Giải bài tập Ngữ văn lớp 6 bài 19: Sông nước Cà Mau

Giải bài tập Ngữ văn lớp 6 bài 19

Giải bài tập Ngữ văn lớp 6 bài 19: Sông nước Cà Mau. Đây là tài liệu tham khảo hay được VnDoc.com sưu tầm nhằm giúp quá trình ôn tập và củng cố kiến thức chuẩn bị cho kì thi học kì mới môn Ngữ văn của các bạn học sinh lớp 6 trở nên thuận lợi hơn. Mời các bạn tham khảo.

I. Kiến thức cơ bản Sông nước Cà Mau

• Tác giả Đoàn Giỏi (1925 - 1989) quê ở tỉnh Tiền Giang, biết oăn từ thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954). Tác phẩm của Đoàn Giỏi thường viết về cuộc sống, thiên nhiên và con người ở Nam Bộ.

• Tác phẩm “Đất rừng phương Nam” (1957) là truyện dài nổi tiếng nhất của Đoàn Giỏi. Truyện kể về quãng đời lưu lạc của bé An - nhân vật chính - tại vùng đất rừng U Minh, miền Tây Nam Bộ trong những năm đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Qua câu chuyện về cuộc lưu lạc của An, tác giả đưa người đọc đến với cảnh thiên nhiên hoang dã mà rất phong phú, độc đáo và cuộc sống của con người ở vùng đất cực nam của Tổ quốc. “Đất rừng phương Nam” đem đến cho bạn đọc những hiểu biết phong phú và lòng yêu mến đối với thiên nhiên, con người ở vùng đất ấy.

• Nội dung đoạn trích

Bài văn "Sông nước Cà Mau" trích từ chương XVIII truyện “Đất rừng phương Nam” của Đoàn Giỏi. Tên bài do người biên soạn đặt.

Đoạn trích đã tái hiện lại một cách chân thực sinh động cảnh sông nước Cà Mau hoang dã, rộng lớn rất đáng yêu và nhịp sống trù phú trên sông nước của con người vùng cực nam của Tổ quốc.

Đoạn trích còn thể hiện sự quan sát tinh tế, cách miêu tả cảnh sắc độc đáo đậm màu sắc ngôn ngữ Nam Bộ của Đoàn Giỏi.

II, Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản

Câu 1. Bài văn miêu tả cảnh gì? Theo trình tự như thế nào? Dựa vào trình tự miêu tả, em hãy tìm bố cục của bài văn. Hãy hình dung vị trí của người miêu tả, vị trí ấy có thuận lợi gì?

- Nội dung miêu tả

Bài văn miêu tả cảnh sông nước Cà Mau, theo trình tự từ bao quát đến cụ thể, với những nét rất độc đáo, sinh động.

- Bố cục: Gồm ba đoạn

+ Đoạn 1 (từ đầu đến màu xanh đơn điệu): Ấn tượng ban đầu về phong cảnh thiên nhiên Cà Mau.

+ Đoạn 2 (tiếp theo đến khói sóng ban mai): Cảnh sông nước Cà Mau: Các địa danh và dòng sông Năm Căn hùng vĩ.

+ Đoạn 3 (phần còn lại): Cảnh Chợ Năm Căn. - Vị trí người miêu tả:

+ Vị trí của người miêu tả là người ở trên thuyền, dọc theo dòng sông, là người đang tận mắt chứng kiến những cảnh vật đang hiện lên trên dòng sông, và hai bờ sông (người trong cuộc).

+ Cảnh miêu tả vì vậy trở nên rất sinh động, cụ thể như thước phim quay chậm diễn ra trước mắt người đọc.

Câu 2. Trong đoạn văn (từ đầu đến lặng lẽ một màu xanh đơn điệu) tác giả đã diễn tả ấn tượng ban đầu bao trùm lên sông nước vùng Cà Mau. Ấn tượng này như thế nào? Và được cảm nhận qua giác quan nào?

* Ấn tượng ban đầu của tác giả:

Đó là sông ngòi kênh rạch chằng chịt bủa giăng chi chít như mạng nhện. Làm cho tác giả bị choáng ngợp bởi những dòng chảy liên thông, giao vào nhau không biết đâu là điểm khởi đầu, và không biết nơi nào là kết thúc như “thiên la địa võng” bủa vây lấy con người.

* Cách cảm nhận:

Ấn tượng về vùng sông nước Cà Mau được cảm nhận vừa bằng thị giác (nhìn) và vừa bằng thính giác (nghe).

- Hình ảnh được cảm nhận bằng thị giác:

+ Hệ thống sông rạch chi chít.

+ Những sắc xanh diệu vợi: Trời xanh, nước xanh, cây xanh

- Hình ảnh được cảm nhận bằng thính giác:

+ Tiếng rì rầm bất tận của rừng.

+ Tiếng sóng rì rào của biển.

Câu 4. Em hãy đọc/ kể lại đoạn văn từ “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua” đến “Sương mù và khói sáng ban mai” và trả lời các câu hỏi.

a) Sự hùng vĩ của dòng sông và rừng đước

* Sự hùng vĩ của dòng sông Năm Căn:

- Dòng sông mênh mông, rộng hơn ngàn thước.

- Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác.

- Cá bơi hàng đàn đen trũi nhô lên, hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.

* Sự hùng vĩ của rừng đước:

- Dựng lên cao ngất như dãy trường thành vô tận.

- Mọc dài theo bãi tăm tắp lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông

- Màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ, loà nhoà ẩn hiện trong sương mù và khói sáng ban mai.

* Nhận xét:

Rừng đước và dòng sông Năm Căn cả hai rất tương xứng với nhau về tầm vóc, về sự hùng vĩ, to lớn và bất tận. “Rừng đước như một bản tình ca mượt mà sóng đôi với cái âm hưởng sục sôi đổ ra biển của sông Năm Căn ngày đêm như thác”.

(Vũ Dương Quỹ)

b) Trong câu: “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn”.

- Những động từ chỉ hoạt động của con thuyền: Thoát, đổ, xuôi.

- Nếu ta thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu tất yếu sẽ ảnh hưởng đến nội dung diễn đạt, câu văn sẽ mất đi sự hợp lí và sự miêu tả theo trình tự từ trước đến sau.

- Nhận xét về sự chính xác:

+ Từ thoát diễn tả con thuyền đi từ chỗ hẹp ra chỗ rộng.

+ Từ để miêu tả dòng sông đổ dốc xuống, dòng chảy nhanh và mạnh, sau khi thoát khỏi sự chật hẹp giờ đây được vẫy vùng ào ạt.

+ Từ xuôi thể hiện sự thoải mái êm ả của dòng chảy sau khi đã được (định hình qua chặng đường thoát và đổ) quãng đường hẹp và dốc.

= Như vậy, thứ tự các động từ này là không thể thay đổi, cách dùng từ của nhà văn rất chính xác, tinh tế.

c) Những từ ngữ miêu tả màu sắc của rừng đước.

- Màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ.

- Đó là tầng bậc những màu sắc khác nhau của rừng đước

- Rừng đước đang vào thời kì thay áo mới với những lá già qua màu xanh chai lọ đang được thay thế bằng những chiếc lá mới màu xanh rêu – và cả những chồi non đang trỗi dậy dần dần màu xanh lá mạ.

Câu 5: Những chi tiết, hình ảnh nào về chợ Năm Căn thể hiện được sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ vùng Cà Mau.

Trả lời:

- Những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự trù phú của chợ vùng Cà Mau: bến vận hà nhộn nhịp, những lò than hầm gỗ đước, những ngôi nhà bè, có thể gọi một món xào, món nấu Trung Quốc, đĩa thịt rừng nướng ướp, cây chim cuộn chỉ, bộ quần áo, món nữa trang đắt giá,...

- Những chi tiết hình ảnh thể hiện sự độc đáo của chợ vùng Cà Mau: những người bán hàng đến từ nhiều nơi, với đủ các giọng nói líu lô, đủ kiểu ăn vận sặc sỡ.

Câu 6: Qua bài văn này, em cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Tổ Quốc?

Trả lời:

Cà Mau là một vùng đất có thiên nhiên hùng vĩ, hoang sợ, cuộc sống buôn bán nhộn nhịp. Ấn tượng nhất với em vẫn là hình ảnh chợ nổi Năm Căn đầy tấp nập, đông vui, nhộn nhịp, trù phú và độc đáo. Hình ảnh chợ nổi này là đặc trưng riêng của vùng sông nước như Cà Mau.

III. Luyện tập Sông nước Cà Mau

Bài 1 (trang 23 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về vùng Cà Mau qua bài Sông nước Cà Mau đã học.

Trả lời

Cà Mau là mảnh đất rộng lớn, hùng vĩ, giàu sức sống hoang dã qua lăng kính của Đoàn Giỏi vùng sông nước ấy như gần ngay trước mắt người đọc bức tranh sống động mà gam màu chủ đạo là “màu xanh lặng lẽ”. Ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những con kênh, con rạch chằng chịt còn nguyên vẻ hoang sơ, huyền bí. Theo chân tác giả xuôi dòng kênh Bọ Mắt đổ ra kênh Cửa Lớn và ra sông Năm Căn, con nước nhiệt thành “nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác”, cũng vì thế mà tôm cá trù phú và đời sống của con người cũng vì thế mà ồn ào hơn. Bên cạnh vẻ đẹp hấp dẫn của cảnh sắc thiên nhiên là cảnh cuộc sống đông vui, tấp nập của chợ Năm Căn, nét văn hóa độc đáo của người dân vùng sông nước. Tất cả được nhà văn kể và tả bằng một giọng văn lôi cuốn, hấp dẫn vừa khái quát, vừa tỉ mỉ.

>> Chi tiết: Cảm nhận của em về vùng Cà Mau qua bài Sông nước Cà Mau

Bài 2 (trang 23 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Kể tên một vài con sông ở quê hương em hoặc địa phương mà em đang ở, giới thiệu vắn tắt về một trong những con sông ấy.

Trả lời

Những con sông: sông Hồng, sông Đáy, sông Cả, sông Vạc… Sông Đáy là một trong những con sông dài ở miền Bắc, nó chảy qua các tỉnh như Hà Nội, Hà Nam, Nam Đinh, Ninh Bình.

Sông Đáy có chiều dài khoảng 240 km với dân số trên lưu vực sông Nhuệ- sông Đáy ước tính lên tới 8200 nghìn người, mật độ trung bình đạt 1003 người/ km². Nơi đây là khu vực có dân cư, kinh tế xã hội phát triển liên tục từ lâu đời, cho tới nay vẫn là vùng kinh tế- xã hội phát triển nhất châu thổ đồng bằng sông Hồng. Hiện nay, môi trường đất nước, không khí đang rơi vào tình trạng ô nhiễm làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái, cần có những biện pháp khắc phục.

Ngoài ra các bạn có thể xem thêm chuyên mục Soạn văn 6 mà VnDoc đã chuẩn bị để học tốt hơn môn Ngữ văn lớp 6 và biết cách soạn bài lớp 6 các bài trong sách Văn tập 1 và tập 2. Đồng thời các dạng đề thi học kì 1 lớp 6, đề thi học kì 2 lớp 6 mới nhất cũng sẽ được chúng tôi cập nhật. Mời các em học sinh, các thầy cô cùng các bậc phụ huynh tham khảo.

Mời các bạn tham khảo tài liệu liên quan

Chia sẻ, đánh giá bài viết

20

4.296

Bài trước

Bài sau