Điều mà nhà triết học muốn hỏi người nông dân là gì?

Chúng tôi xin giới thiệu bài Điều mà nhà triết học muốn hỏi người nông dân là gì? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Ngữ văn lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Đọc truyện cười "Ông làm sao thế?" Điều mà triết học muốn hỏi người nông dân là gì?

Trả lời:

Điều mà nhà triết học muốn hỏi người nông dân là ông ta đang ở vùng nào.

A. Hoạt động khởi động

Em hiểu thế nào là “phong cách”? Hãy trình bày ngắn gọn những cảm nhận của em về “phong cách Hồ Chí Minh”.

Bài làm:

“Phong cách” bao gồm:

- Dáng bộ, điệu bộ.

- Tác phong và lối sống, cách sinh hoạt, làm việc, ứng xử…

Mà tạo nên cái riêng của một người hay một tầng lớp người nào đó.

Cảm nhận riêng của em về “Phong cách Hồ Chí Minh”:

Trong cảm nhận của mình, em thấy Bác Hồ là người có phong cách rất giản dị, gần gũi, khiêm tốn và nhân hậu, chân tình. Bác có một phong cách sống đẹp: cần, kiệm, liêm , chính và thân thiện với mọi người, gắn bó với thiên nhiên, với đất nước.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Đọc văn bản

2. Tìm hiểu văn bản

a) Vì sao Chủ tịch Hồ Chí Minh lại có được vốn tri thức văn hóa nhân loại vô cùng sâu rộng? Người đã chịu ảnh hưởng của các nền văn hóa đó như thế nào?

Bài làm:

Chủ tịch Hồ Chí Minh có được vốn tri thức văn hóa nhân loại vô cùng sâu rộng vì Người đã:

+ Nhờ Người đã học tập để nói và viết thạo nhiều thứ tiếng nước ngoài như: Pháp, Anh, Hoa, Nga… Điều này đã tạo thuận lợi cho Người khi tiếp xúc với văn hóa nhiều nước trên thế giới.

+ Người đi nhiều nơi, có điều kiện tiếp xúc trực tiếp với văn hóa nhiều nước, nhiều dân tộc, nhiều vùng khác nhau trên thế giới, từ Đông sang Tây, từ Bắc chí Nam, khắp các châu lục Á, Âu, Phi, Mĩ…

+ Không chỉ đi nhiều nơi mà còn làm nhiều nghề - tức là học hỏi từ thực tiễn và lao động, ở mọi nơi, mọi lúc.

+ Tìm hiểu văn hóa, nghệ thuật của các khu vực khác nhau trên thế giới một cách sâu sắc, uyên thâm.

Người đã chịu ảnh hưởng của các nền văn hóa đó:

Những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hoá dân tộc không gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại”. Tức là chủ động lựa chọn, tiếp thu những thành tựu văn hoá của nhân loại một cách có phê phán dựa trên nền tảng căn bản của văn hoá dân tộc. Nói ở Bác Hồ có sự thống nhất giữa dân tộc và nhân loại là như thế.

b) Chỉ ra những biểu hiện cho thấy lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bài làm:

- Nơi ở và nơi làm việc rất mộc mạc đơn sơ: “chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao”, chiếc nhà sàn “chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ”;

- Trang phục giản dị: bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ, cái quạt cọ,…

- Ăn uống đạm bạc với những món ăn dân tộc như: cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa…

c) Vì sao nói sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao là nét nổi bật trong lối sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bài làm:

- Giản dị mà không kham khổ; giản dị không có nghĩa là dè sẻn, bần tiện.

- Không phải là một cách tự thần thánh hoá, tự làm cho khác đời, hơn đời mà xuất phát từ cốt cách, từ trong quan niệm thẩm mĩ thuần thục, tự nhiên của nhân cách Hồ Chí Minh. Lối sống của Bác là lối sống theo một quan niệm thẩm mĩ: vẻ đẹp giản dị và tự nhiên. Nét đẹp của lối sống này chính là lối sống rất Việt Nam, cách sống của các nhà hiền triết trong lịch sử dân tộc như Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm,...

- Bản lĩnh, ý chí của một người chiến sĩ cách mạng đã hòa nhập cùng tâm hồn một nhà thơ lớn. Khao khát cống hiến cho tổ quốc bao nhiêu thì người lại càng yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống bấy nhiêu.

d) Hãy lựa chọn những phương án nêu đúng giá trị nghệ thuật nổi bật của văn bản (ghi vào vở)

(1) Kết hợp một cách tự nhiên, hiệu quả giữa tự sự và bình luận

(2) Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu, tạo ấn tượng cho người đọc

(3) Sử dụng thơ của Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm để tăng sức gợi cho văn bản

(4) Sử dụng hiệu quả nghệ thuật đối lập trong diễn đạt

Bài làm:

Tất cả các phương án trên đều đúng

e) Tìm dẫn chứng trong văn bản minh họa cho các giá trị nghệ thuật mà em đã xác định.

Bài làm:

(1) Kết hợp một cách tự nhiên, hiệu quả giữa tự sự và bình luận

"Và Người sống ở đó, một mình, với một tư trang ít ỏi, một chiếc va li con với vài bộ áo quần, vài vật kỉ niệm của cuộc đời dài" (lời kể). "Tôi dám chắc không có một vị lãnh tụ, một vị tổng thống hay một vị vua hiền nào ngày trước lại sống đến mức giản dị và tiết chế như vậy" (lời bình luận).

(2) Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu, tạo ấn tượng cho người đọc.

Khi nói về lối sống giản dị của Bác: "chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm "cung điện" của mình", "trang phục hết sức giản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ", "những món ăn dân tộc không chút cầu kì, như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa"

(3) Sử dụng thơ của Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm để tăng sức gợi cho văn bản

Thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm:

"Thu ăn măng trúc, đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao".

(4) Sử dụng hiệu quả nghệ thuật đối lập trong diễn đạt

Vĩ nhân mà hết sức giản dị, gần gũi, am hiểu mọi nền văn hóa nhân loại mà hết sức Việt Nam

3. Tìm hiểu về các phương châm hội thoại

a) Phương châm về lượng

Câu 1: Đọc truyện cười sau và trả lời câu hỏi

ÔNG LÀM SAO THẾ

Một nhà triết học của nước Anh khi lái xe về nông thôn đã bị lạc đường, liền hỏi thăm người nông dân nhờ chỉ giúp:

- Cảm phiền ông, xin hãy nói cho tôi biết hiện tại tôi đang ở nơi nào đây ạ?

- Ông làm sao thế? – Người nông dân nhìn ông ta nói – Chẳng phải ông đang ở trong xe của ông đó sao?

(1) Điều mà nhà triết học muốn hỏi người nông dân là gì?

(2) Thông tin trong câu trả lời của người nông dân có đáp ứng được mong muốn của nhà triết học không? Vì sao?

(3) Từ nội dung câu chuyện, em hãy cho biết: Chúng ta cần tuân thủ những yêu cầu gì trong giao tiếp?

Bài làm:

(1) Điều nhà triết học muốn biết ở đây là địa điểm cụ thể của nơi đó (tên đường, địa danh cụ thể).

(2) Thông tin trong câu trả lời của người nông dân không đáp ứng được mong muốn của nhà triết học. Câu trả lời người nông dân chỉ có nội dung mặc nhiên đã được biết, không có lượng thông tin cần thiết đáp ứng nhu cầu của người đối thoại.

(3) Khi giao tiếp, cần nói đúng nội dung, đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiếu, không thừa.

---------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Điều mà nhà triết học muốn hỏi người nông dân là gì? Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 9, Soạn bài lớp 9, Văn mẫu lớp 9, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 9, Soạn văn 9 siêu ngắn.