Từ đa nghĩa trang 30 lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc
Nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.

Bài soạn gồm các câu trả lời chi tiết, đầy đủ và chính xác bám sát các yêu cầu trong sách giáo khoa thuộc bài Luyện từ và câu: Từ đa nghĩa lớp 5 Chân trời sáng tạo. Cùng với đó, VnDoc còn cung cấp các bài tập trắc nghiệm online và bài tập tự luận có đáp án chi tiết để giúp Học sinh hiểu sâu hơn và nắm chắc kiến thức của bài học này.

1. Trả lời câu hỏi về Từ đa nghĩa

Câu 1 trang 30 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Đọc nghĩa của từ “mũi” và thực hiện yêu cầu:

mũi	1 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngủi. Mũi dọc dừa.
	2 Bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật. Mũi thuyền.
	3 Mỏm đất nhô ra biển. Mũi Cà Mau. [...]

1. Từ “mũi” được trình bày mấy nghĩa? Đó là những nghĩa nào?
2. Nghĩa nào của từ “mũi" được trình bày đầu tiên?
3. Các nghĩa 2 và 3 có điểm nào giống với nghĩa 1

Trả lời:

a) Từ “mũi” được trình bày 3 nghĩa. Đó là các nghĩa như sau:

• Nghĩa 1: bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngủi
• Nghĩa 2: bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật
• Nghĩa 3: mỏm đất nhô ra biển

b) Nghĩa "bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngủi" được trình bày đầu tiên

c) Nghĩa 2 và 3 giống nghĩa 1 ở đặc điểm: đều chỉ sự vật nhô ra ở phía trước

Câu 2 trang 31 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Đọc các đoạn thơ sau và cho biết từ in đậm trong mỗi đoạn thơ được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển.

a. Nay cháu về nhà mới Bao cảnh của - Ô trời Mỗi lần tay đẩy cửa Lại nhớ bà khôn nguôi. Đoàn Thị Lam Luyền Nơi con tàu chào mặt đất Còi ngân lên khúc giã từ Cửa sông tiễn người ra biển Mây trắng lành như phong thu Quang Huy Đường chiều nay bạn mở Quân ta đang bươn đèo Sau lưng hoàng hôn đỏ Trước cửa rừng trăng treo.... Phạm Quốc Ca

b. Không có chân có cánh Mà lại gọi. con sông? Không có lá có cành Lại gọi là: ngọn gió Xuân Quỳnh Mặt trời vừa lên tỏ Bông lúa chín thêm vàng Sương treo đầu ngọn cỏ Sương lại càng long lanh. Trần Hữu Thung Ngọn lửa tự đâu ra Bếp nhà ai cũng có Lửa bao nhiêu tuổi rồi Mà vẫn như con nhỏ Reo bập bùng trước gió Như chơi trò ú tim. Vũ Quần Phương

Trả lời:

- Đoạn thơ a:

• Từ "cửa" trong đoạn thơ thứ nhất được dùng với nghĩa gốc
• Từ "cửa" trong đoạn thơ thứ 2 và 3 được dùng với nghĩa chuyển

- Đoạn thơ b:

• Từ "ngọn" trong đoạn thơ thứ nhất và 3 được dùng với nghĩa chuyển
• Từ "ngọn" trong đoạn thơ thứ 2 được dùng với nghĩa gốc

Câu 3 trang 31 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển của mỗi từ sau:

a. Lá:

• Bộ phận của cây, thường mọc ở cảnh hay thân, thường có hình dẹt, màu lục.
• Chỉ những sự vật có hình tấm mảnh nhẹ hoặc giống như hình cái lá.

b. Đầu:

• Phần trên củng của thân thể người, nơi có bộ óc và nhiều giác quan khác.
• Phần trước nhất hoặc phần trên cùng của một số vật.

Trả lời:

HS tham khảo các câu sau:

a) Lá:

- Câu sử dụng từ lá với nghĩa gốc:

• Vào thu, lá bàng dần chuyển sang màu đỏ cam rất đẹp.
• Những chiếc lá của cây xấu hổ tự động cụp vào nếu có ai đó chạm vào nó.
• Ngày 27, 28 tháng Chạp Âm lịch, bà sẽ đi chợ mua lá dong, mang về rửa sạch rồi phơi khô để đến ngày 29, ông bắt đầu gói bánh chưng.
• Những bạn nhỏ chạy khắp sân trường, thi nhau tìm những chiếc lá bàng khô có hình dáng tròn trịa nhất để mang về ép vào trang sách.

- Câu sử dụng từ lá với nghĩa chuyển:

• Sau nhiều ngày mong chờ, lá thư của chú Tiến ở Sài Gòn đã đến được tay người nhận.
• Vụ tai nạn khiến anh ta bị thương ở lá lách, phải vào viện cấp cứu ngay.
• Ngày cô Út đi lấy chồng, bà ngoại cho cô một lá vàng để làm của hồi môn.
• Trên nóc dinh độc lập, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới.

b) Đầu:

- Câu sử dụng từ đầu với nghĩa gốc:

• Mỗi khi trở trời, ông nội em lại nhức đầu do vết thương từ hồi chiến tranh.
• Khi tham gia giao thông, mọi người đều đội mũ bảo hiểm để bảo vệ đầu của mình.
• Thấy ông nội đau đầu nhiều ngày liền chưa đỡ, bố em đã nghỉ làm để chở ông đi khám.
• Bạn Hòa quên mất cái đầu trong tiếng Anh là gì nên bị trừ một điểm khi kiểm tra miệng.

- Câu sử dụng từ đầu với nghĩa chuyển:

• Đầu tàu hỏa có một ống khói lớn, thả ra từng đợt khói trắng như điếu thuốc của người khổng lồ.
• Trên đầu giường, anh ta đặt một chiếc đèn ngủ nhỏ để tiện sử dụng nếu cần xuống giường vào giữa đêm.
• Người đàn ông mặc áo cờ đỏ sao vàng đang đứng đầu hàng là người tổ chức buổi liên hoan này.
• Người đứng đầu tổ chức phải là người tài giỏi, nhân hậu, có khả năng lãnh đạo.

3. Kiểm tra kiến thức về Từ đa nghĩa

Học sinh làm các bài Online tại đây:

• Từ đa nghĩa - Số 1
• Từ đa nghĩa - Số 2
• Từ đa nghĩa - Số 3
• Từ đa nghĩa - Số 4
• Từ đa nghĩa - Số 5