Giáo án môn Hóa học lớp 11 bài 11

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

Hỏi: NH₃ có những ứng dụng gì?

Có vai trò như thế nào trong đời sống và trong sản xuất?

GV: Đặt vấn đề: Trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp NH₃ được điều chế bằng phương pháp nào?

GV: Yêu cầu học sinh nghiên cứu sgk và trả lời:

Hỏi: Thí nghiệm điều chế NH₃ được thực hiện ntn?

Hỏi: NH₃ thu được sau pứ thường có lẫn chất nào?

Hỏi: Làm thế nào thu được NH₃ tính khiết?

Hỏi: Viết PTHH?

Hs: Trả lời

GV: Yêu cầu học sinh nghiên cứu sgk, tóm tắt quá trình điều chế NH₃ trong công nghiệp.

GV: Yêu cầu học sinh sử dụng nguyên lí Lơsatơlie để làm cho cân bằng dịch chuyển về NH₃.

HS: Trả lời

GV bổ sung các điều kiện

→ Vận dụng chu trình khép kín để nâng cao hiệu suất phản ứng

GV: Yêu cầu học sinh cho biết khái niệm về muối amoni, lấy 1 số ví dụ về muối amoni.

Hỏi: Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, cho biết về trạng thái, màu sắc, tính tan của muối amoni.

Hs: Trả lời

GV: Làm thí nghiệm: Nhỏ vài giọt dd NaOH vào ống nghiệm đựng dung dịch (NH₄)₂SO₄ đậm đặc, đun nóng nhẹ. Đưa giấy quỳ tím ẩm trên miệng ống nghiệm

HS: Quan sát, nhận xét, viết phương trình phản ứng dạng phân tử và ion rút gọn.

GV bổ sung: Phản ứng trên dùng để điều chế NH₃ và nhận biết muối amoni

GV làm TN: Lấy 1 ít bột NH₄Cl cho vào ống nghiệm khô, đun nóng ống nghiệm, đưa tấm kính mỏng vào miệng ống nghiệm

HS: Quan sát, mô tả hiện tượng: Chất rắn màu trắng bám vào tấm kính đặt ở phía trên miệng ống nghiệm.

GV giải thích: Do NH₄Cl bị phân huỷ thành NH₃ (k) và HCl(k). Khi tiếp xúc với tấm kính ở miệng ống nghiệm có t^o thấp nên kết hợp với nhau thành tinh thể NH₄Cl.

Hs: Viết PTHH của phản ứng nhiệt phân NH₄Cl; (NH₄)₂CO₃; NH₄HCO₃.

GV thông tin: (NH₄)₂CO₃; NH₄HCO₃ ở nhiệt độ thường cũng tự phân huỷ; ở nhiệt độ cao phản ứng xảy ra nhanh hơn

IV. Ứng dụng: (5 phút)

NH₃ dùng chủ yếu để sản xuất axit HNO₃, phân đạm, hóa lỏng làm chất làm lạnh trong các thiết bị làm lạnh.

V. Điều chế: (15 phút)

1. Trong PTN:

- Đun nóng muối amoni với Ca(OH)₂ hay dd kiềm

2NH₄Cl+Ca(OH)₂CaCl₂+2NH₃#+2H₂O

- Để làm khô khí, ta cho khí NH₃ có lẫn hơi nước qua bình vôi sống CaO.

- Điều chế nhanh 1 lượng nhỏ khí NH₃, ta đun nóng dung dịch NH₃ đậm đặc.

2. Trong CN:

N_{2 (k)} + 3H_{2 (k)} →2 NH_{3 (k)}, rH < 0

t^o: 450 – 500^OC

P: 200- 300 atm

Chất xúc tác: Fe được trộn thêm Al₂O₃, K₂O

B. Muối amoni: (15 phút)

- Muối amoni là chất tinh thể ion gồm cation amoni NH₄⁺ và anion gốc axít.

VD: NH₄Cl, (NH₄)₂SO₄, (NH₄)₂CO₃

I. Tính chất vật lý:

- Tinh thể

- Đều tan trong nước

- Ion NH₄⁺ không màu

II. Tính chất hoá học:

1. Tác dụng với bazơ kiềm:

(NH₄)₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2NH₃ + 2H₂O.

PT ion thu gọn: NH₄⁺ + OH^- → NH₃ + H₂O

→ Điều chế NH₃ trong PTN và nhận biết muối amoni.

2. Phản ứng nhiệt phân:

* Muối amoni tạo bởi axit không có tính oxi hoá: (HCl,H₂CO₃) → NH₃

NH₄Cl (r) →NH_{3 (k)} + HCl _(k).

(NH₄)₂CO₃ (r) →NH₃ (k) + NH₄HCO₃(r).

NH₄HCO₃(r)→NH₃(k) + CO₂(k) + H₂O

Dùng NH₄HCO₃ để làm xốp bánh (bột nở)

* Muối amoni tạo bởi axít có tính oxi hoá: (HNO₂, HNO₃) → N₂, N₂O

NH₄NO₂ →N₂ + 2H₂O

NH₄NO₃ →N₂O + 2H₂O

=> Những p/ư này dùng để đ/c các khí N₂ và N₂O trong phòng thí nghiệm.