Cốt truyện của Lặng lẽ Sa Pa là gì?

Cốt truyện của Lặng lẽ Sa Pa là gì? được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Ngữ văn lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Cốt truyện của Lặng lẽ Sa Pa là gì?

1. Cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa Pa.
2. Cuộc nói chuyện thú vị giữa người lái xe lên Sa Pa với cô kĩ sư và ông họa sĩ già.
3. Anh thanh niên làm công tác trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa Pa tự kể về cuộc đời mình.
4. Cuộc gặp gỡ giữa những người đang sống và làm việc trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa Pa nhưng trước đó chưa biết về nhau.

Trả lời:

Đáp án đúng A. Cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa Pa.

=> Cốt truyện của lặng lẽ Sa Pa là cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa Pa.

1. Tóm tắt truyện Lặng lẽ Sa Pa

Truyện Lặng lẽ Sa Pa là kết quả của một chuyến đi thực tế ở Lào Cai của Nguyễn Thành Long vào mùa hè năm 1970. Tác phẩm có cốt truyện đơn giản: một họa sĩ già trong một chuyến đi từ Hà nội lên Sa Pa gặp cô kĩ sư mới ra trường lên Sa Pa nhận công tác và họ đã trở thành những người bạn đồng hành trên một chuyến xe. Họ được bác lái xe kể cho nghe về anh thanh niên - “một trong những người cô độc nhất thế gian” ở đỉnh Yên Sơn cao 2600m. Và sau đó là cuộc gặp gỡ nói chuyện giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư với anh thanh niên tại nơi anh ở và làm việc. Anh thanh niên 27 tuổi, quê ở Lào Cai. Anh làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu. Công việc của anh là đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất và dự báo thời tiết hàng ngày để phục vụ sản xuất. Một ngày anh phải báo về trung tâm bốn lần: bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối, một giờ sáng. Công việc của anh đòi hỏi tính chính xác, kiên trì nhưng anh vẫn luôn yêu nghề và có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Anh tự tạo cho mình một cuộc sống vật chất và tinh thần đầy đủ. Anh có một căn nhà ngăn nắp, gọn gàng, có vườn rau, vườn hoa và có sách là bạn. Anh tặng vợ bác lái xe củ tam thất, tặng cô kĩ sư bó hoa, tặng ông họa sĩ một giỏ trứng. Ông họa sĩ cảm nhận được nét đẹp của anh thanh niên. Ông muốn vẽ anh những anh từ chối và giới thiệu những người khác đáng vẽ hơn đó là ông kĩ sư ở vườn rau xu hào, anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét. Cuộc gặp gỡ chỉ diễn ra trong ba mươi phút nhưng anh thanh niên đã để lại nhiều cảm xúc và ấn tượng tốt đẹp cho cô gái và ông họa sĩ về những con người làm việc hăng say mà thầm lặng cho đất nước trong cái lặng lẽ của Sa Pa - nơi mà người ta tưởng như chỉ có sự nghỉ ngơi.

2. Tình huống truyện trong Lặng lẽ Sa Pa

Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” được xây dựng xoay quanh một tình huống truyện khá đơn giản mà tự nhiên. Đó chính là cuộc gặp gỡ tình cờ mà rất ý nghĩa của mấy người khách trên chuyến xe lên Sa Pa với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn.

Tình huống của truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” chính là cuộc gặp gỡ tình cờ của anh thanh niên làm việc một mình ở trạm khí tượng với bác lái xe và hai hành khách trên chuyến xe ấy – ông hoạ sĩ và cô kỹ sư lên thăm trong chốc lát nơi ở và nơi làm việc của anh thanh niên.

Tình huống gặp gỡ này là cơ hội thuận tiện để tác giả khắc họa “bức chân dung” nhân vất chính một cách tự nhiên và tập trung, qua sự quan sát của các nhân vật khác, đặc biệt là ông họa sĩ già và qua chính lời lẽ, hành động của anh. Đồng thời, qua “bức chân dung” (cả cuộc sống và những suy nghĩ) của người thanh niên, qua sự cảm nhận của các nhân vật khác (chủ yếu là ông họa sĩ) về anh và những người như anh, tác giả đã làm nổi bật được chủ đề của tác phẩm: “Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kỹ của Sapa, Sapa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước”.

Tình huống gặp gỡ này là cơ hội thuận tiện để tác giả khắc họa “bức chân dung” nhân vật chính một cách tự nhiên và tập trung, qua sự quan sát của các nhân vật khác và qua chính lời lẽ, hành động của anh.

Tình huống của truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” làm bộc lộ chất thơ của tác phẩm. Chất thơ ấy cũng phụ trợ đắc lực cho bài ca, ca ngợi con người bình dị mà cao quý: trong tình huống trữ tình, trong bức tranh thiên nhiên, trong lời đối thoại, nhưng quan trọng nhất đó là những ý nghĩ, cảm xúc của người trong cuộc và vẻ đẹp rất đỗi nên thơ, nên hoa, nên nhạc của lối sống mà nhân vật chính gợi ra.

3. Phân tích nhân vật anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa

Lặng lẽ Sa Pa là một truyện ngắn được rút trong tập “Giữa trong xanh” của Nguyễn Thành Long. Truyện ca ngợi những con người sống giữa non xanh lặng lẽ nhưng vô cùng sôi nổi hết lòng vì tổ quốc, có trái tim nhân hậu cao đẹp. Bằng cảm hứng hiện thực và trữ tình nhà văn đưa ta đến với Sa Pa – thành phố trong sương của miền Tây Bắc đẹp như một huyền thoại từ cảnh sắc đến những con người rất đáng yêu. Anh thanh niên làm khí tượng thủy văn để lại ấn tượng mạnh trong lòng người đọc.

Lặng lẽ Sa Pa mang cốt truyện đơn giản xoay quanh một tình huống bất ngờ trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m. Truyện có một chất thơ bàng bạc từ khung cảnh thiên nhiên đến tâm hồn con người. Nhân vật anh thanh niên được hiện lên chủ yếu qua điểm nhìn của ông học sĩ bác lái xe. Cuộc gặp gỡ chưa đầy 30 phút nhưng cũng đủ để các nhân vật ghi lại trong ấn tượng của mình bức chân dung về người thanh niên mới xã hội chủ nghĩa.

Sa Pa đẹp và đầy chất thơ, mảnh đất Lào Cai là một tỉnh thuộc Tây Bắc của Tổ quốc vậy mà mảnh đất ấy không hề hoang vu trái lại rất hữu tình và rất tráng lệ. Khi xe vừa lên dốc, trạm dừng chân là con suối trắng xóa. Sa Pa với những rặng đào, những đàn bò lang cổ đeo chuông như dẫn hồn du khách lạc vào miền đất đẹp kì thú…Đó là nền thiên nhiên để con người nổi lên với tình yêu tổ quốc và hết mình cống hiến cho đất nước. Con người Sa Pa với sự say mê cống hiến lặng lẽ được khắc họa qua hình ảnh anh thanh niên mang vẻ đẹp trong cách sống trong tâm hồn trong suy nghĩ.

Anh thanh niên qua điểm nhìn của ông họa sĩ là một anh thanh niên vô danh 27 tuổi, tốt nghiệp ra trường xung phong trở về quê hương làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m “một trong những người cô độc nhất thế gian”. Công việc của anh là “đo gió,đo mưa, đo nắng,tính mây, đo chấn động mặt đất” góp phần phục vụ sản xuất và chiến đấu. Công việc đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao ý chí nghị lực rất lớn “Rét, rét lắm bác ạ! Ở đây có cả mưa tuyết nữa đấy”. Nhưng gian khổ nhất là anh phải vượt qua sự cô đơn vắng vẻ quanh năm không một bóng người. Cuộc sống tuy gian khổ nhưng anh đã tự tạo cho mình một cuộc sống nề nếp phong phú: trồng hoa, nuôi gà, tự học và đọc sách ngoài giờ làm việc. Thỉnh thoảng xuống núi anh tìm gặp bác lái xe cùng khách qua đường thăm hỏi giúp đỡ để vơi bớt đi nỗi cô đơn nỗi nhớ người. Anh đã biết làm chủ mình sống có ích cho đời và anh rất vui sướng khi một lần nhờ anh góp phần phát hiện một đám mây khô nên quân ta hạ được bao nhiêu phản lực, anh thấy “Từ hôm ấy cháu sống thật hạnh phúc”.

Anh không chỉ đáng yêu trong cách sống mà còn rất đáng yêu trong suy nghĩ. Với anh quan niệm về người cô độc rất đơn giản: “Khi ta làm việc ta với công việc là đôi huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em đồng chí dưới kia”. Rõ ràng cuộc sống của anh không còn buồn tẻ và cô đơn vì anh còn có một nguồn vui khác là công việc. Và anh tâm sự với cô kĩ sư “Lúc nào tôi cũng có người trò chuyện nghĩa là sách ấy mà”. Anh coi những cuốn sách như những người bạn quý để có bạn trò chuyện. Khi giải thích về nỗi nhớ người của mình thì anh cho rằng “người thì ai mà chả thèm? Mình sinh ra là gì? Mình đẻ ở đâu mình vì ai mà làm việc ?”. Anh không phải người đặc biệt nhưng nỗi nhớ người nhớ nhà anh đã cố dồn nén để hoàn thành nhiệm vụ góp một phần sức lực nhỏ bé của mình cho quê hương đất nước.

Tuy công việc khó khăn vất vả và rất quan trọng nhưng anh luôn cảm thấy mình nhỏ bé bình thường so với nhiều người khác. So với độ cao anh đang ở đang làm việc không bằng người bạn “trên đỉnh Phanxipang cao ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét”. Khi ông họa sĩ muốn vẽ chân dung anh, anh đã nhiệt tình giới thiệu với ông họa sĩ nhiều người khác xứng đáng hơn mình: ông kĩ sư vườn rau ngày này sang ngày khác ông ngồi im trong vườn su hào, rình xem cách ong lấy phấn, thụ phấn cho hoa su hào rồi để được theo ý mình tự ông cầm một chiếc que, mỗi ngày chín mười giờ sáng lúc hoa tung cánh đi từng cây su hào làm thay cho ong, hàng vạn cây như vậy để củ su hào nhân dân toàn miền Bắc nước ta được ăn to hơn, ngọt hơn trước. Đồng chí nghiên cứu khoa học mười một năm không rời xa cơ quan không đi đến đâu mà tìm vợ chán đồng chí cứ hói dần đi còn cái bản đồ sét thì sắp hoàn thành.

Anh còn là một tấm lòng nhân hậu cao đẹp. Anh gửi biếu vợ bác lái xe vừa ốm dậy củ tam thất. Anh tặng cô kĩ sư lên thăm nhà mình một bó hoa rõ to và đẹp. Anh gửi các vị khách một làn trứng để ăn trưa. Toàn là cây nhà lá vườn, nhưng đằng sau món quà ấy là cả một tấm lòng cao cả đầy tình người. Anh là một tri thức có lối ứng xử lịch sự, ấm áp tình yêu thương. Anh thanh niên thật đẹp sống với lí tưởng cao đẹp giữa non xanh lặng lẽ nhưng vẫn tự giác cống hiến cho quê hương đất nước. Có lẽ anh đã hiểu sâu sắc tâm niệm của Tố Hữu:

"Nếu là con chim chiếc lá

Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh

Lẽ nào vay mà không trả

Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”

Dường như trong mỗi bức tranh tả cảnh, tả người, nhà văn đều gửi gắm một tình cảm yêu mến vào đó. Qua “Lặng lẽ Sa Pa”, Nguyễn Thành Long không những lôi cuốn người đọc bằng tình tiết, sự kiện, bằng phẩm chất của từng nhân vật mà còn làm cho thế giới tâm hồn của mỗi người được mở rộng, nâng cao. Những bức tranh phong cảnh được vẽ bằng ngôn ngữ văn học trong sáng thể hiện sự rung cảm tinh tế và tài năng của nhà văn

Sung sướng thay những con người sống với một khát vọng cao thượng và tìm thấy chỗ đứng của mình trong đời. Không cớ gì đi tìm một công việc phải to tát, vĩ đại thì con người mới bộc lộ được hết phẩm chất của mình, trong bất kì hoàn cảnh nào, ngay khi sống giữa thâm sơn cùng cố, sống trong hoàn cảnh “cô độc nhất thế gian”, con người có tâm hồn đẹp, có lối sống đẹp vẫn đầy sức hấp dẫn. Cùng với ông họa sĩ, nhà văn Nguyễn Thành Long thực sự đã vẽ được thành công chân dung của một nhân vật đẹp trong đời, một chân dung tuy chỉ kí họa trong mấy mươi phút nhưng vẫn có một vẻ đẹp thâm trầm…

---------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Cốt truyện của Lặng lẽ Sa Pa là gì? Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 9, Soạn bài lớp 9, Văn mẫu lớp 9, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 9, Soạn văn 9 siêu ngắn.