Thành phần của dịch mạch gỗ

Ôn tập môn Sinh học 11

Thành phần của dịch mạch gỗ được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Sinh học lớp 11. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Thành phần của dịch mạch gỗ

Axitamin và vitamin
Nước và các ion khoáng
Axit và hoocmon
Xitokinin và ancaloit

Trả lời:

Đáp án B. Thành phần của dịch mạch gỗ gồm chủ yếu là nước và các ion khoáng. Ngoài ra còn có một phần ít là các chất hữu cơ hòa tan trong nước.

1. Mạch gỗ là gì?

- Là một loại mạch vận chuyển nước và ion khoáng ở cây trên cạn. Đây là mô dẫn truyền chất lỏng từ phía dưới (rễ) lên phía trên (thân và lá) của thực vật, tương tự như mạch máu ở động vật.

2. Mạch gỗ được cấu tạo từ

- Mạch gỗ là tập hợp các tế bào đã chết, hoá gỗ. Tế bào mạch gỗ gồm hai loại chính là quản bào và mạch ống. Quản bào là các tế bào hình dài, xếp thành hàng thẳng đứng và gối đầu lên nhau. Mạch ống là các tế bào ngắn, có vách hai đầu đục lỗ.

- Những tế bào cùng loại nối liền với nhau tạo thành ống dẫn hình trụ kéo dài từ rễ lên thân và đến lá cây.

- Các tế bào này nối với nhau theo kiểu “đuôi” tế bào trên nối liền với “đầu” tế bào dưới thành ống, đồng thời các ống kề nhau nối với nhau qua nhiều lỗ bên. Kiểu nối này giúp cho một tế bào bị tắc, thì dòng dịch của mạch gỗ vận chuyển lên qua các lỗ bên và ngược lại.

3. Phân bố

- Xếp vòng: ở phần gỗ sớm, lỗ mạch có đường kính lớn hơn hẳn và xếp vòng, ở phần gỗ muộn, lỗ mạch nhỏ hơn hẳn và xếp phân tán rải rác. Dựa vào đặc điểm phân bố này có thể dễ dàng phân biệt gỗ sớm và gỗ muộn.

- Xếp phân tán: ở gỗ sớm hoặc gỗ muộn, lỗ mạch có đường kính xấp xỉ nhau và xếp rải rác phân tán. Chỉ có 1 cấp đường kính ở cả gỗ sớm và gỗ muộn, do vậy khó khăn khi phân biệt gỗ

- Xếp trung gian: ở phần gỗ sớm, lỗ mạch có đường kính lớn hơn và có xu hướng xếp vòng, kích thước lỗ mạch giảm dần từ gỗ sớm đến gỗ muộn. Ở phần gỗ muộn lỗ mạch xếp rải rác phân tán. Khó phân biệt rõ ranh giới gỗ sớm và gỗ muộn

4. Các hình thức tụ hợp của lỗ mạch

- Đơn: Các lỗ mạch đứng đơn độc riêng lẻ.

- Kép: Các lỗ mạch đứng cạnh nhau, tạo vách chung, chúng thường bị ép dẹp, tạo thành hàng thẳng đứng.

- Nhóm: Các lỗ mạch đứng gần nhau nhưng không bị ép dẹp thành hàng thẳng đứng.

- Dây: các lỗ mạch đơn, kép, nhóm đứng gần nhau tạo thành hàng đứt đoạn, hàng này theo hướng tia gỗ thì là dây xuyên tâm, theo hướng vòng nắm sẽ là dây tiếp tuyến.

5. Động lực đẩy dòng mạch gỗ

- Lực đẩy (áp suất rễ): Sự trao đổi chất của rễ đã tạo ra các chất làm tăng nồng độ trong tế bào do đó tăng sự hút nước.Hiện tượng ứ giọt và rỉ nhựa đều do áp suất rễ gây nên.

- Lực hút do thoát hơi nước ở lá: Quá trình thoát hơi nước ở lá làm cho nước ở lá luôn bị mất gây ra tình trạng thiếu nước thường xuyên trong tế bào, do đó làm động lực cho sự hút nước liên tục từ đất vào rễ. Thoát hơi nước là động lực chủ yếu của sự hút nước vào rễ.

- Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ: Nhờ có lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ tạo thành cột nước đảm bảo dòng mạch gỗ liên tục trong cây.

6. Phân biệt mạch gỗ và mạch rây

- Cấu tạo:

Mạch gỗ: bao gồm mạch ống và quản bào.
Mạch rây: bao gồm ống rây và tế bào kèm

- Đặc điểm:

mạch gỗ: gồm các tế bào chết, không có màng và các bào quan, vách tế bào được linhin hóa nên bền chắc, đầu cuối và vách bên có các lỗ nhỏ
mạch rây: gồm các tế bào sống, có màng và các bào quan, tế bào rây không nhân, tế bào kèm có nhân và nhiều ti thể.

- Tác dụng: