Tập hát quan họ lớp 5 Kết nối tri thức
Tập hát quan họ trang 136 lớp 5 Tập 1 Kết nối tri thức
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc
Nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.
A. Khởi động bài Tập hát quan họ
Nói vài điều em biết về một môn nghệ thuật truyền thống của nước ta.
Trả lời:
Gợi ý:
Hát Then
- Hát then là nghệ thuật diễn xướng truyền thống của đồng bào Tày, Nùng, Thái vùng cao phía Bắc
- Nội dung: thể hiện những giá trị lịch sử, văn hóa tín ngưỡng lâu đời của đồng bào Tày, Nùng, Thái.
- Những câu hát then đều xuất phát từ cuộc sống lao động, mang những giá trị văn hóa đặc sắc, gửi gắm đến người nghe những lời ngợi ca đạo đức, phê phán thói xấu.
- Thường diễn ra vào các dịp lễ quan trọng như: lễ cầu mùa, cầu yên, cấp sắc
B. Đọc bài Tập hát quan họ
TẬP HÁT QUAN HỌ
Dạo ấy, chúng tôi ngày nào cũng đến nhà bà Trưởng. Trước đây, bà là trưởng bè quan họ nữ nổi tiếng, nên lâu dần người ta gọi bà là bà Trưởng. Đường vào nhà bà cong như cổ ngỗng, hai bên trồng hoa tầm xuân. Trước nhà có hồ rộng thả sen, có vườn trồng táo. Táo cổ thụ um tùm rợp bóng, táo chín vỡ thơm nức trên những phiến đá xanh xếp như bộ xa lông đồ sộ ngoài trời. Trong khung cảnh thơ mộng ấy, chúng tôi được nghe các cô gái tập hát quan họ dưới sự chỉ dẫn của bà Trưởng.
Tôi vẫn nhớ những buổi tập hát trong vườn táo mùa xuân. Trời se se, nắng ấm xuyên qua tàng cây rơi lổ đổ xuống thảm lá khô. Các liền chị chít khăn đen, má đỏ hồng, ngồi trên những phiến đá xanh, tập điệu Ngỏ lời. Điệu Ngỏ lời phải hát với giọng thẹn thùng, e ấp, tiếng hát phải như nước suối thượng nguồn, róc rách, từ từ, nhưng trong vắt, tinh khôi và hứa hẹn một dòng cuồn cuộn.
Sang hè, đêm trắng, gió lùa từ hồ sen trước nhà thổi lên mát rượi. Các chị lại tập điệu Thương nhau. Điệu Thương nhau phải hát nồng cháy, thiết tha. Bà Trưởng dạy các chị từ cách lấy hơi, nhả chữ tròn vành rõ tiếng, đến cách ngân rung luyến láy âm thanh. Sau hè đến thu là lúc các chị tập được nhiều điệu nhất. Điệu cuối cùng là Giã bạn. Đây là điệu kết thúc hội hát, để mọi người ai về quê ấy. Điệu Giã bạn được các chị hát với giọng lưu luyến, dùng dằng, đau đáu, nghe buồn biết chừng nào!
Tự nhà bà Trưởng ra về, tâm trí tôi vẫn cứ ngân nga điệp khúc da diết “Quan họ nghỉ, chúng em ra về...” của điệu Giã bạn. Tôi vẫn mong ngóng đến ngày, điệp khúc đó sẽ được ngân lên bằng giọng hát của chính tôi, chứ không chỉ vang lên trong tâm trí như khi ấy.
(Theo Nguyễn Phan Hách)
C. Trả lời câu hỏi Tập hát quan họ
Câu 1 trang 137 Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức Tập 1: Các liền chị tập hát trong khung cảnh như thế nào?
Trả lời:
Các liền chị tập hát trong khung cảnh thơ mộng:
- Đường vào nhà bà cong như cổ ngỗng, hai bên trồng hoa tầm xuân.
- Trước nhà có hồ rộng thả sen, có vườn trồng táo.
- Táo cổ thụ um tùm rợp bóng, táo chín vỡ thơm nức trên những phiến đá xanh xếp như bộ xa lông đồ sộ ngoài trời
Câu 2 trang 137 Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức Tập 1: Tìm những chi tiết miêu tả các liền chị lúc tập hát.
Trả lời:
Những chi tiết miêu tả các liền chị lúc tập hát là: chít khăn đen, má đỏ hồng, ngồi trên những phiến đá xanh
Câu 3 trang 137 Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức Tập 1: Bà Trưởng dạy các liền chị hát mỗi điệu quan họ dưới đây ra sao?
| Ngỏ lời | Thương nhau | Giã bạn |
Trả lời:
| Ngỏ lời | Thương nhau | Giã bạn |
| - phải hát với giọng thẹn thùng, e ấp, tiếng hát phải như nước suối thượng nguồn, róc rách, từ từ, nhưng trong vắt, tinh khôi và hứa hẹn một dòng cuồn cuộn | - phải hát nồng cháy, thiết tha - dạy từ cách lấy hơi, nhả chữ tròn vành rõ tiếng, đến cách ngân rung luyến láy âm thanh | - hát với giọng lưu luyến, dùng dằng, đau đầu, nghe buồn biết chừng nào |
Câu 4 trang 137 Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức Tập 1: Những chi tiết dưới đây giúp em hiểu điều gì về nhân vật “tôi”?
- Ngày nào cũng đến nhà bà Tường nghe các liền chị tập hát quan họ.
- Ngân nga mãi điệp khúc của điệu Giã bạn trong tâm trí.
Trả lời:
Những chi tiết trên giúp em hiểu điều gì về nhân vật “tôi” như sau:
| Chi tiết | Điều em hiểu thêm về nhân vật tôi |
| Ngày nào cũng đến nhà bà Tường nghe các liền chị tập hát quan họ. | Nhân vật "tôi" rất say mê các làn điệu quan họ |
| Ngân nga mãi điệp khúc của điệu Giã bạn trong tâm trí. | Các làn điệu quan họ để lại rất nhiều tình cảm, cảm xúc trong lòng nhân vật tôi |
| Mong ngóng đến ngày chính mình được hát các giai điệu đó | Ước mơ của nhân vật "tôi" là sau này sẽ hát và biểu diễn được các bài dân ca quan họ |
| → Tiểu kết: Nhân vật "tôi" rất yêu thích quan họ, mỗi lần nghe hát quan họ là nhớ mãi không quên. Niềm say mê các làn điệu quan họ đã biến thành ước mơ của nhân vật "tôi", sau này sẽ được hát/biểu diễn quan họ | |
Câu 5 trang 137 Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức Tập 1: Dựa vào tranh minh hoạ và nội dung bài đọc, nêu cảm nhận của em về nghệ thuật hát quan họ.
Trả lời:
Gợi ý:
Nghệ thuật hát quan họ là một thể loại âm nhạc truyền thống có từ lâu đời, mang đậm bản sắc dân tộc và những nét đẹp trong sinh hoạt thường ngày cảu người dân. Em rất yêu thích sự duyên dáng của những người nghệ sĩ hát quan họ. Đồng thời cũng rất ấn tượng trước sự đa dạng và sâu sắc của nội dung các bài ca.
D. Luyện tập theo văn bản đọc Tập hát quan họ
Câu 1 trang 138 Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức Tập 1: Tìm trong và ngoài bài đọc 2 – 3 từ cho mỗi nhóm dưới đây:
| Môn nghệ thuật | Hoạt động nghệ thuật | Người biểu diễn |
Trả lời:
| Môn nghệ thuật | Hoạt động nghệ thuật | Người biểu diễn |
| chèo | hát, múa | diễn viên |
| ca trù | hát nói, hát kể, ngâm, gõ phách, đánh trống chầu | ca nương, đào nương |
| tuồng | nói, hát, múa, diễn xuất | diễn viên |
| cải lương | nói, hát, múa, diễn xuất | diễn viên |
| hát xoan | hát, múa | cô đào, nghệ nhân |
| Múa rối nước | điều khiển con rối | nghệ nhân |
Câu 2 trang 138 Tiếng Việt lớp 5 Kết nối tri thức Tập 1: Sử dụng 1 – 2 từ ngữ đã tìm được ở bài tập 1 để đặt câu giới thiệu một môn nghệ thuật truyền thống.
Trả lời:
Mẫu:
Ca trù là một môn nghệ thuật truyền thống có từ lâu đời của nước ta. Khi biểu diễn, ca nương (có nơi gọi là đào nương) sẽ kết hợp nhiều kĩ năng như hát nói, hát kể, ngâm, gõ phách, đánh trống chầu một cách điêu luyện, thuần thục khiến khán giả trầm trồ.
