Khoa học tự nhiên 9 Bài 30: Di truyền y học tư vấn

A. Hoạt động khởi động

Tại sao Luật hôn nhân và gia đình nước ta quy định những người có quan hệ huyết thống trong vòng 3 đời không được kết hôn với nhau? Tại sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35? Tại sao cần phải đấu tranh chống ô nhiễm môi trường?

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Di truyền y học tư vấn

1. Di truyền y học tư vấn là gì?

- Di truyền y học tư vấn là ngành phối hợp các phương pháp nhằm chẩn đoán, cung cấp thông tin và cho lời khuyên về mặt di truyền.

2. Tình huống

Giả sử có 1 cặp trai gái định kết hôn, họ sinh ra từ hai gia đình có người mắc chứng câm điếc bẩm sinh.

Hãy trả lời câu hỏi:

- thông tin cho cặp vợ chồng này biết biết đây là bệnh gì?

- bệnh do gen trội hay lặn quy định? tại sao?

- nếu họ lấy nhau sinh ra đứa con đầu lòng câm điếc bẩm sinh, em hãy khuyên họ như thế nào? Vì sao?

I. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình

1. Di truyền học với hôn nhân

- Dựa vào quy luật di truyền nào sẽ giải thích được:

+ Tại sao phải quy định "hôn nhân một vợ 1 chồng"?

+ Vì sao nên cấm chẩn đoán giới tính thai nhi?

- Hãy nhớ lại các quy luật di truyền - biến dị để trả lời câu hỏi:

+ Tại sao kết hôn gần làm suy thoái giống nòi?

+ Những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ tư trở đi được phép kết hôn theo pháp luật?

2. Di truyền học và kế hoạch hóa gia đình

- Tại sao không nên sinh con quá sớm hoặc quá muộn?

- Tại sao các lần sinh con không nên quá gần nhau?

- Mỗi cặp vợ chồng vì sao chỉ nên có 1 đến 2 con?

III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường

Thảo luận các nội dung sau:

- Nếu môi trường bị ô nhiễm bởi các chất phóng xạ sẽ dẫn đến hậu quả di truyền như thế nào?

- Nếu môi trường bị ô nhiễm bởi các hóa chất độc hại do hoạt động sống của con người sẽ dẫn đến hậu quả di truyền như thế nào?

C. Hoạt động luyện tập

1. Lập bản đồ khái niệm để làm rõ mối liên quan giữa các hiểu biết về di truyền, biến dị với Di truyền y học tư vấn và chính sách về dân số - kế hoạch hóa gia đình của nước ta.

2. Tại sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35? Tại sao cần phải đấu tranh chống ô nhiễm môi trường?

3. Đối với Y học, Di truyền học có vai trò:

A. tìm hiểu nguyên nhân, phòng ngừa và điều trị một phần cho một số bệnh, tật di truyền bẩm sinh ở người.

B. giúp Y học tìm hiểu nguyên nhân chẩn đoán và dự phòng cho một số bệnh di truyền và một số các di tật bẩm sinh trên người.

C. giúp Y học tìm hiểu nguyên nhân và chẩn đoán cho một số bệnh di truyền và một số bệnh tật bẩm sinh trên người.

D. giúp Y học tìm hiểu nguyên nhân và cơ chế của một số bệnh di truyền trong những gia đình mang đột biến.

D-E. Hoạt động vận dụng - tìm tòi mở rộng

Đọc thông tin trong bảng 30.2. Em hãy đề xuất lí do gây nên sự thay đổi tỉ lệ nam/nữ theo độ tuổi như trên.