Nêu cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ

Ôn tập môn Sinh học 11

1 352

Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu bài Nêu cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Sinh học lớp 11. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ

1. Các dạng nước trong cây và vai trò của nó đối với tế bào và cơ thể thực vật
2. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng
3. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây

Câu hỏi: Nêu cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ?

Trả lời

Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ gồm:

Hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút

Hấp thụ nước

- Nước được hấp thụ liên tục từ đất => tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (thẩm thấu): từ môi trường nhược trương (ít ion khoáng, nhiều nước) sang môi trường ưu trương (nhiều ion khoáng, ít nước) nhờ sự chênh lệch áp suất thẩm thấu.

- Dịch của tế bào rễ là ưu trương so với dung dịch đất là do 2 nguyên nhân:

+ Quá trình thoát hơi nước ở lá đóng vai trò như cái bơm hút, hút nước lên phía trên, làm giảm lượng nước trong tế bào lông hút.

+ Nồng độ các chất tan cao do được sinh ra trong quá trình chuyển hoá vật chất trong cây.

Hấp thụ ion khoáng

- Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây theo 2 cơ chế:

+ Cơ chế thụ động: một số ion khoáng đi từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (đi từ nơi có nồng độ cao sang nơi có nồng độ thấp)

+ Cơ chế chủ động: một số ion khoáng mà cây có nhu cầu cao (ion kali) di chuyển ngược chiều gradien nồng độ, xâm nhập vào rễ theo cơ chế chủ động, đòi hỏi phải tiêu tốn năng lượng.

Dòng nước và ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ:

Theo 2 con đường: gian bào và tế bào chất

- Con đường gian bào.

- Con đường tế bào chất.

Con đường gian bào

(đường màu đỏ)

Con đường tế bào chất

(đường màu xanh)

Đường đi

Nước và các ion khoáng đi theo không gian giữa các bó sợi xenlulozo trong thành TB Và đi đến nội bì, gặp đai Caspari chặn lại nên phải chuyển sang con đường tế bào chất để vào mạch gỗ của rễ

Nước và các ion khoáng đi qua hệ thống không bào từ TB này sang TB khác qua các sợi liên bào nối các không bào, qua TB nội bì rồi vào mạch gỗ của rễ

Đặc điểm

Nhanh, không được chọn lọc.

Chậm, được chọn lọc.

1. Các dạng nước trong cây và vai trò của nó đối với tế bào và cơ thể thực vật

Nước trong cây có 2 dạng chính: nước liên kết và nước tự do.

+ Nước tự do là các dạng nước trong thành phần TB, trong các khoang gian bào, trong các mạch dẫn.. không bị hút bởi các phân tử tích điện hay các dạng liên kết hóa học

→ Vai trò: đóng vai trò quan trọng với cây: làm dung môi, làm giảm nhiệt độ của cơ thể khi thoát hơi nước, tham gia vào một số quá trình trao đổi chất, đảm bảo độ nhớt của chất nguyên sinh, giúp cho quá trình trao đổi chất diễn ra bình thường

+ Nước liên kết là dạng nước bị các phân tử tích điện hút bởi 1 lực nhất định hoặc trong các liên kết hóa học ở các thành phần của tế bào

→ Vai trò: Giúp đảm bảo độ bền vững của hệ thống keo trong chất nguyên sinh của TB (Qua đó giúp đánh giá khả năng chịu hạn và chịu nóng của cây)

2. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng

Tuỳ từng loại môi trường, rễ cây có những hình thái khác nhau để thích nghi với chức năng hấp thụ nước và muối khoáng.

- Rễ gồm rễ chính và rễ bên, chúng phát triển đâm sâu, lan tỏa và hướng tới nguồn nước trong đất. Rễ sinh trưởng nhanh về chiều sâu, phân nhánh chiếm chiều rộng và tăng nhanh về số lượng lông hút.

- Rễ cây trên cạn hấp thu nước và ion khoáng chủ yếu qua miền lông hút.

- Cấu tạo của TB lông hút:

+ Bản chất là do các TB biểu bì kéo dài ra

+ Thành TB mỏng không thấm cutin

+ Chỉ có 1 không bào trung tâm lớn

+ Áp suất thẩm thấu rất cao do hoạt động hô hấp của rễ mạnh