Tìm hiểu tác phẩm Khan hiếm nước ngọt

Tìm hiểu tác phẩm Khan hiếm nước ngọt được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Ngữ văn lớp 6. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

I. Tìm hiểu chung bài Khan hiếm nước ngọt

1. Xuất xứ

Theo báo Nhân Dân (2003)

2. Phương thức biểu đạt

Nghị luận

3. Tóm tắt bài khan hiếm nước ngọt

Bài viết đã nêu ra những vấn đề, khẳng định rằng nguồn nước ngọt trên trái đất không hề dồi dào vô tận. Hơn nữa nguồn nước ngọt hiện nay còn bị ô nhiễm rất nặng nề do ý thức sử dụng của người dân, dân số ngày càng tăng cuộc sống càng văn minh tiến bộ thì con người càng cần sử dụng nhiều nước cho nhu cầu của mình. Vì vậy mà nước ngọt ngày càng trở nên khan hiếm. Hơn nữa nguồn nước ngọt lại phân bố không đồng đều nơi thì thừa còn nơi thì lại thiếu trầm trọng. Trong phần cuối của bài viết tác giả đã đưa ra một số giải pháp để có thể khắc phục tình trạng này như sử dụng nguồn nước hợp lý, không làm ô nhiễm môi trường nước.

4. Bố cục bài khan hiếm nước ngọt

Có thể chia văn bản thành 3 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến …như vậy là nhầm to): Giới thiệu vấn đề.

- Phần 2 (Tiếp theo đến ...trập trùng núi đá): Chứng minh vấn đề.

- Phần 3 (Còn lại): Giải quyết vấn đề.

5. Nội dung bài khan hiếm nước ngọt

Văn bản nêu lên hiện trạng khan hiếm nước ngọt trên thế giới. Từ đó nhắc nhở con người phải sử dụng một cách hợp lí, tiết kiệm tài nguyên nước ngọt.

6. Nghệ thuật bài khan hiếm nước ngọt

Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, dẫn chứng thuyết phục.

II. Tìm hiểu chi tiết bài khan hiếm nước ngọt

1. Nêu vấn đề khan hiếm nước ngọt

- Đưa ra nhận định sai lầm: Bề mặt Trái Đất mênh mông là nước với đại dương bao quanh, sông ngòi chằng chịt, các hồ nằm sâu trong đất liền.

→ Khẳng định suy nghĩ sai lầm nếu tin rằng con người và muôn loài không bao giờ thiếu nước.

- Đưa ra nhận định của bản thân:

+ Phân biệt nước ngọt, nước mặn.

+ Nước ngọt trên hành tinh còn lại hầu hết ở những nơi khó khai thác: Bắc Cực, Nam Cực, dãy Hi-ma-lay-a.

+ Con người chỉ có thể khai thác ở sông, suối, đầm, ao...

→ Khẳng định sự không vô tận.

2. Hiện tượng khan hiếm nước ngọt

- Thực trạng:

+ Theo Tổ chức Y tế thế giới, trên hành tinh có hơn 2 tỉ người thiếu nước ngọt.

+ Chẳng hạn vùng núi đá Đồng Văn, Hà Giang, bà con phải đi xa vài ba cây số lấy nước.

- Nguyên nhân:

+ Nước ngọt trên hành tinh hầu hết ở những nơi khó khai thác: Bắc Cực, Nam Cực, dãy Hi-ma-lay-a.

+ Con người làm ô nhiễm: rác thải, chất độc đổ thẳng xuống sông suối.

+ Cuộc sống ngày càng tiến bộ, con người ngày càng sử dụng nước nhiều hơn cho nhu cầu của mình.

+ Nguồn nước ngọt phân bố không đều, vấn đề khai thác khó khăn, tốn kém.

- Hậu quả:

+ Khó khăn trong sinh hoạt của người dân.

+ Đất đai sẽ khô cằn, cây cối, muôn vật không sống nổi nếu thiếu nước.

+ Muốn có nước sạch, hợp vệ sinh dùng rất tốn kém.

3. Bài học nhận thức cho con người

- Khai thác nguồn nước ngọt tự nhiên.

- Sử dụng hợp lí, tiết kiệm tài nguyên nước.

III. Hướng dẫn trả lời câu hỏi bài khan hiếm nước ngọt

Câu 1. Văn bản Khan hiếm nước ngọt viết về vấn đề gì? Vấn đề có được nêu khái quát ở phần nào? Tên văn bản và vấn đề đặt ra trong có liên quan như thế nào?

+ Văn bản Khan hiếm nước ngọt viết về vấn đề: Thực trạng khan hiếm nước ngọt.

+ Vấn đề được khái quát ở phần đầu của văn bản.

+ Các vấn đề đặt ra trong văn bản nhằm chứng minh cho nội dung được nhắc đến ở tên văn bản.

Câu 2. Theo tác giả, có những lí do nào khiến nước ngọt ngày càng khan hiếm? Liệt kê ra vở các lí do theo bảng sau:

Câu 3. Theo em, mục đích của tác giả khi viết văn bản này là gì và được thể hiện rõ nhất ở câu văn, đoạn văn nào? Các lí lẽ và bằng chứng đã nêu lên trong văn bản có làm rõ được mục đích của tác giả không?

+ Mục đích của tác giả khi viết văn bản là cho thấy thực trạng khan hiếm nước ngọt trên thế giới. Điều đó được thể hiện qua các câu văn, đoạn văn: “Đúng là bề mặt…. càng khan hiếm hơn nữa”, “Theo Tổ chức Y tế Thế giới… không sống nổi”.

+ Các lí lẽ và bằng chứng đã nêu lên trong văn bản có làm rõ được mục đích của tác giả.

Câu 4. Qua văn bản Khan hiếm nước ngọt, người viết thể hiện thái độ như thế nào đối với vấn đề nước ngọt?

Tác giả thể hiện thái độ coi trọng với nguồn nước ngọt, phê phán những hành vi sử dụng lãng phí nguồn nước.

Câu 5. So với những điều em biết về nước, văn bản cho em hiểu thêm được những gì?

Văn bản giúp người đọc hiểu thêm rằng nguồn nước ngọt trên thế giới đang trở nên khan hiếm.

Câu 6. Viết đoạn văn ngắn (khoảng 8 - 10 dòng) về chủ đề môi trường, có sử dụng thành ngữ “nhiều như nước”.

Môi trường trên thế giới đang ngày càng bị ô nhiễm. Không khí bị ô nhiễm bởi khí thải từ các nhà máy, phương tiện giao thông. Nguồn đất trở nên ô nhiễm bởi các loại hóa chất bảo quản thực vật, rác thải nhựa hay bao bi ni-lông. Con người vẫn nghĩ rằng trên trái đất chẳng có gì nhiều như nước. Nhưng họ không biết rằng nguồn nước ngọt đang ngày càng trở nên khan hiếm. Trái đất ngày một nóng lên khiên cho băng tan chảy gây ra ngập lụt, bão, và sóng thần. Những hình thức thời tiết cực đoan như: mưa đá, sương muối, băng tuyết diễn ra ngày càng nhiều. Các dịch bệnh nguy hiểm xuất hiện gây ra ảnh hưởng to lớn đến sức khỏe của con người… Tất cả những điều trên khiến con người cần phải nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

---------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Tìm hiểu tác phẩm Khan hiếm nước ngọt. Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 6, Soạn bài lớp 6, Văn mẫu lớp 6, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 6, Soạn văn 6 siêu ngắn.