Dây cà ra dây muống là phương châm gì?

Dây cà ra dây muống là phương châm gì? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Ngữ văn lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Dây cà ra dây muống là phương châm gì

Lời giải:

Nói lan man, dài dòng, không có trọng tâm, nói như thế sẽ ảnh hưởng xấu đến hiệu quả giao tiếp: không thể hiện được nội dung muốn truyền đạt, gây khó khăn cho người tiếp nhận.
Trong hội thoại cần chú ý nói ngắn gọn, rõ ràng, rành mạch.

→ Phương châm cách thức

1. Các phương châm hội thoại là gì?

Phương châm hội thoại là các quy định, nguyên tắc bắt buộc mà người tham gia hội thoại cần làm theo và tuân thủ. Đáp ứng các yêu cầu này thì cuộc giao tiếp mới được xem là thành công.

Phương châm hội thoại chính được phân làm 5 loại. Bao gồm:

- Phương châm về lượng: Trong quá trình giao tiếp, câu cần có nội dung. Trong đó, nội dung của câu nói phải đáp ứng các yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thừa cũng không thiếu.

- Phương châm về chất: Trong quá trình giao tiếp, những thông tin chưa xác thực, chưa xác định được độ chính xác thì không nên nói chắc chắn.

- Phương châm quan hệ: Trong quá trình giao tiếp, cần tập chung vào chủ đề giao tiếp, tuyệt đối không nói lạc đề, lạc hướng.

- Phương châm cách thức: Trong quá trình giao tiếp, người nói cần chú ý đảm bảo sự mạch lạc của câu. Nên nói ngắn gọn, xúc tích, tránh nói dài, mơ hồ.

- Phương châm lịch sự: Trong quá trình giao tiếp, người giao tiếp cần thể hiện sự tôn trọng đối với người đối diện.

2. Tại sao cần nắm vững các phương châm hội thoại?

Trong quá trình giao tiếp, cần nắm vững, hiểu rõ những phương châm hội thoại để thực hiện thành công, giúp người đối diện dễ hiểu. Tùy vào tình huống cụ thể, mà người nói có thể vận dụng các phương châm hội thoại này một cách linh hoạt và phù hợp hoàn cảnh.

- Nguyên nhân gây nên tình trạng những phương châm hội thoại không được tuân thủ như:

- Người nói vụng về, thiếu khéo léo hay thiếu kinh nghiệm trong việc giao tiếp.

- Người nói chú ý đến phương châm hội thoại khác hoặc cần thực hiện mục tiêu khác quan trọng hơn.

- Người nói muốn tạo dựng sự chú ý, thu hút người nghe hiểu câu với hàm ý khác.

Ví dụ 1: Các câu sau đây không tuân thủ phương châm hội thoại nào?

- Điều này là bí mật nhất đấy! (a)

- Hôm qua là ngày sinh nhật chị gái tôi. (b)

- Nhà hàng này bán hải sản biển ngon tuyệt. (c)

- Bạn là học trường nào? (d) -Tớ là học trường trung học. (e)

→ Trong bài này các câu đều vi phạm các phương châm hội thoại, cụ thể là phương châm về lượng. Nguyên nhân là do từ ngữ trong câu bị trùng lặp, khiến cây bị thừa (câu a, b, c) hoặc thông tin không đủ (câu e).

Ví dụ 2: Xét các câu thành ngữ sau thuộc kiểu phương châm hội thoại nào?

a, Đánh trống lảng.

b, Ăn đơm nói đặt

c, Ăn bớt bát, nói bớt lời.

d, Hoa thơm ai nỡ bỏ rơi – Người khôn ai nỡ nặng lời đến ai

e, Nói ra đầu, ra đũa.

Trả lời

a/ Phương châm quan hệ

b/ Phương châm về chất

c/ Phương châm về lượng.

d/ Phương châm lịch sự.

e/ Phương châm cách thức.

Ví dụ 3:

- Trâm: Cậu học bơi ở đâu?

- Hồng: ở dưới nước

Trong cuộc trò chuyện này, ta thấy nhân vật Hồng đã quy phạm phương châm về lượng khi trả lời “ ở dưới nước” đây là điều hiển nhiên vì bơi thì phải ở dưới nước. Câu trả lời sẽ gây khó hiểu cho người nghe và không đáp ứng thông tin mà người nghe cần.

Câu trả lời đầy đủ mà Hồng cần nói: Tớ học bơi ở hồ bơi thành phố gần nhà tớ.

Ví dụ 4:

- Anh lợn cưới: Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không?

- Anh áo mới: Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả.

Ta thấy cả hai nhân vật đều quy phạm phương châm về lượng, đều nói nhiều hơn so với tiêu chuẩn. Như thay vì nói con lợn là đủ ý rồi, lại thêm vào từ lợn cưới.

=> Cả 2 nhân vật đều có tính khoe của là nội dung mà tác giả muốn châm biếm.

Ví dụ 5:

“Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy.”

Câu nói này chúng ta không thể biết ông ấy là tác giả hay một độc giả đã nhận định về tác phẩm truyện này. Quy phạm phương châm cách thức

=> Cách nói mơ hồ, gây khó hiểu cho người đọc

---------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Dây cà ra dây muống là phương châm gì? Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 9, Soạn bài lớp 9, Văn mẫu lớp 9, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 9, Soạn văn 9 siêu ngắn.