Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
Lý thuyết Ngữ văn 6: Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng được VnDoc tổng hợp và giới thiệu nhằm giúp cho các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo để chuẩn bị cho bài giảng sắp tới và học tập tốt Ngữ văn lớp 6.
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết
Bài: Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
1/ Tìm hiểu chung truyện Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
a) Tác giả
- Hồ Nguyên Trừng (1374-1446)
- Tự Mạnh Nguyên, biệt hiệu Nam Ông, người Diễn Châu, Nghệ An
- Con trưởng của Hồ Quý Ly, làm quan dưới triều vua cha, từng hăng hái chống giặc Minh xâm lược, bị giặc Minh bắt (cùng cha, em và cháu) đem về Trung Quốc
- Nhờ có tài chế tạo vũ khí (súng thần) nên ông được làm quan trong triều nhà Minh tới chức Thượng thư. Ông mất tại Trung Quốc.
b) Tác phẩm
- Thể loại: Truyện trung đại viết bằng chữ Hán.
- Phương thức chính: Tự sự
- Xuất xứ: Trích trong "Nam Ông mộng lục"
c) Bố cục: 3 phần
- Phần 1. Từ đầu đến….. "Ngài được người đương thời trọng vọng": Giới thiệu Thái y lệnh Phạm Bân
- Phần 2. Tiếp theo đến…. "thật xứng với lòng ta mong mỏi": Y đức của Thái y lệnh
- Phần 3. Còn lại: Hạnh phúc chân chính của bậc lương y.
d) Tóm tắt
Ông Phạm Bân có nghề y gia truyền, giữ chức Thái y lệnh, phụng sự vua Trần Anh Vương. Ông thường đem tiền bạc mua thuốc tốt và tích trữ thóc gạo giúp đỡ người nghèo. Một hôm có người dân đến xin ông chữa bệnh gấp cho người nhà đang nguy kịch. Đúng lúc đó thì sứ giả của vua đến triệu ông vào cung chữa bệnh cho một quý nhân bị sốt. Thấy không gấp, ông đã đi chữa bệnh cho người đàn bà kia, sau đó đến tỏ lòng thành với vua. Khi hiểu rõ ý ông, vua từ quở trách chuyển sang khen ngợi ông “đã giỏi nghề nghiệp lại có lòng nhân đức”.
Các bạn có thể tham khảo thêm bài Tóm tắt truyện Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
2/ Đọc – Hiểu văn bản Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
a) Giới thiệu Thái y lệnh Phạm Bân
- Lai lịch: Cụ tổ bên ngoại của Hồ Nguyên Trừng, họ Phạm húy là Bân
- Chức vụ: Giữ chức Thái y lệnh để phụng sự Trần Anh Vương
- Hành động y đức
+ Mua thuốc tốt, tích trữ thóc gạo, giúp kẻ tật bệnh cơ khổ
+ Bệnh dầm dề máu mủ cũng không hề né tránh
+ Giúp đỡ kẻ khốn cùng, cứu sống hơn ngàn người
→ Một lương y giỏi, hết lòng vì người bệnh, được người đời trọng vọng.
b) Y đức của Thái y lệnh được thử thách và bộc lộ
- Tình huống: Có hai người bệnh
+ Một người là quý nhân bị sốt
+ Một người dân thường đang nguy kịch
- Lựa chọn
+ Chữa cho người dân thường nguy kịch trước:
+ Làm đúng lương tâm thầy thuốc.
+ Trái với phận làm tôi
+ Tính mạng ông bị đe dọa
+ Nếu chữa cho bậc quý nhân trước
+ Làm tròn bổn phận bề tôi, bảo toàn mạng sống.
+ Làm trái với lương tâm thầy thuốc.
→ Tình huống gay cấn, căng thẳng, thử thách ý đức và bản lĩnh của vị Thái y lệnh.
Người bệnh | Tình trạng | Lương y họ Phạm |
Một người đàn bà dân thường | - Nguy kịch +Máu chảy như xối + Mặt mày xanh lét | - Không chần chừ, quyết ngay một đường: "Bệnh đó không gấp. Nay mạng sống...vương phủ" - Đi ngay và cứu được. |
Một quý nhân trong cung | Bị sốt | Sau khi cứu người đàn bà xong mới quay vào cung |
- Tội tôi xin chịu
→ Ông sẵn sàng hy sinh cả tính mạng để cứu người bệnh.
⇒ Cứng cỏi, không sợ quyền uy, không ham danh lợi, giàu bản lĩnh, trí tuệ, khẳng khái trung thực, không khéo trong ứng xử.
⇒ Phẩm chất: Giỏi chuyên môn, nhân đức, thương yêu người bệnh, không phân biệt sang hèn, không sợ quyền uy.
c) Vua Trần Anh Vương
- Thái độ
+ Lúc đầu quở trách
+ Sau đó hết lòng khen ngợi bậc lương y chân chính đã giỏi về nghề y lại có lòng nhân đức.
→ Là một minh quân sáng suốt, hiểu người hiền, quý trọng điều nhân đức.
- Thái y lệnh: Kháng chỉ → Không bị xử phạt mà được khen ngợi.
⇒ Đây là thắng lợi vẻ vang của ý đức, của bản lĩnh, của lòng nhân ái và trí tuệ của bậc lương y chân chính.
d) Hạnh phúc chân chính của bậc lương y
- Sự thành đạt, vinh hiển của con cháu Phạm Bân
- Sự ca ngợi của người đời.
→ Hạnh phúc của y đức là được đưa tay nghề cứu người, được người đời tôn trọng và là tấm gương cho con cháu noi theo.
* Tổng kết
Nghệ thuật
- Mang tính chất giáo huấn
- Cách viết gần với sử.
- Sáng tạo các sự việc, tình huống gay cấn
- Xây dựng đối thoại sắc sảo, làm sáng lên chủ đề.
Nội dung
- Ca ngợi Thái y lệnh không những có tài chữa bệnh mà còn có tấm lòng nhân đức
- Giáo dục lương tâm nghề nghiệp, lòng nhân ái, bản lĩnh, trí tuệ
3/ Bài tập minh họa truyện Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
Đề bài: Nêu cảm nghĩ sau khi học xong tác phẩm "Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng".
1/ Mở bài
- Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng của tác giả Hồ Nguyên Trừng được viết vào khoảng nửa đầu thế kỉ XV.
- Truyện ca ngợi phẩm chất cao quý của Thái y lệnh Phạm Bân, một lòng một dạ phục vụ dân nghèo, quên mình để cứu người.
2/ Thân bài
a) Công đức to lớn của Thái y lệnh Phạm Bân
- Ông dốc toàn bộ tâm lực, tiền của để cứu giúp dân nghèo, không tính toán thiệt hơn.
+ Mang tiền của nhà ra mua thóc gạo
+Tích trữ thuốc tốt để vừa nuôi ăn, vừa chữa bệnh cho họ.
+ Dựng nhà cho bệnh nhân ở.
+ Ai bị bệnh nặng, ông tận tình cứu chữa không lấy tiền.
- Ông cứu sống hàng ngàn người qua cơn đói kém, dịch bệnh.
- Tiêu biểu nhất là hành động cứu sống người đàn bà nghèo trước rồi mới chữa bệnh cho quý nhân trong cung vua sau, bất chấp chuyện có thể mất đầu.
b) Ý nghĩa của truyện
- Phạm Bân là tấm gương sáng Lương y như từ mẫu.
- Khẳng định y đức là vấn đề quan trọng hàng đầu của người thầy thuốc.
3/ Kết bài
- Truyện mang tính giáo huấn khá rõ, thể hiện qua tính cách nhân vật Phạm Bân.
- Truyện vừa có nội dung sâu sắc, vừa có giá trị nghệ thuật cao, chứng tỏ năng lực văn chương của tác giả.
4/ Trắc nghiệm bài Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
Câu 1: Tác giả của truyện Thầy thuốc giỏi tốt nhất ở tấm lòng là ai?
A. Hồ Quý Ly.
B. Hồ Nguyên Trừng.
C. Trần Nhân Tông.
D. Nguyễn Trãi.
Câu 2: Nhận xét nào không chính xác với nhân vật Thái y lệnh?
A. người thầy thuốc tài năng, trí tuệ
B. tâm huyết với sự nghiệp cứu người.
C. giàu lòng nhân ái, hết lòng vi người bệnh
D. lựa chọn người bệnh để chữa, ưu tiên người có uy quyền trong xã hội
Câu 3: Truyện được tác giả viết trong thời gian nào?
A. Làm quan dưới triều Hồ.
B. Tham gia kháng chiến chống quân Minh.
C. Trên đường bị giặc bắt về Trung Quốc.
D. Khi làm quan dưới triều Minh.
Câu 4: Qua truyện, có thể rút ra được bài học gì cho những người làm nghề y đức?
A. cần trau dồi, tu luyện chuyên môn cho giỏi để trị bệnh cứu người.
B. phải có tấm lòng nhân ái, biết yêu thương, tận tụy vì người bệnh.
C. Không sợ uy quyền, không sợ an nguy đến tính mạng bản thân, đặt tính mạng của người bệnh lên hàng đầu.
D. Tất cả đều học
Câu 5: Truyện Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng là:
A. Truyện hư cấu.
B. Truyện ghi chép việc thực.
C. Truyện ngụ ngôn.
D. Truyện cười.
Câu 6: Trong truyện, hành động nào của viên Thái y lệnh chứng tỏ ông rất thương dân nghèo?
A. Ông đem hết của cải trong nhà ra mua các loại thuốc tốt và tích trữ lúa gạo.
B. Gặp người bệnh tật cơ khổ, ông cho ở nhà mình, cấp cơm cháo, chữa bệnh miễn phí.
C. Những năm dịch bệnh nổi lên, ông dựng thêm nhà cho những người bệnh đến ở.
D.Tất cả đều đúng
Câu 7: Nhân vật chính trong truyện bộc lộ tính cách qua tình huống nào?
A. Khi bỗng liền năm đói kém, dịch bệnh nổi lên.
B. Khi có một người đàn bà mắc bệnh nguy kịch.
C. Khi trong cung có bậc cung nhân bị sốt.
D. Khi phải lựa chọn giữa một bên là dân thường với một bên là quý nhân để chữa bệnh.
Câu 8: Trong truyện, Thái y lệnh đã căn cứ vào đâu để chọn ai chữa bệnh trước?
A. Chức vụ và quyền hạn của người bệnh.
B. Độ tuổi của người bệnh.
c. Mức độ nặng nhẹ trong bệnh của người bệnh.
D. Sự giàu có của người bệnh, ai giàu hơn chữa trước.
Câu 9: Việc viên Thái y lệnh chọn chữa bệnh trước cho dân thường mà không chữa bệnh cho quý nhân đã chứng tỏ điều gì?
A. Quyền uy không làm cho ông khiếp sợ.
B. Ý thức rằng thầy thuốc là phải quyết tâm cứu sống người bệnh.
C. Ông không sợ mang vạ vào thân và coi thường danh vọng.
D. Tất cả đều đúng.
Câu 10: Ý nào sau đây thể hiện phẩm chất cao quý của viên Thái y lệnh?
A. Không những có tài chữa bệnh mà còn rất giàu có bởi ông dám bỏ tiền ra mua thuốc chữa bệnh cho người nghèo.
B. Không chỉ có tài chữa bệnh mà quan trọng hơn là có lòng thương người và quyết tâm cứu sống người bệnh tới mức không sợ quyền uy.
C. Không sợ quyền uy khi không chữa bệnh trước cho bậc quý nhân ở trong cung.
D. Dám bỏ mũ ra, tạ tội, bày tỏ lòng thành của mình trước chúa thượng.
Đáp án
| 1 - B | 2 - D | 3 - D | 4 - D | 5 - B | 6 - D | 7 - D | 8 - C | 9 - D | 10 - B |
-------------------------------------------
Với nội dung bài Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng các bạn học sinh cùng quý thầy cô cần nắm vững kiến thức về nội dung của câu truyện, giá trị nhân đạo và bài học được rút ra từ tác phẩm Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng do Hồ Nguyên Trừng sáng tác..
Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Lý thuyết Ngữ văn 6: Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng. Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm: Lý thuyết môn Ngữ Văn 6, Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 6, Soạn bài lớp 6, Văn mẫu lớp 6, Trắc nghiệm Ngữ văn 6, Học tốt Ngữ Văn 6, Tài liệu học tập lớp 6.
