

Câu 2:

Gợi ý:

- Bố luôn quan tâm lo lắng cho con.

- Bộ yêu thương con bằng tất cả trái tim. Trong trái tim của bố luôn có hình ảnh của con, vui cùng niềm vui với con, đau cùng nỗi đau với con.

Câu 3.

Giới thiệu vấn đề nghị luận: Ý nghĩa của việc làm chủ cảm xúc của bản thân.

Bàn luận:

Giải thích: làm chủ cảm xúc của bản thân nghĩa là việc nhân của bản thân trong các trường hợp xảy trong cuộc sống.

* Ý nghĩa kiểm soát cảm xúc của bản thân:

soát được cảm xúc cả

- Kiểm soát cảm xúc sẽ giúp bạn có nghĩ khách quan, từ đó đưa ra quyết định sáng | suốt và có hành động đúng đắn.

- Kiểm soát cảm xúc giúp chúng ta giảm thiểu những xung đột và mẫu thuẫn không đáng có, giúp con người mở rộng và duy trì các mối quan hệ.

- Kiểm soát cảm xúc tốt khiến những người xung quanh đặc biệt là những người thân cảm thấy an tâm hơn.

- Kiểm soát cảm xúc giúp không đánh mất hình ảnh bản thân mình và không làm tổn thương người xung quanh.

* Bản luận mở rộng:

- Mỗi con người hãy học cách kiểm soát cảm xúc cá nhân dẫu cho đó là một quá trình | dài cần sự kiên trì và nhẫn nại.

- Kiểm soát cảm xúc cá nhân là tốt nhưng không đồng nghĩa với việc con người phủ nhận những cảm xúc đang diễn ra bên trong mình. Hãy biết bộc lộ, thể hiện cảm xúc đúng người, đúng chỗ vì đôi khi “Yêu thương không được bày tỏ thì không bao giờ đạt được nghĩa đích thực của nó”.

* Liên hệ bản thân.

6. Đề vào lớp 10 môn Văn Hà Nội năm 2023

Phần I (6,5 điểm)

Trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi, nhà văn Lê Minh Khuê có viết:

“Cuộc sống ở đây đã dạy cho chúng tôi thể nào là sự im lặng. Sự im lặng từ sáng đến giờ không bình thường. Cái không bình thường đó đang đến. Tiếng máy bay trinh sát rè rè. Phản lực gầm gào lao theo sau. [...]

- Sắp đấy! – Nho quay lưng lại chúng tôi, chụp cái mũ sắt lên đầu. Chị Thao móc bánh bích quy trong túi, thong thả nhai. Những khi biết rằng cái sắp tới sẽ không em à thì chị tỏ ra bình tĩnh đến phát bực.”

(Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2022)

1. Nêu hoàn cảnh sống và công việc của ba nữ thanh niên xung phong trong truyện Những ngôi sao xa xôi.

2. “Sự im lặng" được nói tới trong đoạn trích trên báo hiệu điều gì sắp xảy ra? Những hành động của Nho và Thao trước điều sắp xảy ra ấy giúp em hiểu gì về hai nhân vật này?

3. Viết một đoạn văn khoảng 15 câu theo phép lập luận tổng hợp – phân tích – tổng hợp để làm rõ tình đồng đội của ba nhân vật Nho, Thảo và Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi. Đoạn văn có sử dụng phép nối để liên kết và câu cảm thán (gạch dưới, chú thích rõ từ ngữ dùng làm phép nối và một câu cảm thán).

4. Kể tên một tác phẩm khác đã học trong chương trình Ngữ văn 9 cũng viết về thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ và ghi rõ tên tác giả.

Phần II (3,5 điểm)

Dưới đây là trích đoạn trong bức thư của một người bố gửi cho con:

Có thể con không biết, nụ cười của con đẹp tươi và nồng hậu. Nhưng sao con lại ít cười quá và càng ngày con càng ít cười hơn?

Có thể con không biết, mỗi khi nhớ con, bổ thường nhớ những lần bổ nóng giận trách phạt làm con đau, bổ nhớ ánh mắt của con lúc buồn, bổ nhớ tiếng khóc của con,... Bố nhớ những lần đó nhiều hơn những lần bổ mang lại niềm vui cho con.

"Có thể con không biết, mái tóc bạc của bố phần nhiều là vì lo lắng cho con. Mỗi khi con đau – dù là thể xác hay tinh thần, dù là vết xước nhỏ hay nỗi đau sâu, bố cũng đau rất nhiều

Có thể con không biết ...

(Theo Sống có giá trị, tập hai, NXB Trẻ, 2012)

1. Ghi lại một thành phần biệt lập phụ chú có trong đoạn thư trên.

2. Hãy nêu ngắn gọn cảm nhận của em về tấm lòng người bố được bộc lộ qua những lời tâm sự với con.

3. Có thể bạn không biết, đôi khi cảm xúc của mỗi chúng ta sẽ trở thành sự lo lắng cho những người thân yêu nếu bạn không làm chủ được nó.

Từ gợi dẫn trên, kết hợp với những hiểu biết xã hội, trình bày suy nghĩ (khoảng 2/3 trang giấy thị) về ý nghĩa của việc làm chủ cảm xúc bản thân.

-HẾT-

Ghi chú: Điểm Phần I: 1 (1,0 điểm); 2 (1,5 điểm): 3 (3,5 điểm); 4 (0,5 điểm) Điểm Phần II: 1 (0,5 điểm); 2 (1,0 điểm); 3 (2,0 điểm)

7. Đáp án đề vào lớp 10 môn Văn Hà Nội năm 2022

Tham khảo chi tiết Sự cần thiết của việc nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn

8. Đề vào lớp 10 môn Văn Hà Nội năm 2022

I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Phần I (6,5 điểm)

Trong những ngày tháng cuối đời, nhà thơ Thanh Hải vẫn thiết tha đón nhận vẻ đẹp của cuộc sống:

“Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng.”

(Trích Mùa xuân nho nhỏ, Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021)

1. Mùa xuân nho nhỏ được sáng tác theo thể thơ nào? Ghi lại mạch cảm xúc của bài thơ.

2. Nêu giá trị gợi hình, gợi cảm của hình ảnh “giọt long lanh rơi” trong hai dòng thơ trên.

3. Kể tên một văn bản khác trong chương trình Ngữ văn cấp Trung học cơ sở cũng việt về mùa xuân, ghi rõ tên tác giả.

4. Từ những ấn tượng về mùa xuân thiên nhiên, nhà thơ bộc lộ tiếng lòng náo nức:

“Mùa xuân người cầm súng

Lộc giặt đầy trên lưng

Mùa xuân người ra đồng

Lộc trải dài nương mại

Tất cả như hối hả

Tất cả như xôn xao...”

Em hãy viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận tổng hợp - phân tích - tổng hợp làm rõ vẻ đẹp mùa xuân đất nước và cảm xúc của tác giả ở khổ thơ trên, trong đó có sử dụng câu bị động và phép thế để liên kết (gạch dưới, chú thích rõ một câu bị động và từ ngữ dùng làm phép thế).

Phần II (3,5 điểm)

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:

“Có một gương mặt đẹp soi vào gương quả là hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc càng trọn vẹn hơn nếu có một tâm hồn đẹp để mỗi khi soi vào tấm gương lương tâm sâu thẳm mà lòng không hổ thẹn."

(Theo Băng Sơn, Tấm gương, Ngữ văn 7, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021)

1. Gọi tên và chỉ rõ một phép liên kết ở đoạn trích trên. Trong cụm từ “tấm gương lương tâm, người viết sử dụng biện pháp tu từ nào?

2. Theo tác giả, những điều gì giúp con người cảm thấy hạnh phúc?

3. Từ đoạn trích trên, kết hợp với những hiểu biết xã hội, em hãy trình bày suy nghĩ của mình (khoảng 2/3 trang giấy thi) về vấn đề: Sự cần thiết của việc nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn.