Khi viết văn nghị luận cần tránh những lỗi nào?

Khi viết văn nghị luận cần tránh những lỗi nào? được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Ngữ văn lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Khi viết văn nghị luận cần tránh những lỗi nào?

Câu hỏi: Khi viết văn nghị luận cần tránh những lỗi nào?

Trả lời:

- Lạc đề

+ Khi làm bài văn nghị luận văn học nói riêng và viết Tập làm văn nói chung thì việc sai đề là “tối kỵ”, bởi lạc đề, sai đề sẽ khiến học sinh “phí” công viết bài bởi sẽ không có điểm cho bài viết. Tình trạng này thường diễn ra khi học sinh đọc qua đề, chưa có sự chuẩn bị kỹ càng đã viết bài ngay. Đặc biệt có một số học sinh, đã xác định được đề nhưng lại viết nhầm theo hướng khác.

+ Để tránh gặp phải lỗi này, học sinh cần rèn luyện cho mình thói quen cẩn thận, chỉnh chu trong từng bài văn. Trước khi viết bài, các bạn nên dành thời gian khoảng 3 đến 5 phút để xác định đề bài, hướng viết và nội dung trọng tâm của đề bài để tránh sai lầm đáng tiếc.

- Bài làm sai kiến thức cơ bản

+ Bài văn mắc phải lỗi này coi như “liệt vị”, khó hy vọng có điểm trên trung bình. Sai kiến thức cơ bản thường gặp là nhớ nhầm kiến thức văn học sử, giai đoạn văn học, trào lưu văn học, kiến thức về tác giả, tác phẩm; nhầm lẫn kiến thức của tác giả, tác phẩm này sang tác giả, tác phẩm khác…

+ Để chữa lỗi này chỉ có cách các em phải học thuộc và nắm thật vững, thật chính xác các kiến thức đã học, không nên “Râu ông nọ cắm cằm bà kia”.

- Viết lan man không vào chủ đề chính

Một lỗi sai nữa mà học sinh hay mắc phải đó là viết bài quá dài, dẫn đến lan man mà vẫn thiếu ý, không đủ nội dung. Nhiều bạn có suy nghĩ viết dài thì sẽ được điểm cao, nhưng “viết dài, viết dai, viết dại”. Thực tế không phải như vậy, viết câu dài nhưng không đúng ý, đủ ý thì bài làm của các bạn cũng không đạt được điểm cao. Vì vậy, học sinh nên luyện viết câu ngắn gọn nhưng đủ ý để từ đó làm nổi bật được trọng tâm của câu hỏi. Tuy nhiên, với những đề bài giới hạn số lượng chữ thì học sinh nên lựa chọn câu dài để viết.

- Mở bài không đạt yêu cầu, chưa giới thiệu được vấn đề

+ Mở bài là đặt vấn đề, giới thiệu vấn đề nghị luận. Mở bài một bài văn tốt sẽ tạo ấn tượng tốt cho người đọc, người chấm. Ai cũng biết vậy. Nhưng để có một mở bài tốt, một mở bài đúng, không phải học sinh nào cũng làm được. Nhiều em không biết mở bài, mà đúng hơn là chưa chú ý mở bài sao cho đúng, cho hay. Các em cứ đặt bút là viết theo cảm tính, nghĩ gì viết nấy, không chịu để ý đề yêu cầu nghị luận cái gì, cứ viết chung chung, tràn lan, linh tinh, không có chọn lọc. Cho nên viết xong mở bài rồi chuyển xuống làm thân bài mà chưa thấy nêu ra được vấn đề đề yêu cầu nghị luận là gì cả. Những bài như vậy dù phần dưới có viết nhiều mấy cũng trở nên mơ hồ, dễ lạc đề, lệch đề, điểm sẽ rất thấp. Lại có nhiều em mới bước vào là giải quyết vấn đề luôn, không có mở bài, không giới thiệu, mào đầu, bố cục gì hết.

+ Để khắc phục trường hợp này cần đọc kỹ đề, xác định chính xác vấn đề nghị luận. Đề yêu cầu nghị luận vấn đề gì thì trong mở bài phải đặt ra được vấn đề ấy, nếu vấn đề nằm trong một nhận định thì mở bài cần phải trích nguyên nhận định ấy vào. Mở bài phải nằm tách khỏi thân bài, là một đoạn văn tách biệt, đặt ở đầu bài văn, thụt đầu dòng, chấm xuống dòng đầy đủ.

- Chưa nắm được kết cấu của bài văn

+ Để tránh lỗi viết đoạn văn quá dài, trước tiên học sinh cần hiểu cấu trúc của một đoạn văn và cách viết một đoạn văn hoàn chỉnh. Có nhiều phương pháp viết đoạn văn: diễn dịch, quy nạp, song hành, móc xích, tổng – phân – hợp. Một đoạn văn hoàn chỉnh sẽ diễn tả trọn vẹn một ý từ đó giúp bài văn nghị luận có chiều sâu hơn. Bài văn nghị luận phải được chia thành những luận điểm và mỗi luận cứ của luận điểm đó, học sinh có thể trình bày thành một đoạn văn theo một trong các phương pháp trên.

- Dùng từ không chính xác, sai chính tả, dùng tiếng việt thiếu trong sáng

+ Cẩu thả, tùy tiện, thiếu ý thức tôn trọng tiếng Việt là nguyên nhân dẫn đến lỗi này. Đây lại là lỗi mà hầu như em nào cũng mắc, không nhiều thì ít, không nặng thì nhẹ. Lỗi này cũng làm các em bị mất nhiều điểm đáng tiếc. Thay vì trả lời đúng hết ý, các em sẽ được trọn điểm của câu, nhưng vì dính lỗi này nên bị trừ điểm. Có những lỗi sai nhỏ, lỗi không đáng kể giám khảo có thể bỏ qua. Nhưng có lỗi không thể tha thứ được vì các em dùng từ, viết từ quá tùy tiện, ngô nghê, rất khó chấp nhận.

+ Ví dụ: Thái độ bàng quan lại viết: bàng quang, vật gia bảo lại viết gia truyền, người đọc lại viết người độc,… rồi thì tiếng Anh, tiếng Pháp dùng chung với tiếng Việt... Đây là những lỗi tối kỵ phải tuyệt đối tránh.

---------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Khi viết văn nghị luận cần tránh những lỗi nào? Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 9, Soạn bài lớp 9, Văn mẫu lớp 9, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 9, Soạn văn 9 siêu ngắn.