Giáo án môn Ngữ văn lớp 8 bài 5

Hoạt động 1: I/ Tìm hiểu chung

GV Hướng dẫn HS với giọng chậm, tình cảm, chú ý ngôn ngữ của Hồng khi đối thoại với bà cô và giọng cay nghiệt, châm biếm của bà cô

Cho HS đọc kĩ chú thích * và Em hãy trình bày ngắn gọn về Nguyên Hồng và tác phẩm "Những ngày thơ ấu"

GV: Yêu cầu học sinh quan sát tranh tác giả

Tác phẩm được viết theo thể loại gì?

Vị trí đoạn trích trong tác phẩm?

1. Đầu.… người ta hỏi đến chứ: Tâm trạng của bé Hồng khi trò chuyện với người cô

2. Còn lại: Tâm trạng của bé Hồng khi gặp mẹ

HS đọc văn bản

GV hỏi lại một số từ yêu cầu học sinh giải thích?

? Mạch truyện kể của đoạn trích "Trong lòng mẹ" có gì giống và khác với văn bản "Tôi đi học"?

+ Giống: Kể, tả theo trình tự thời gian trong hồi tưởng, nhớ lại kí ức tuổi thơ .

- Phương thức biểu đạt: Kể, tả, biểu cảm.

+ Khác: "Tôi đi học" liền mạch trong khoảng thời gian ngắn, không ngắt quãng: Buổi sáng...

"Trong lòng mẹ" không liền mạch có khoảng cách nhỏ về thời gian vài ngày khi chưa gặp và không gặp

Vậy đoạn trích có thể chia bố cục như thế nào?

Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản

HS đọc lại đoạn kể về cuộc gặp gỡ và đối thoại giữa bà cô và bé Hồng.

Tính cách và lòng dạ bà cô thể hiện qua những điều gì? (Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận nhóm trong 3 phút và trình bày)

(Lời nói, nụ cười, cử chỉ, thái độ)

Cử chỉ: Cười hỏi và nội dung câu hỏi của bà cô có phản ánh đúng tâm trạng và tình cảm của bà đối với mẹ bé Hồng và đứa cháu ruột của mình hay ko? Vì sao em nhận ra điều đó? Từ ngữ nào biểu hiện thực chất thái độ của bà? từ nào biểu hiện thực chất thái độ của bà?

- cử chỉ: Cười, hỏi- nụ cười và câu hỏi có vẻ quan tâm, thương cháu, tốt bụng nhưng bằng sự thông minh nhạy cảm bé Hồng đã nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nét mặt của bà cô

- rất kịch: Giả dối

Sau lời từ chối của Hồng, bà cô lại hỏi gì? nét mặt và thái độ của bà thay đổi ra sao?

Bà cô hỏi luôn, mắt long lanh nhìn chằm chặp-> tiếp tục trêu cợt

- Cố ý xoáy sâu nỗi đau của bé

- Tươi cười kể chuyện xấu mẹ trước bé Hồng-> Người cô lạnh lùng độc ác, thâm hiểm

Sau đó, cuộc đối thoại lại tiếp tục như thế nào?

Qua đây em có nhận xét gì về con người này?

I/ Tìm hiểu chung

1.Tác giả, tác phẩm:

- Nhà văn lớn của nền văn học VN hiện đại tập trung viết về lớp người cùng khổ, dưới đáy của xã hội với tình yêu sâu sắc, mãnh liệt.

- Tác phẩm: Hồi kí gồm 9 chương - viết về tuổi thơ cay đắng của tác giả.

Là tập văn xuôi giàu chất trữ tình, cảm xúc dào dạt, tha thiết chân thành.

- Trong lòng mẹ là chương 4.

2. Đọc và tìm hiểu chú thích:

3. Bố cục:

Chia làm 2 đoạn

II/- Tìm hiểu văn bản

1.Tâm trạng của bé Hồng khi trò chuyện với người cô:

a. Nhân vật bà cô:

- Lời nói: cay độc

- Nụ cười: rất kịch (giả dối)

- Cử chỉ, thái độ: Gỉa vờ quan tâm, thương cháu.

=> Giả dối, cay nghiệt, thâm hiểm, độc ác