Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo bài 24

VnDoc xin giới thiệu bài Giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 9 bài 24: Ethylic alcohol chi tiết sách Chân trời sáng tạo giúp học sinh xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập môn KHTN 9.

Mở đầu trang 105 Bài 24 KHTN 9: Cồn y tế và các đồ uống chứa cồn (bia, rượu, …) đều có chứa ethylic alcohol. Ethylic alcohol là gì? Ethylic alcohol được điều chế như thế nào? Hợp chất này có tính chất và ứng dụng gì?

Trả lời:

Ethylic alcohol hay còn gọi là ethyl alcohol (ethanol), có công thức phân tử là C₂H₆O, công thức cấu tạo là

.

* Có thể điều chế ethylic alcohol theo các cách sau:

- Len men tinh bột (gạo, ngô, …)

* Tính chất vật lí

- Ethylic alcohol là chất lỏng, không màu, sôi ở 78,3^oC, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được một số chất như xăng, dầu hỏa, …

* Tính chất hóa học

- Phản ứng cháy tạo sản phẩm gồm khí carbon dioxide và nước, tỏa nhiều nhiệt.

- Phản ứng với sodium giải phóng khí hydrogen.

* Ứng dụng

- Ethylic alcohol được dùng làm nhiên liệu, nguyên liệu và dung môi.

1. Công thức phân tử, công thức cấu tạo của Ethylic Alcohol

Câu hỏi thảo luận 1 trang 105 KHTN 9: Quan sát Hình 24.1, hãy nhận xét về công thức cấu tạo của ethylic alcohol.

Trả lời:

Đặc điểm công thức cấu tạo là có chứa 1 nhóm -OH.

Câu hỏi củng cố trang 105 KHTN 9: Từ các công thức phân tử CH₄O và C₃H₈O, hãy viết công thức cấu tạo của các chất có đặc điểm cấu tạo tương tự ethylic alcohol.

Trả lời:

2. Tính chất vật lí của Ethylic Alcohol – độ cồn

Câu hỏi thảo luận 2 trang 106 KHTN 9: Dựa vào yếu tố nào để biết ethylic alcohol nhẹ hơn nước?

Trả lời:

Khối lượng riêng của ethylic alcohol là 0,789 g/mL nhỏ hơn khối lượng riêng của nước là 1g/mL.

→ Ethylic alcohol nhẹ hơn nước.

Câu hỏi thảo luận 3 trang 106 KHTN 9: Trong quá trình nấu rượu thủ công có công đoạn chưng cất rượu (đun nóng và ngưng tụ để thu được rượu) bằng dụng cụ chuyên dụng. Hãy cho biết quá trình chưng cất rượu nêu trên dựa vào tính chất vật lí nào của ethylic alcohol. Giải thích.

Trả lời:

- Quá trình chưng cất rượu nêu trên dựa vào tính chất dễ bay hơi của ethylic alcohol (nhiệt độ sôi của rượu là 78^oC).

- Giải thích: Khi đun nóng đên tầm 78^oC rượu ethylic alcohol có nhiệt độ sôi thấp hơn nên sẽ bay hơi trước. Ta dẫn ethylic alcohol bay hơi vào nơi ngưng tụ sẽ thu được ethylic alcohol dạng lỏng.

Câu hỏi thảo luận 4 trang 106 KHTN 9: Xăng sinh học là sản phẩm trộn cồn sinh học được sản xuất từ các nguyên liệu sinh học như phoi bào, mùn cưa,... (có thành phần chủ yếu là ethylic alcohol) vào xăng A92 theo tỉ lệ thể tích nhất định. Theo em, nhờ tính chất vật lí nào của ethylic alcohol mà nhà sản xuất pha trộn được xăng E5 (xăng sinh học)?

Trả lời:

Do ethylic alcohol tan được trong xăng nên nhà sản xuất mới pha trộn được xăng E5.

Câu hỏi thảo luận 5 trang 106 KHTN 9: Theo em, độ cồn là gì? Hãy cho biết dựa vào tính chất vật lí nào để làm cơ sở pha loãng ethylic alcohol thành dung dịch ethylic alcohol 45°.

Trả lời:

Độ cồn (độ rượu) là số mililit ethylic alcohol nguyên chất có trong 100 mL dung dịch ở 20^oC.

Dựa vào khả năng tan vô hạn trong nước của ethylic alcohol để làm cơ sở pha loãng ethylic alcohol thành dung dịch ethylic alcohol 45°.

Vận dụng trang 107 KHTN 9: Giải thích vì sao có thể dùng cồn (cồn y tế, cồn công nghiệp, …) để tẩy vết sơn tường bị dính trên quần áo. Hãy trình bày cách tẩy sạch vết sơn này.

Trả lời:

- Cồn có thể hòa tan được sơn tường nên được dùng để tẩy vết sơn tường bị dính trên quần áo.

- Để tẩy sạch hiệu quả cần phải dùng cồn 90 độ trở lên đổ vào vết sơn. Sau đó, cần vò mạnh để lớp sơn được bong ra. Cuối cùng, giặt lại quần áo như bình thường.

Câu hỏi củng cố trang 107 KHTN 9: Cồn có tác dụng diệt khuẩn tốt nên thường dùng để khử khuẩn. Hình bên dưới là cồn 70^o, hãy cho biết ý nghĩa của kí hiệu “cồn 70^o”.

Trả lời:

Tức là: Ở 20^oC, có 70mL ethyic alcohol nguyên chất có trong 100mL dung dịch.

3. Tính chất hóa học của Ethylic Alcohol

Câu hỏi thảo luận 6 trang 107 KHTN 9: Nêu hiện tượng ở Thí nghiệm 1 và cho biết vì sao ethylic alcohol được sử dụng làm nhiên liệu.

Thí nghiệm 1. Đốt cháy ethylic alcohol bằng oxygen trong không khí

Dụng cụ và hóa chất: cồn 96^o, đĩa thủy tinh, que đóm dài.

Tiến hành thí nghiệm: Cho khoảng 2 mL cồn vào đĩa thủy tinh rồi đốt (cồn dễ cháy, chú ý khi châm lửa và giữ khoảng cách an toàn)

Trả lời:

Hiện tượng: Cồn cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt.

Phương trình hóa học:

C₂H₆O + 3O₂ \(\overset{to}{\rightarrow}\) 2CO₂ + 3H₂O

Ethylic alcohol được dùng làm nhiên liệu vì dễ cháy, khi cháy tỏa nhiều nhiệt.

Câu hỏi thảo luận 7 trang 107 KHTN 9: Nêu hiện tượng của Thí nghiệm 2.

Thí nghiệm 2: Ethylic alcohol phản ứng với sodium (Na)

Dụng cụ và hóa chất: ống nghiệm, giá đỡ ống nghiệm, ethylic alcohol, kim loại sodium.

Tiến hành thí nghiệm: Cho khoảng 3 mL ethylic alcohol vào ống nghiệm rồi cho tiếp một mẫu sodium nhỏ bằng hạt đậu xanh vào ống nghiệm đã chứa ethylic alcohol.

Trả lời:

Hiện tượng: Mẩu Na tan dần và có bọt khí.

Phương trình hóa học:

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂

4. Điều chế và ứng dụng của Ethylic Alcohol

Câu hỏi thảo luận 8 trang 108 KHTN 9: Theo em, ethylic alcohol dùng để sản xuất đồ uống có cồn sẽ được điều chế theo cách nào?

Trả lời:

Ethylic alcohol dùng để sản xuất đồ uống có cồn sẽ được điều chế bằng cách lên men tinh bột hoặc lên men hoa quả nhiều glucose.

Câu hỏi thảo luận 9 trang 108 KHTN 9: Hãy cho biết thêm một số ứng dụng của ethylic alcohol.

Trả lời:

Ethylic alcohol có nhiều ứng dụng trong đời sống như: làm dung môi trong các ngành mĩ phẩm, dược phẩm, ...; dùng làm nhiên liệu để đun nấu hay chạy một số động cơ, ...; làm nguyên liệu sản xuất giấm ăn, rượu, bia, ...

Câu hỏi thảo luận 10 trang 108 KHTN 9: Em hãy cho biết thêm một số tác hại khi lạm dụng rượu, bia.

Trả lời:

Nếu lạm dụng rượu, bia sẽ làm ảnh hưởng xấu nhiều mặt: sức khoẻ bị suy giảm (có nguy cơ mắc các bệnh về gan, thận, tim mạch, ung thư,...), mất kiểm soát bản thân, dễ gây tai nạn giao thông và ảnh hưởng đến việc học tập, công tác,...

>>>> Bài tiếp theo: Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo bài 25

Trên đây là toàn bộ lời giải Giải sách giáo khoa Khoa học tự nhiên lớp 9 bài 24: Ethylic alcohol sách Chân trời sáng tạo. Các em học sinh tham khảo thêm Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo và Toán 9 Chân trời sáng tạo. VnDoc liên tục cập nhật lời giải cũng như đáp án sách mới của SGK cũng như SBT các môn cho các bạn cùng tham khảo.