Giáo án môn Hóa học lớp 11 bài 12

HOẠT ĐỘNG GV VÀ HS

NỘI DUNG

Hoạt động 1:

- Gv: Yêu cầu hs viết CTCT của phân tử HNO₃. Xác định số oxh của nitơ trong HNO₃.

Hs: Trả lời

- Gv: Giới thiệu lọ đựng dd HNO₃à Yêu cầu Hs quan sát và nghiên cứu nội dung bài học trong sgk, rút ra tính chất vật lý của HNO₃.

Hs: Nêu trạng thái, màu sắc, độ bền tính tan trong nước, nồng độ của dung dịch HNO₃ đậm đặc và khối lượng riêng.

- Gv: Nhận xét, bổ sung và kết luận.

Hoạt động 2:

- Gv: Yêu cầu học sinh viết phương trình điện li của HNO₃ và xác định số oxi hoá của N trong phân tử HNO₃ → Dự đoán tính chất?

Hs làm thí nghiệm theo nhóm chứng minh tính axit mạnh của HNO₃ với:

+ Quỳ tím

+ CuO

+ Ca(OH)₂

+ CaCO₃

→ Nhận xét hiện tượng, viết phương trình phân tử và ion thu gọn

Hoạt động 3:

- Gv yêu cầu hs nhắc lại các mức oxi hoá của N → Gv thông tin

- Gv làm thí nghiệm đối chứng:

+ Cu + dd HCl loãng

+ Cu + dd HNO₃ loãng

Hs quan sát, nhận xét, viết phương trình

- Gv trình diễn thí nghiệm HNO₃ đặc với Cu

Hs quan sát, nhận xét hiện tượng, viết phương trình

- Gv thông tin: Thường HNO₃ loãng tạo thành NO; HNO₃ đặc tạo thành NO₂

Hoạt động 4:

- Gv: Khi đun nóng, HNO₃ đặc có thể oxi hoá một số phi kim lên mức oxh cao nhất

→ Biểu diễn thí nghiệm: HNO₃ đặc với C

Hs quan sát, nhận xét, viết phương trình

Hoạt động 5:

- Gv biểu diễn thí nghiệm FeO+ HNO₃ đặc nóng, để nguội, nhỏ vài giọt dd NaOH vào cho đến khi có kết tủa nâu đỏ

Hs quan sát, nhận xét, viết phản ứng

- Gv thông tin thêm

Hoạt động 6:

Hs nghiên cứu SGK cho biết ứng dụng của HNO₃

A. AXIT NITRIC:

I. Cấu tạo phân tử:

-CTCT: H – O – N = O

O

-Trong ptử HNO₃: N có SOXH +5

II. Tính chất vật lý: Sgk

III. Tính chất hoá học:

- HNO₃ → H⁺ + NO₃^- => là axit mạnh

- à Số OXH cao nhất nên chỉ có thể giảm => tính oxi hoá

1. Tính axít: HNO₃ là axít mạnh

- Quỳ tím hoá đỏ

- Tác dụng với oxít bazơ, bazơ, muối của các axít yếuà muối nitrat.

2 HNO₃ + CuO → Cu(NO₃)₂ + H₂O

2HNO₃ +Ca(OH)_{2 →}Ca(NO₃)₂+2H₂O

2HNO₃ + CaCO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

2. Tính oxi hoá:

- HNO₃ có số OXH + 5 có thể bị khử thành:

_{o +1 +2 +4 -3}

N₂, N₂O, NO, NO₂, NH₄NO₃ tuỳ theo nồng độ HNO₃ và khả năng khử của chất tham gia.

a. Tác dụng với kim loại:

-Oxy hoá hầu hết kim loại (trừ Au, Pt).

_{0 +5 +2 +2}

3Cu +8HNO_3(l) → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

_{0 +5 +2 +4}

Cu + 4HNO_3đ → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

- Fe, Al, Cr thụ động hoá với HNO₃ đặc, nguội

b. Tác dụng với phi kim:

HNO₃ đặc, nóng OXH được một số phi kim C, S, P,... → NO₂

+ 4HO₃ → O₂ + 4O₂ + 2H₂O

+ 6HO_{3 →} H₂O₄ + 6O₂+ 2H₂O

c. Tác dụng với hợp chất:

- HNO₃ đặc oxi hoá nhiều hợp chất vô cơ và hữu cơ

O + 4HO₃ → (NO₃)₃ + O₂ + 2H₂O

- Vải, giấy, mùn cưa, dầu thông…. bị phá huỷ khi tiếp xúc HNO₃ đặc

IV. Ứng dụng: sgk