Giáo án bài Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI HỌC

GHI CHÚ

HĐ1: HdHS tìm hiểu đề và lập dàn ý các đề bài ở sgk để rút ra khái niệm và cách làm kiểu bài này.

TT1:

HS đọc đề 1 sgk, GV gợi ý thảo luận:

GV yêu cầu: Giải thích các từ, cụm từ; phong phú, đa dạng, chủ lưu, quán thông kim cổ?

HS trao đổi, phát biểu

GV nhận xét chung, định hướng:

TT2:

GV hỏi tiếp: Đề bài nêu lên vấn đề cần bình luận là gì? Cần tham khảo những bài học nào để làm dẫn chứng?

HS: Trao đổi, xác định vấn đề, suy nghĩ, liên hệ, phát biểu

GV: Nhận xét chung, định hướng lại:

TT3:

GV yêu cầu: Chứng minh vhVN rất phong phú và đa dạng?.

HS: Lấy dẫn chứng, chứng minh

GV: Nhận xét chung, chốt lại:

TT4:

GV nêu câu hỏi thảo luận: Chủ lưu của vhVn là yêu nước, nhận xét cảu em về ý kiến trên? chứng minh?

HS trao đổi nhóm nhỏ, chứng minh

GV nhận xét chung, chốt:

TT5: GV yêu cầu: Chứng minh vh yêu nước VN quán thông kim cổ?

HS: Trao đổi, chứng minh

GV: Nhận xét, chốt:

TT6:

GV nêu câu hỏi thảo luận: Suy nghĩ của em về nhận định của Đặng Thai Mai?

HS: Suy nghĩ, tự do, phát biểu

GV Nhận xét chung, định hướng cách hiểu cho HS

TT7:

GV yêu cầu HS dựa vào gợi ý của sgk đê lập dàn ý

HS: Tiến hành

GV: Định hướng:

TT8:

GV yêu cầu HS đọc đề 2 sgk, GV gợi ý thảo luận các câu hỏi sgk để HS tìm hiểu đề.

Em hiểu ntn về 3 hình ảnh so sánh trong ý kiến của Lâm Ngữ Đường?

HS: Suy nghĩ trao đổi, phát biểu

GV: Nhận xét, chốt:

TT9:

GV bêu câu hỏi thảo luận:Theo em hễ cứ có nhiều kinh nghiệm, vốn sống thì đọc sách sẽ có kết quả?

HS: Trao đổi, phát biểu

GV: Nhận xét chung. định hướng lại:

TT10: GV hướng dẫn HS lập dàn ý theo gợi dẫn của sgk.

HĐ2: Hd HS rút ra khái niệm tìm hiểu cách làm bài.

TT1:

GV hỏi: Theo em thế nào là nghị luận về một ý kiến bàn về văn học?

HS khái quát, rút ra khái niệm

GV nhận xét

TT2:

GV yêu cầu: Hãy rút ra đối tượng và nội dung của bài nghị luận về văn học? Khi viết bài nghị luận cần tập trung làm rõ vấn đề gì?

HS: Khái quát, rút ra kết luận

GV: Nhận xét, chốt:

HĐ3: Hd luyện tập

TT1: GV hướng dẫn qua bt1 - sgk. HS về nhà hoàn thành bt

1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý.

Đề bài

* Đề 1 – sgk

a. Tìm hiểu đề:

- Phong phú, đa dạng: Có nhiều tác phẩm với nhiều hình thức và thể loại khác nhau.

- Chủ lưu: Dòng chính, bộ phận chính.

- Quán thông kim cổ: Thông suốt từ xưa tới nay.

- Nội dung bình luận: Làm rõ nhận định “văn học yêu nước là chủ lưu trong sự đa dạng, phong phú của vhVN”.

+ VhVN phong phú, đa dạng:

Chứng minh: Nhiều tác phẩm, nhiều thể loại, đề tài phong phú.

+ Chủ lưu của vhVn là yêu nước:

Chứng minh: Qúa trình dựng nước và giữ nước là cảm hứng xuyên suốt cho sáng tác của các nhà thơ, văn.

+ Vh yêu nước VN quán thông kim cổ:

Chứng minh:

— Vh trung đại: chiến đấu chống giặc ngoại xâm (Tống Nguyên, Minh, Thanh).

— Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, Mĩ chủ lưu ấy càng phát triển mạnh mẽ.

b. Lập dàn ý

- Mở bài: Giới thiệu ý kiến của Đặng Thai Mai

- Thân bài: Gồm các luận điểm chính:

+ VhVN rất phong phú, đa dạng.

+ Vh yêu nước là chủ lưu xuyên suốt lịch sử VN.

+ Lí giải nguyên nhân khiến vh yêu nước trở thành chủ lưu xuyên suốt.

- Kết bài: Nhận định về ý kiến của Đặng Thai Mai, giá trị hiện nay của ý kiến đó.

* Đề 2 – sgk

a. Tìm hiểu đề:

- Tuổi trẻ đọc sách như nhìn trăng qua cái kẽ: Đọc sách chỉ hiểu vấn đề trong phạm vi nhỏ hẹp.

- Lớn tuổi đọc sách như ngắm trăng ngoài sân: Kinh nghiệm, vốn sống nhiều hơn, tầm nhìn mở rộng hơn khi đọc sách.

- Tuổi già đọc sách như thưởng trăng trên đài: Càng nhiều vốn sống càng hiểu vấn đề sâu rộng hơn khi đọc sách.

Þ Càng lớn tuổi, vốn sống, kinh nghiệm càng dày dặn, đọc sách càng hiệu quả.

- Vốn sống, kinh nghiệm giúp ích rất nhiều trong việc đọc sách của con người.

- Bên cạnh đó cần:

+ Trình độ văn hóa.

+ Trình độ lí luận.

+ Yêu thích việc đọc sách.

b. Lập dàn ý (sgk)

2. Khái niệm:

Nghị luân về một ý kiến bàn về văn học là kiểu bài yêu cầu người viết phải biết cách gải thích đúng đắn nội dung một ý kiến văn học, biết nhận định, đánh giá ý kiến ấy.

3. Cách viết bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học

- Đối tượng nghị luận về một ý kiến bàn về văn học rất đa dạng: Về văn học sử, lí luận văn học, tác phẩm văn học ...

- Việc nghị luận về một ý kiến bàn về vh thường tập trung vào giải thích, nêu ý nghĩa và tác dụng của ý kiến đó đối với đời sống.

* Luyện tâp

Bài tập 1 – sgk

HS kể tên các tác phẩm để chứng minh