Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Đề đọc hiểu Ngữ Văn 12 có đáp án do VnDoc biên soạn bám sát thể loại Đọc hiểu văn bản trong chương trình Ngữ Văn 12 sẽ giúp các em học sinh có thêm tài liệu ôn thi học kì cũng như củng cố kỹ năng đọc hiểu văn bản.
Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Nguyễn Duy
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc.com
Nghiêm cấm sao chép nhằm mục đích thương mại
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề 1
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
... Bao giờ cho tới mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho tới tháng năm
mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm
bờ ao đom đóm chập chờn
trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
bà ru mẹ mẹ ru con
liệu mai sau các con còn nhớ chăng
(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Theo Thơ Nguyễn Duy, NXB Hội nhà văn, 2010)
Câu 1 (0,5 điểm): Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên.
Câu 2 (0,75 điểm): Xác định 02 biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong bốn dòng đầu của đoạn thơ trên.
Câu 3 (0,75 điểm): Nêu nội dung chính của đoạn thơ trên.
Câu 4 (1,0 điểm): Anh/chị hãy nhận xét quan niệm của tác giả thể hiện trong hai dòng thơ: Mẹ ru cái lẽ ở đời – sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn.
Đáp án đọc hiểu văn bản: Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Câu 1 (0,5 điểm):
Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ: phương thức biểu cảm.
Câu 2 (0,75 điểm):
Hai biện pháp tu từ: lặp cấu trúc (ở hai dòng thơ bao giờ cho tới…), nhân hóa (trong câu trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm).
Câu 3 (0,75 điểm):
Nội dung chính của đoạn thơ: Đoạn thơ thể hiện hồi tưởng của tác giả về thời ấu thơ bên mẹ với những náo nức, khát khao và niềm vui bé nhỏ, giản dị; đồng thời, cho thấy công lao của mẹ, ý nghĩa lời ru của mẹ và nhắn nhủ thế hệ sau phải ghi nhớ công lao ấy.
Câu 4 (1,0 điểm):
Quan niệm của tác giả thể hiện trong hai dòng thơ: Lời ru của mẹ chứa đựng những điều hay lẽ phải, những kinh nghiệm, bài học về cách ứng xử, cách sống đẹp ở đời; sữa mẹ nuôi dưỡng thể xác, lời ru của mẹ nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta. Đó là ơn nghĩa, là tình cảm, là công lao to lớn của mẹ.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề 2
Đọc đoạn trích:
Cái cò... sung chát đào chua
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho tới tháng năm
mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm
bờ ao đom đóm chập chờn
trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
bà ru mẹ... mẹ ru con
liệu mai sau các con còn nhớ chăng
(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Theo Thơ Nguyễn Duy, NXB Hội nhà văn, 2010)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2: Những từ ngữ, hình ảnh nào trong đoạn trích được lấy từ chất liệu văn học dân gian?
Câu 3: Chỉ ra và nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai.
Câu 4: Anh/chị suy nghĩ như thế nào về thông điệp được tác giả gửi gắm trong hai dòng thơ: Mẹ ru cái lẽ ở đời/ sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn.
Đáp án đề đọc hiểu
Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ là: Lục bát
Câu 2: Những từ ngữ, hình ảnh được lấy từ chất liệu văn học dân gian là: cái cò, sung chát đào chua, gió đưa về trời, lời mẹ ru, quạt mo - thằng Bờm.
Câu 3:
- Biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai là:
Lặp cấu trúc/điệp ngữ: Bao giờ cho tới…
Nhân hóa: trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
- Hiệu quả: nhấn mạnh, khơi gợi khao khát về kỉ niệm thời thơ ấu với những hình ảnh gần gũi, thân quen.
Câu 4: Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm ở hai dòng thơ:
Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
- Thể hiện được suy nghĩ chân thành, sâu sắc về thông điệp của tác giả:
Ngợi ca công lao to lớn của mẹ.
Làm con phải luôn ghi nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ, đừng làm mẹ phải buồn mà hãy luôn sống xứng đáng với niềm tin, sự kì vọng của mẹ.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề 3
NGỒI BUỒN NHỚ MẸ TA XƯA
Mẹ ta không có yếm đào
nón mê thay nón quai thao đội đầu
rối ren tay bí tay bầu
váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò…sung chát đào chua…
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru.
(“Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” – Nguyễn Duy)
Thực hiện các yêu cầu sau
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản?
Câu 2. Hình ảnh người mẹ được khắc họa qua những từ ngữ, chi tiết nào?
Câu 3. Văn bản thể hiện tâm tư, tình cảm gì của tác giả đối với người mẹ?
Câu 4. Chỉ ra hiệu quả biểu đạt của chất liệu ca dao được sử dụng trong văn bản?
Câu 5. Hai câu thơ: “Ta đi trọn kiếp con người/Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru” gợi suy nghĩ gì về lời ru của mẹ đối với những đứa con?
Trả lời câu hỏi đọc hiểu
Câu 1. Phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản là tự sự, miêu tả và biểu cảm.
Câu 2.
Hình ảnh người mẹ được khắc họa qua những từ ngữ, chi tiết như: “không có yếm đào”, đội đầu bằng nón mê, váy áo nhuộm bùn.
Câu 3.
Văn bản thể hiện nỗi nhớ, nỗi xót xa cho số phận của mẹ cùng tình yêu thương vồ bờ của tác giả dành cho mẹ mình.
Câu 4.
Việc sử dụng hiệu quả chất liệu ca dao vào trong văn bản đã giúp nỗi nhớ của tác giả được hiện lên rõ hơn hình ảnh người mẹ tần tảo, khắc khổ của mình.
Câu 5. Hai câu thơ: “Ta đi trọn kiếp con người/Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru” cho ta thấy được tình yêu thương của người mẹ dành cho con của mình. Chỉ thông qua những câu hát ru mà có thể thấy được cả hình ảnh người mẹ tần tảo nuôi con khôn lớn và tình yêu bao la chứa đựng trong đó.
----------------------------
Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các em Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các em học sinh tài liệu Để học tốt Địa lý 12, Giải Toán 12 nâng cao, Tiếng Anh lớp 12 mới, Môn Vật lý 12 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.
Chúc các em học tập thật tốt.
