Quá trình thụ phấn và thụ tinh ở thực vật khác nhau như thế nào?
Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu bài Quá trình thụ phấn và thụ tinh ở thực vật khác nhau như thế nào? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Sinh học lớp 11. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.
Quá trình thụ phấn và thụ tinh ở thực vật
Câu hỏi: Quá trình thụ phấn và thụ tinh ở thực vật khác nhau như thế nào?
Trả lời:
– Thụ phấn: là hiện tượng hạt phấn từ nhị tiếp xúc với đầu nhụy của hoa. Quá trình này xảy ra trên cùng một cây (tự thụ phấn), hay trên các cây khác nhau (thụ phấn chéo).
+ Tự thụ phấn: Nếu hạt phấn từ nhụy hoa nảy mầm trên núm nhụy của chính hoa đó hoặc hạt phấn rơi vào một núm nhụy của một hoa khác trên cùng một cây và tự nảy mầm. Tự thụ phấn là sự kết hợp giữa hai bộ gen có cùng nguồn gốc.
+ Thụ phấn chéo: nếu hạt phấn của nhị rơi trên núm nhụy của một hoa khác trên những cây khác nhau của cùng một loài và nảy mầm. trong thụ phấn chéo, hai bộ gen được kết hợp có nguồn gốc khác nhau.
– Nảy mầm của hạt phấn: Hạt phấn rơi vào đầu nhụy gặp thuận lợi sẽ nảy mầm mọc ra một ống phấn. Ống phấn theo voi nhụy đi vào bầu nhụy, hai giao tử đực nằm trong ống phấn, di chuyển theo ống phấn tới noãn.
– Thụ tinh: Khi ống phấn dẫn đến noãn, qua lỗ noãn tới túi phôi, một giao tử đực kết hợp với noãn cầu thành hợp tử 2n, còn giao tử thứ hai kết hợp với nhân cực 2n để tạo thành nội nhũ 3n cung cấp dinh dưỡng cho phôi. Ở thực vật có hoa, cả hai giao tử đều tham gia vào thụ tinh nên gọi là thụ tinh kép.
I. Khái niệm sinh sản hữu tính
- Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái
- Đặc trưng:
+ Có quá trình hình thành và hợp nhất giao tử đực và giao tử cái, có sự trao đổi chất, tái tổ hợp của hai bộ gen
+ Luôn gắn với giảm phân tạo giao tử
+ Ưu việt hơn sinh sản hữu tính:
+ Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau đối với môi trường sống
+ Tạo sự đa dạng di truyền cung cấp nguyên liệu phong phú cho chọn lọc tự nhiên và tiến hóa
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa
1. Cấu tạo hoa
Gồm cuống hoa, đế hoa, đài hoa, tràng hoa, nhị và nhụy.
2, Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
Hình thành hạt phấn
Tế bào trong bao phấn (2n) giảm phân tạo ra 4 bào tử đực đơn bội (n), mỗi tế bào (n) lại nguyên phân tạo 1 hạt phấn (n).
Hình thành túi phôi
Tế bào noãn (2n) giảm phân tạo 4 tế bào (n), 3 tế bào tiêu biến và 1 tế bào nguyên phân tạo túi phôi chứa 8 tế bào (gồm 3 tế bào đối cực, 2 tế bào kèm, 1 tế bào trứng và 2 nhân cực) (thể giao tử cái).
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Thụ phấn
- Khái niệm: Thụ phấn là là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến núm nhụy.
- Có 2 hình thức thụ phấn: Tự thụ phấn (hạt phấn của hoa cây nào thụ phấn cho hoa cây đó) và thụ phấn chéo (hạt phấn của cây này thụ phấn cho hoa của cây khác cùng loài).
- Thực vật hạt kín thụ phấn nhờ côn trùng, nước, gió, chim hoặc người.
Thụ tinh
- Thụ tinh là sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để hình thành nên hợp tử (2n), khởi đầu của cá thể mới.
- Quá trình thụ tinh kép: Tế bào ống phấn trong hạt phấn nảy mầm tạo ra ống phân. Ống phấn sinh trưởng xuyên qua vòi nhụy, qua lỗ túi phôi vào túi phôi -> giải phóng 2 giao tử, một giao tử (n) hợp nhất với tế bào trứng tạo thành hợp tử (2n), một nhân còn lại (n) hợp nhất với nhân cực (2n) ở trung tâm túi phôi tạo thành nhân tam bội (3n), phát triển thành nội nhũ cung cấp dinh dưỡng cho phôi.
+ Giao tử đực 1 (n) + trứng (noãn cầu) (n) -> hợp tử (2n)
+ Giao tử đực 2 (n) + nhân cực (2n) -> nhân nội nhũ (3n)
- Ý nghĩa của thụ tinh kép: hình thành bộ phận dự trữ chất dinh dưỡng để nuôi phôi phát triển cho đến khi hình thành cây non có khả năng tự dưỡng bảo đảm cho thế hệ con khả năng thích nghi cao với sự biến đổi của điều kiện môi trường để duy trì nòi giống.
4. Quá trình hình thành hạt, quả
Hình thành hạt
- Noãn thụ tinh (chứa hợp tử và tế bào tam bội) phát triển thành hạt. Hợp tử phát triển thành phôi. Tế bào tam bội phát triển thành nội nhũ -> phôi nhũ
- Hạt gồm: Vỏ hạt, phôi và nội nhũ.
- Có 2 loại hạt: Hạt có nội nhũ (hạt cây Một lá mầm), hạt không có nội nhũ (hạt cây Hai lá mầm).
Hình thành quả
- Bầu nhụy phát triển thành quả, có chức năng chứa và bảo vệ hạt.
- Quả không có thụ tinh noãn -> quả giả (quả đơn tính)
- Quá trình chín của quả: bao gồm những biến đổi về sinh lí, sinh hóa làm cho quả chín có độ mềm, màu sắc và hương vị hấp dẫn, thuận lợi cho sự phát tán của hạt. Quả của nhiều loài cây cung cấp nguồn dinh dưỡng quý cho con người (vitamin, khoáng chất, đường,..)
--------------------------
Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Quá trình thụ phấn và thụ tinh ở thực vật khác nhau như thế nào? Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu: Trắc nghiệm môn Sinh học lớp 11, Giải bài tập Sinh học 11, Giải SBT Sinh 11, Chuyên đề Sinh học lớp 11, Tài liệu học tập lớp 11, ngoài ra các bạn học sinh có thể tham khảo thêm đề học kì 1 lớp 11 và đề thi học kì 2 lớp 11 mới nhất được cập nhật.
