Bức tranh đồng quê trang 68 lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo
Bức tranh đồng quê lớp 5 Chân trời sáng tạo
Bài soạn gồm các câu trả lời chi tiết, đầy đủ và chính xác bám sát các yêu cầu trong sách giáo khoa thuộc bài Đọc: Bức tranh đồng quê lớp 5 Chân trời sáng tạo. Cùng với đó, VnDoc còn cung cấp phần đọc mẫu để học sinh tập đọc theo và các bài tập trắc nghiệm online có đáp án chi tiết để giúp Học sinh hiểu sâu hơn và nắm chắc kiến thức của bài học này.
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.
A. Khởi động bài Bức tranh đồng quê
Câu 1 trang 68 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Giải câu đố:
Là cánh mà chẳng biết bay
Bốn mùa duyên dáng vì thay sắc màu
Trắng, xanh non lại vàng nâu
Cho người no đủ, đẹp giàu quê hương.
Là gì?
Trả lời:
Giải câu đố như sau:
Là cánh mà chẳng biết bay
Bốn mùa duyên dáng vì thay sắc màu
Trắng, xanh non lại vàng nâu
Cho người no đủ, đẹp giàu quê hương.
Là CÁNH ĐỒNG
Câu 2 trang 68 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Nói 1-2 câu về sự vật được nhắc tới trong câu đó trên.
Trả lời:
Gợi ý:
Cánh đồng lúa rộng mênh mông, trải dài theo bờ sông đến khuất chân núi. Khi lúa đương thì con gái, bông lúa còn xanh, hơi con cong, khi có gió sẽ đồng loạt đung đưa tạo nên mặt sóng biển xanh ngời.
B. Đọc bài Bức tranh đồng quê
Học sinh lắng nghe bài đọc mẫu sau và đọc thầm theo văn bản đọc:
BỨC TRANH ĐỒNG QUÊ
Ông trời đốt lửa phương đông
Đun bằng mấy dải mây hồng vắt ngang
Rồi xoè rộng cái quạt vàng
Phất tung ánh sáng bay tràn khắp nơi
Trắng ngời mây vảy cá phơi
Đàn cò thoắt hiện cánh bơi nhịp nhàng
Ngói nhà ai đỏ vội vàng
Hàng cau rũ tóc. Sương loang cuối vườn.
Bóng trâu lững thững rời chuồng
Dáng người quảy gánh trên đường xa xa
Lúa non trải lụa mượt mà
Bờ nghiêng nghiêng chạy rồi nhoà mất tăm
Cụm vườn tỏa mỏng khói lam
Như khăn voan phảng phất choàng bóng cây
Một đàn sẻ quấn quýt bay
Dọc con đường nắng lượn dài lung linh
Đồng quê vẽ cảnh bình minh
Bức tranh riêng của chúng mình: quê hương...
Kim Ba
[:] Chú thích:
- Quảy (quầy): mang đi bằng quang gánh.
- Mắt tâm: hoàn toàn không còn thấy một dấu hiệu gì cả.
C. Trả lời câu hỏi bài Bức tranh đồng quê
Câu 1 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Bức tranh thiên nhiên trong khổ thơ đầu được vẽ bằng những hình ảnh và màu sắc nào?
Trả lời:
Bức tranh thiên nhiên trong khổ thơ đầu được vẽ bằng những hình ảnh và màu sắc sau đây:
- dải mây - hồng
- quạt - vàng
- mây - trắng ngời
- ngôi nhà - đỏ
Câu 2 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Cánh đồng quê được tả trong khổ thơ 2 gợi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì?
Trả lời:
Cánh đồng quê trong khổ thơ 2 gợi cho em tưởng tượng về cánh đồng rộng lớn, được chăm sóc chu đáo nên phát triển tươi tốt. Đem đến sự bình yên, thanh bình, thư giãn cho người ngắm cảnh.
Câu 3 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm hình ảnh so sánh, nhân hoá trong bài thơ. Theo em, cách so sánh, nhân hoá của tác giả có gì thú vị?
Trả lời:
- Hình ảnh so sánh trong bài thơ:
- Cụm vườn tỏa mỏng khói lam/ Như khăn voan phảng phất choàng bóng cây
- Hình ảnh nhân hóa:
- Ông trời đốt lửa phương đông/ Đun bằng mấy dải mây hồng vắt ngang/ Rồi xoè rộng cái quạt vàng/ Phất tung ánh sáng bay tràn khắp nơi
- Ngói nhà ai đỏ vội vàng
- Hàng cau rũ tóc
- Bóng trâu lững thững rời chuồng
- Lúa non trải lụa mượt mà
- Bờ nghiêng nghiêng chạy rồi nhoà mất tăm
- Một đàn sẻ quấn quýt bay
- Cách so sánh, nhân hoá của tác giả thú vị ở chỗ: các sự vật sau khi được so sánh và nhân hóa trở nên sinh động và hấp dẫn hơn, trở nên gần gũi với người đọc hơn
Câu 4 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Chọn một từ ngữ phù hợp để nhận xét về cuộc sống ở quê hương tác giả và giải thích lí do em chọn từ đó.
| thanh bình | sôi động | buồn tẻ | náo nhiệt |
Trả lời:
Gợi ý:
Em chọn từ "thanh bình". Vì từ ngữ này miêu tả trọn vẹn sự yên bình, yên tĩnh, than bình của bức tranh cuộc sống ở quê hương tác giả trong bài thơ
D. Đọc mở rộng Sinh hoạt câu lạc bộ đọc sách Chủ điểm Chủ nhật tương lai
(a) Tìm đọc bài văn
Gợi ý:
- Về vẻ đẹp của thiếu nhi:
- Đồng cỏ nở hoa (Ma Văn Kháng)
- Mùa thu ở đồng quê (Nguyễn Trọng Tạo)
- Về việc làm có ý nghĩa của thiếu nhi:
- Cây gạo ngoài bến sông (Mai Phương)
- Mẹ vắng nhà (Nguyễn Thi)
- Về ước mơ đẹp của thiếu nhi:
- Trên đồi, mở mắt và mơ (Văn Thành Lê)
- Chiền chiện bay lên (Ngô Văn Phú)
(b) Ghi chép và trang trí Nhật kí đọc sách.
- Tên bài văn
- Tác giả
- Nội dung bài văn
- Từ dùng hay
- Hình ảnh đẹp
- ?
c. Cùng bạn chia sẻ:
- Bài văn đã đọc.
- Nhật kí đọc sách.
- Từ ngữ dùng hay, hình ảnh đẹp.
- ?
d. Ghi lại những từ ngữ, hình ảnh đẹp có trong một bài văn được bạn chia sẻ.
(e) Đọc một bài văn được bạn chia sẻ mà em thích.
Trả lời:
Gợi ý:
a) HS tham khảo câu chuyện sau:
(tích)
Tóm tắt phần đầu: Gió ngoài sông Hậu thổi lồng lộng. Đã mấy ngày liền, sáng nào cũng mưa. Nắng lên làm cho trời cao và trong xanh.
Con Bé lại leo lên ngọn dừa. Nó đứng hẳn trên một bẹ lá, nhòm ra xa. Gió và nắng trên cao đã làm mắt nó long lanh ướt. Nó lắng nghe những âm thanh dội lại từ phía trước mặt. Tiếng bom nổ, tiếng rít của máy bay phản lực, tiếng đò máy chạy ngoài sông, tiếng trời chuyển kéo dài… Tất cả đều dậy lên rồi chìm đi ngay trong khoảng không bao la của buổi ban trưa. Nó đang chờ những tiếng nổ rõ hơn. Đó là những tiếng súng trường thường mở đầu cho một trận đánh, nghe chắc như tiếng chày nện đất rất quen thuộc của chị em nó. Ờ những tiếng ấy sao mãi chưa nổi lên.
Đêm hôm kia má nó ghé về nhà một lần. Nước mưa đọng dưới cằm má nó như những giọt mồ hôi lúc nó đứng trên dãy khoai. Má ôm lấy thằng em nhỏ, tấm choàng của má nó đụng vào mặt con Bé mát lạnh. Thằng em thiu thiu ngủ, má lật đật đi mở hầm lấy đạn nhét đầy thắt lưng và bụng súng rồi lại đi. Trước khi ra sân má vuốt tóc con Bé dặn:
- Ở nhà nấu cơm đừng chắt nước kẻo bị phỏng nghen! Mai má về.
Con Bé nghe tiếng má phóng qua cái mương trước nhà rồi mất đi trong tiếng đại bác rền rĩ và tiếng mưa. Nó nghĩ, cái cầu trơn nên má nhảy qua mương đi cho lẹ.
Sáng nay má lại đi qua nhà. Má ngồi xuồng cùng các cô du kích. Tiếng má gọi dậy lên từ xa. […] Chị em con Bé vỗ tay hoan hô lại má và các cô, cái thuyền đầy lá ngụy trang, lô nhô đầu súng, trôi khuất sau lùm cây te tua vì đạn đại bác còn sót lại những cánh hoa giành giành trắng muốt. Từng cuộn nước xoáy do mái dằm bơi nặng tay của má in lại trên mặt rạch.
Con Bé chờ nghe tiếng súng nổ. Từ sáng tới giờ nó đã leo lên đó mấy lần .[…] Con bé nhìn về phía đó. Nơi trước đây có những đốm vàng của các rẫy khoai, những đường viền xanh của những vườn cây mà nó biết rất rõ ở đó có những cây bưởi vẫn trổ bông trắng, những đám mía tây đánh lá, những hàng dừa xiêm với tay đụng trái và những rặng mãng cầu trĩu quả. Bom đạn giặc đã xóa đi tất cả. Bây giờ trong tàn rụi đó, chỉ còn thấy nóc gác chuông nhà thơ Bà Mi nhọn hoắt như một lưỡi dao lấp lóa trong nắng bên cạnh cái bóng chuồng cu đen đúa của đồn dân vệ. Xa hơn nữa là cái lằn sông cái, mây như từng tảng núi đá vỡ ra đang sà mình xuống đó. Lát nữa súng sẽ nổ ở hướng đó, nó biết vậy, đó là mặt trận của má và các cô…
Tóm tắt phần cuối: Bốn chị em ở nhà với nội Sáu. Hàng ngày, con Bé leo lên ngọn dừa hướng về phía trường học, về nơi má và các cô du kích đang chiến đấu để chờ tin. Bốn chị em mong nhớ mẹ, khao khát được gặp mẹ nhưng không quên nhiệm vụ học bài do “cô giáo Bé” giao cho. Khi có tiếng súng quân ta, con bé lập tức trèo lên ngọn dừa chờ tin. Ngày mẹ trở về, bốn chị em hạnh phúc chạy theo mẹ “như lũ gà con”. Trường học được dựng lại, con bé dắt đàn em đến trường…
Trời như một chiếc dù xanh bay mãi lên cao. Các hồ nước quanh làng như mỗi lúc một sâu hơn. Nó không còn là hồ nước nữa, nó là cái giếng không đáy, ta có thể nhìn thấy bầu trời bên kia trái đất.
Cò trắng đứng co chân bên bờ ruộng, đầu ngẩng lên nhìn chốn xa xăm, mơ màng nỗi nhớ cố hương. Còn những con nhạn bay thành đàn trên trời cao, như một đám mây trắng mỏng lướt qua thôn làng, gieo xuống những tiếng kêu mát lành, trong veo sương sớm, khiến tim tôi vang lên dịu dàng những câu thơ không nhớ thuộc tự bao giờ:
“Trước sân ai tha thẩn
Đăm đăm trông nhạn về
Mây trời còn phiêu dạt
Lang thang trên đồi quê...”
Trẻ con lùa bò ra bãi đê. Con đê vàng rực lên màu vàng tươi của đàn bò đủng đỉnh bước. Ngỡ đấy là một con đê vàng đang uốn lượn. Cánh đồng lúa xanh mướt, dập dờn trong gió nhẹ, chúng đuổi nhau mãi, đuổi nhau mãi từ ven làng đến tít tắp chân đê.
Trong làng, mùi ổi chín quyến rũ. Những buồng chuối trứng quốc vàng lốm đốm. Và đâu đó thoảng hương cốm mới. Hương cốm nhắc người ta nhớ những mùa thu đã qua.
b) Ghi chép vào Nhật kí đọc sách:
- Tên bài văn: Mùa thu ở đồng quê
- Tác giả: Nguyễn Trọng Tạo
- Nội dung bài văn: Miêu tả bức tranh thiên nhiên làng quê và các bạn nhỏ ở đó vào mùa thu
- Từ dùng hay:
- chốn xa xăm, mơ màng nỗi nhớ cố hương
- đám mây trắng mỏng lướt qua thôn làng
- tiếng kêu mát lành, trong veo sương sớm
- Hình ảnh đẹp: Trong làng, mùi ổi chín quyến rũ. Những buồng chuối trứng quốc vàng lốm đốm. Và đâu đó thoảng hương cốm mới.
c, d, e) HS thực hành chia sẻ ở lớp dựa vào các nội dung ở câu b
E. Trắc nghiệm bài Bức tranh đồng quê
Học sinh ôn tập và kiểm tra nhanh kiến thức trong bài đọc Bức tranh đồng quê bằng bài kiểm tra Online (Có đáp án và chấm điểm trực tiếp) sau.
Lưu ý: Có sử dụng SGK để đọc bài đọc khi làm bài
