Soạn bài Thuốc

Soạn bài lớp 12: Thuốc do Lỗ Tấn sáng tác được VnDoc sưu tầm và giới thiệu với các bạn để tham khảo giúp học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 12 chuẩn bị cho bài giảng của học kỳ 2 sắp tới đây của mình.

• Soạn bài lớp 12: Một người Hà Nội
• Giáo án Ngữ văn lớp 12 bài Thuốc
• Phân tích truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn

Soạn bài lớp 12: THUỐC - LỖ TẤN

1. Soạn bài Thuốc mẫu 1

1.1. Tìm hiểu khái quát về tác giả, tác phẩm

1. Tác giả

• Lỗ Tấn (1981-1936) tên thật là Chu Thu Nhân, quê ở phủ Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang, miền Đông Nam Trung Quốc.
• Ông là nhà văn Cách mạng lỗi lạc của Trung Quốc thế kí XX. "Trước Lỗ Tấn chưa hề có Lỗ Tấn, sau Lỗ Tấn có vô vàn Lỗ Tấn" (Quách Mạt Nhược).
• Tuổi trẻ của Lỗ Tấn đã nhiều lần đổi nghệ để tìm một con đường cống hiến cho dân tộc: từ làm nghệ khai mỏ đến hàng hải rồi nghề y, cuối cùng làm văn nghệ để thức tỉnh quốc dân đồng bào. Cong đường gian nan để chọn ngành nghề của Lỗ Tấn vừa mang đậm dấu ấn lịch sử Trung Hoa thời cận hiện đại, vừa nói lên tâm huyết của một người con ưu tú của dân tộc.
• Quan điểm sáng tác của Lỗ Tấn được thể hiện nhất quán trong toàn bộn sáng tác của ông: phê phán những căn bệnh tinh thần khiến cho quốc dân mê muội, tự thoả mãn "ngủ say trong một cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ".
• Tác phẩm chính: AQ chính truyện (kiệt tác của văn học hiện đại Trung Quốc và thế giới), các tập Gào thét, Bàng hoàng, truyện cũ viết theo lối mới, hơn chục tập tạp văn có giá trị phê phán, tính chiến đấu cao.

2. Hoàn cảnh sáng tác truyện Thuốc.

Thuốc được viết năm 1919, đúng vào lúc cuộc vận động Ngũ tướng bùng nổ. Đây là thời kì đất nước Trung Hoa bị các đế quốc Anh, Nga, Pháp, Đức, Nhật xâu xé. Xã hội Trung Hoa biến thành nửa phong kiến, nửa thuộc địa, nhưng nhân dân lại an phận chịu nhục. "Người Trung Quốc ngủ mê trong một cái nhà hộp không có cửa sổ" (Lỗ Tấn). Đó là căn bệnh đớn hèn, tự thoả mãn, cản trở nghiêm trọng con đường giải phóng dân tộc. Thuốc đã ra đời trong bối cảnh ấy với một thông điệp cần suy nghĩ nghiêm khắc về một phương thuốc để cứu dân tộc

1.2. Đọc - hiểu văn bản

1. Bố cục

• Phần 1: Thuyên mắc bệnh lao. Mẹ Thuyên đưa tiền cho chồng ra chỗ hành hình người cộng sản mua bánh bao tẩm máu về chữa bệnh cho con (Thuốc).
• Phần 2: Thuyên ăn cái bánh bao đẫm máu nhưng vẫn ho. Thuyên nghe tim mình đập không sao cầm nổi, đưa tay vuôt ngực, lại một cơn ho (uống thuốc).
• Phần 3: Cuộc bàn luận trong quán trà về thuốc chữa bệnh lao, về tên "giặc" Hạ Du (bàn về thuốc).
• Phần 4: Nghĩa địa vào dịp tiết Thanh minh. Hai người mẹ trước hai nấm mồ: một của người chết bệnh, một chết vì nghĩa ở hai khu vực, ngăn cách bởi một con đường mòn (hậu quả của thuốc).

2. Ý nghĩa nhan đề truyện và hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu

• Thuốc, nguyên văn là Dược (trong từ nghép Dược phẩm), phản ánh một quá trình suy tư nặng nề của Lỗ Tấn (động cơ và mục đích đổi nghề của Lỗ Tấn). Nhận thức rõ thực trạng nhận thức của người dân Trung Quóc thời bấy giờ "ngu muội và hèn nhát", nhà văn không có ý định và cũng không đặt ra vấm đề bốc thuốc cho xã hội mà chỉ muốn "lôi hết bệnh tật của quốc dân, làm cho mọi người chú ý và tìm cách chạy chữa". Tên truyện chỉ có thể dịch là Thuốc (Trương Chính), Vị thuốc (Nguyễn Tuân) chứ không thể dịch là Đơn thuốc (Phan Khải). Nhan đề truyện có nhiều ý nghĩa.
• Tầng nghĩa ngoài cùng là phương thuốc truyền thống chữa bệnh lao. Một phương thuốc u mê ngu muội giống hệt phương thuốc mà ông thầy lang bốc cho bố Lỗ Tấn bi bệnh phù thũng với hai vị "không thể thiếu" là rễ cây nứa kinh sương ba năm và một đôi dế đử con đực, con cái dẫn đến cái chết oan uổng của ông cụ.
• "Bánh bao tẩm màu người", nghe như chuyện thời trung cổ nhưng vẫn xảy ra ở nước Trung Hoa trì trệ. Tầng nghĩa thứ nhất - nghĩa đen của tên truyện là: thuốc chữa bệnh lao. Thứ mà ông bà Hoa Thuyên xem là "tiên dược" để cứu mạng thằng con "mười đời độc đinh" đã không cứu được nó mà ngược lại đã giết chết nó - đó là thứ thuốc mê tín.
• Trong truyện, bố mẹ thằng Thuyên đã áp đặt cho nó một phương thuốc quái gở. Và cả đám người trong quán trà cũng cho rằng đó là thứ thuốc tiên. Như vậy, tên truyện còn hàm nghĩa sâu xa hơn, mang tính khai sáng: đây là thứ thuốc độc, mọi người cần phải giác ngộ ra rằng cái gọi là thuốc chữa bệnh lao được sùng bài là một thứ thuốc độc.
• Người Trung Quốc cần phải tỉnh giấc, không được ngủ mê trong cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ.
• Chiếc bánh bao - liều thuốc độc hại được pha chế bằng máu của người Cách mạng - một người xả thân vì nghĩa, đổ máu cho sự nghiệp giải phóng nông dân... Những người dân ấy (bố mẹ thằng Thuyên, ông Ba, Cả Khang...) lại dửng dưng, mua máu người Cách mạng để chữa bệnh... Với hiện tượng chiếc bánh bao tẩm máu Hạ Du, Lỗ Tấn đã đặt ra một vấn đề hết sức hệ trọng là ý nghĩa của hy sinh. Tên truyện vì thế mang tầng nghĩa thứ ba: phải tìm một phương thuốc làm cho quần chúng giác ngộ Cách mạng và làm cho Cách mạng gắn bó với quần chúng.

3. Ý nghĩa cuộc bàn luận trong quán trà về Hạ Du

• Chủ đề bàn luận của những người trong quán trà của lão Hoa trước hết là công hiệu của "thứ thuốc đặc biệt" - chiếc bánh bao tẩm máu người.
• Từ việc bàn về công hiệu của chiếc bánh bao tẩm máu Hạ Du chuyến sang bàn về bản thân nhân vật Hạ Du là diễn biến tự nhiên, hợp lí.
• Người tham gia bàn luận tán thưởng rất đông song phát ngôn chủ yếu vẫn là tên đao phủ Cả Khang, ngoài ra còn có một người có tên kèm theo đặc điểm (cậu Năm gù) và hai người chỉ có đặc điểm ("người tóc hoa râm", "anh chàng hai mươi tuổi").

Những lời bàn luận đã cho ta thấy:

• Bộ mặt tàn bạo thô lỗ của Cả Khang.
• Bộ mặt lạc hậu của dân chúng Trung Quốc đương thời.
• Lòng yêu nước của người chiến sĩ cách mạng Hạ Du.

4. Không gian, thời gian nghệ thuật và ý nghĩa của chi tiết vòng hoa trên mộ Hạ Du

• Câu chuyện xảy ra trong hai buổi sớm vào hai mùa thu, mùa xuân có ý nghĩa không tượng trưng. Buổi sáng đầu tiên có ba cảnh: cảnh sáng tinh mơ đi mua bánh bao tẩm màu người, cảnh pháp trường và cảnh cho con ăn bánh, cảnh quán trà... Ba cảnh gần như liên tục, diễn ra trong mùa thu lạnh lẽo. Bối cảnh quan trà và nới đương phố là nơ tụ tập của nhiều loại người, do đó hình dung được dư luận và ý thức xã hội. Buổi sáng cuối cùng là vào dịp tiết Thanh minh - mùa xuân tảo mộ. Mùa thu lá rụng, mùa xuân đâm chồi nảy lộc gieo mầm.
• Vòng hoa trên mộ Hạ Du: có thể xem vòng hoa là cực đối lập của "chiếc bánh bao tẩm máu". Phủ định vị thuốc là bằng chiếc bánh bao tẩm máu, tác giả mơ ước tìm kiếm một vị thuốc mới - chữa được cả những bệnh tật về tinh thần cho toàn xã hội với điều kiện tiên quyết là mọi người phải giác ngộ Cách mạng, phải hiểu rõ "ý nghĩa của sự hy sinh" của những người Cách mạng.
• Nhờ chi tiết vòng hoa trên mộ Hạ Du, chủ đề tư tưởng tác phẩm được thể hiện trọn vẹn, nhờ đó mà không khí của truyện vốn rất u buồn tăm tối song điều mà tác giả đưa đến cho người đọc không phải là tư tưởng bi quan.

1.3. Tổng kết

Với cốt truyện đơn giản, cách viết cô đọng, giàu hình ảnh mang tính biểu tượng, Thuốc của Lỗ Tấn thể hiện một nội dung sâu sắc: một dân tộc chưa ý thức được bệnh tật của mình và chưa có được ánh sáng tư tưởng cách mạng, dân tộc đó vẫn chìm đắm trong mê muội.

2. Soạn bài Thuốc mẫu 2

2.1. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Lỗ Tấn (1881- 1936) tên thật là Chu Chương Thọ, sau đổi thành Chu Thụ Nhân.

- Là nhà văn cách mạng Trung Quốc

- Lỗ Tấn đã chủ chương dùng ngòi bút của mình vạch ra cái mê mị của nhân dân và sự thực về sự mê muội đó.

2. Tác phẩm

- Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn viết năm 1919. Nói về sự mê muội, lạc hậu của dân tộc Trung Hoa khi tin vào cách chữa bệnh bằng máu của người cách mạng tẩm bánh bao. Và sự xa cách của cách mạng với nhân dân.

2.2. Phân tích tác phẩm

Câu 1: (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2)

- Hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu người mang ý nghĩa: giống như một liều thuốc đặc trị. Nhưng thực ra đó là một liều thuốc của sự si mê, ngu muội của người dân Trung Quốc xưa.

Câu 2: (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2)

- Hình tượng người cách mạng Hạ Du hiện lên: có khí phách, có sự tiến bộ trong suy nghĩ, chiến đấu vì nhân dân lao động. Hiên ngang, dũng cảm vì nghĩa lớn nhưng không ai hiểu.

- Qua cuộc bàn luận trong quán Trà về Hạ Du, Lỗ Tấn muốn nói về sự xa rời quần chúng của cách mạng Trung Hoa

Câu 3: (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2)

- Ý nghĩa hình ảnh vòng hoa:bày tỏ sự kính trọng, thương tiếc đối với người chiến sĩ cách mạng tiên phong đồng thời cũng thể hiện niềm tin vào cách mạng Trung Quốc trong tương lai.

2.3. Luyện tập

Câu 1: (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2)

- Ý nghĩa của các chi tiết: Thể hiện sự phân biệt, giữa những người làm cách mạng và dân thường, hình ảnh con đường mòn thể hiện lối xưa cũ, ẩn dụ cho con đường cách mạng u mê ngày ấy.

Câu 2: (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2)

Câu hỏi của bà mẹ Hạ Du “thế này là thế nào?” cho thấy sự ngỡ ngàng, ngạc nhiên nhưng cũng chứa đựng nỗi buồn đau xen lẫn niềm vui vì có người đồng cảm cho con mình.

Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Soạn bài Thuốc. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Đề thi học kì 1 lớp 12, Soạn văn 12, Soạn bài lớp 12, Học tốt Ngữ văn 12, Tài liệu học tập lớp 12 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.

Để học tốt môn Ngữ văn 12 và tác phẩm Thuốc của Lỗ Tấn, mời các bạn tham khảo thêm:

• Soạn bài lớp 12
• Soạn Văn Lớp 12 (ngắn nhất)
• Soạn văn bài: Thuốc ngắn nhất
• Tóm tắt truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn
• Phân tích truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn