Biện pháp tu từ trong câu Mặt trời của bắp

Biện pháp tu từ trong câu Mặt trời của bắp được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Ngữ văn lớp 6. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Đề bài: Biện pháp tu từ trong câu Mặt trời của bắp

Trả lời:

Biện pháp tu từ ẩn dụ (hình ảnh mặt trời của mẹ là em bé)

Tình cảm lớn lao của mẹ dành cho con.

1. Ẩn dụ là gì?

Ẩn dụ là việc gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên của sự vật, hiện tượng kia dựa trên điểm tương đồng. Từ đó giúp hình ảnh trong câu thơ, câu văn trở nên giàu sức gợi hình, gợi cảm hơn.

2. Phân loại ẩn dụ

Ẩn dụ hình thức

Ẩn dụ hình thức là gì? Ẩn dụ hình thức có thể được hiểu đơn giản như sau: người hành văn sẽ dựa vào các điểm tương đồng,các điểm giống nhau giữa các sự vật hiện tượng. Và sau khi dùng ẩn dụ hình thức cũng là cách người nói cắt bớt đi một phần nghĩa.

Ví dụ về ẩn dụ hình thức 1: Lửa lựu” là hình ảnh sử dụng biện pháp ẩn dụ

Hình ảnh “Lửa lựu” là hình ảnh sử dụng biện pháp ẩn dụ vì màu đỏ của hoa lựu giống với màu lửa. Vì vậy, tác giả đã dùng hình ảnh lửa để biểu đạt màu của hoa lựu.

Ví dụ ẩn dụ hình thức 2: “Khuôn trăng” là một hình ảnh đã được tác giả ẩn dụ

“Khuôn trăng” là một hình ảnh đã được tác giả ẩn dụ. Hình ảnh này có ý nghĩa là khuôn mặt đầy đặn, xinh đẹp tựa vầng trăng của Thúy Vân. Câu thơ mang hàm ý miêu tả vẻ đẹp tươi trẻ của nàng Thúy Vân.

Ẩn dụ cách thức

Ẩn dụ cách thức là gì? Ẩn dụ cách thức là hình thức giúp đặt ra vấn đề theo nhiều cách khác nhau, ẩn dụ này hỗ trợ người nói diễn đạt được hết hàm ý trong câu.

Ví dụ ẩn dụ hình thức là gì: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”

Kẻ trồng cây: chính là hình ảnh ẩn dụ, ám chỉ những người lao động đi trước, đã tạo ra giá trị bằng chính sức lao động của mình.

Ẩn dụ phẩm chất

Ẩn dụ phẩm chất là gì? Ẩn dụ phẩm chất chính cách dùng các đặc tính và phẩm chất tương đồng của một sự vật, hiện tượng này đi cùng một sự vật hay hiện tượng khác. Hay nói một cách đơn giản, ẩn dụ phẩm chất là dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa các sự vật, hiện tượng này với các sự vật, hiện tượng khác.

Ví dụ ẩn dụ phẩm chất 1: Bến là hình ảnh ẩn dụ chỉ người con gái

Trong câu thơ trên, ta có thể thấy con thuyền giống với người đàn ông luôn di chuyển liên tục nhiều nơi. Còn bến là hình ảnh ẩn dụ chỉ người con gái luôn ở cố định một nơi.

Ví dụ ẩn dụ phẩm chất 2: Người cha ở đây chính là hình ảnh ẩn dụ để nói về Bác Hồ. Bác tận tụy lo lắng, chăm sóc cho những người lính như những người cha của họ vậy.

Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác

Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là như thế nào ? Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là hình thức tu từ dựa vào các đặc tính riêng biệt của một sự vật nhất định. Được nhận biết bằng một giác quan nào đó tuy nhiên lại được đặc tả bằng câu từ cho các giác quan khác, vốn không làm nhiệm vụ đó. Nói một cách đơn giản, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là tu từ dựa trên sự giống nhau về cảm giác. Chuyển đổi từ hình thái cảm giác này thành hình thái cảm giác khác.

Ví dụ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 1: “Trời nắng giòn tan” muốn nói đến trời nắng to, có thể làm khô cong mọi vật

Ví dụ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 2: “Ngoài thềm rơi chiếc lá đa, tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng” Tiếng rơi ở đây được ẩn dụ có thể cảm nhận được độ dày mỏng.

3. Viết đoạn văn có sử dụng phép ẩn dụ

Đoạn 1:

Mỗi khi hè về, gia đình tôi thường về bà ngoài chơi. Nhà ngoại tôi ở một làng chài ven biển. Ngước nhìn trên bầu trời trông nó giống như một bức tranh đầy giá trị kèm theo là những chú chim hải âu. Một bầu trời cao, biển cả rộng mênh mông. Những cô mây đuổi bắt nhau. Chị gió cùng với anh biển cả thổi rì rào tạo thành một bản nhạc tình ca. Tiếng nói véo von của chim, tiếng rì rào của những tán lá, tiếng trò chuyện của những nàng sóng. Tất cả cùng hòa nhau một àu sắc tuyệt vời. Với màu sắc này chắc chị nắng vẫn còn ngỡ ngàng với vẻ đẹp kì diệu đó. Với vẻ đẹp xung quanh cũng ghen tị với màu sắc ấy. Còn con người thì cùng nhau làm việc của họ như là: đánh cá, buôn bán,...Và tôi cũng làm việc với họ. Khi một ngày mệt mỏi còn gì bằng khi vừa nhấp trà hoặc cà phê kèm theo là một ít bánh kem thơm ngon. Ước gì mình có thể ngắm khung cảnh này mỗi ngày.

Đoạn 2:

Ai đã từng đến quê hương tôi hẳn sẽ không thể quên được khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp vào mỗi buổi sớm mai. Bầu trời ửng hồng, cao vời vợi và rộng. Trên trời, những cô mây, cậu mây bồng bềnh như những chiếc kẹo bông đang vui đùa cùng làn gió sớm. Ông mặt trời tròn xoe, ửng hồng còn e ấp sau lũy tre làng, tỏa ánh sáng lấp lánh như hình rẻ quạt lung linh sắc màu rực rỡ. Từng đàn chim ríu rít bay về đua nhau hát ríu rít trên những hàng dây điện như thể chúng đang gẩy đàn vậy. Những giọt sương long lanh đọng trên lá như những viên pha lê sáng lấp lánh. Làn gió nhè nhẹ thổi mơn man trên những cành cây, ngọn cỏ. Cánh đồng lúa như một tấm thảm khổng lồ màu vàng rực rỡ trải dài mênh mông. Ven cánh đồng là dòng sông quê uốn mềm như dải lụa xanh nhẹ nhàng. Vào mỗi buổi sớm mai, con sông mới êm đềm, đáng yêu làm sao! Dưới ánh nắng bình minh, mặt sông lấp lánh, lăn tăn những gợn sóng. Cây cầu dường như chỉ có lúc này mới tranh thủ soi mình xuống mặt sông. Phía xa xa vút tầm mắt theo con đê làng là dãy núi xanh mờ chừng như chưa tan sương sớm. Cả không gian thiên nhiên quê hương tôi thật đẹp và yên bình như một bức tranh vậy. Càng yêu quê hương tươi đẹp biết bao nhiêu, tôi càng tự nhủ phải chăm chỉ học tập để sau này góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp hơn.

Đoạn 3:

"Tùng tùng tùng..." Tiếng trống báo hiệu giờ ra chơi đã đến. Những cô cậu học trò ùa ra sân như đàn ong vỡ tổ. Vài nhóm nữ sinh tụ tập dưới tán lá mát rượi của cụ bàng; từng cặp từng cặp bạn nam chơi đá cầu với nhau, trên vai ai nấy đều ướt đẫm ánh nắng; một đám học sinh khác lại ùa đến căn-tin ăn quà vặt;... Cảnh vui tươi, nhộn nhịp đó khó có người học trò nào quên được. Bởi sau mỗi giờ ra chơi lại khiến chúng tôi thấy tinh thần sảng khoái hơn, tràn trề sức lực để học tập tốt hơn.

-----------------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Biện pháp tu từ trong câu Mặt trời của bắp. Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 6, Soạn bài lớp 6, Văn mẫu lớp 6, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 6, Soạn văn 6 siêu ngắn.