Đọc hiểu bài Vầng trăng quê em

Đọc hiểu bài Vầng trăng quê em được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Ngữ văn lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Vầng trăng quê em đọc hiểu lớp 9 - Đề số 1

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Vầng trăng quê em

Vầng trăng vàng thắm đang từ từ nhô lên sau lũy tre làng (1). Làn gió nam thổi mát rượi (2). Trăng óng ánh trên hàm răng, trăng đậu vào đáy mắt (3). Trăng ôm ấp mái tóc bạc của các cụ già (4).

Khuya (5). Làng quê em đã vào giấc ngủ (6). Chỉ có vầng trăng vẫn thao thức như canh gác trong đêm (7).

(Theo Phan Sĩ Châu, Tiếng Việt 3, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2010)

1. Hãy cho biết các từ được gạch chân thực hiện phép liên kết gì?
2. Xác định phần trung tâm của cụm từ mái tóc bạc của các cụ già. Cho biết đây là cụm danh từ, cụm động từ hay cụm tính từ?
3. Tìm câu đặc biệt.
4. Xác định biện pháp tu từ từ vựng được sử dụng trong câu (7).

Bài làm:

1. Phép liên kết được sử dụng là: phép lặp
2. Phần trung tâm của cụm từ “mái tóc bạc của các cụ già” là: mái tóc. Đây là cụm danh từ

1. Câu đặc biệt là câu (5): Khuya
2. Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu (7): nhân hóa, so sánh

Vầng trăng quê em đọc hiểu lớp 9 - Đề số 2

VẦNG TRĂNG QUÊ EM

Vầng trăng vàng thẳm đang từ nhô lên từ sau lũy tre xanh thẫm.

Hình như cũng từ vầng trăng, làn gió nồm thổi mát rượi làm tuôn chảy những ánh vàng tràn trên sóng lúa trải khắp cánh đồng. Ánh vàng đi đến đâu, nơi ấy bỗng bừng lên tiếng hát ca vui nhộn. Trăng đi đến đâu thì lũy tre được tắm đẫm màu sữa đến đó. Trăng lẩn trốn trong các tán lá cây xanh rì của những cây đa cổ thụ đầu thôn. Những mắt lá ánh lên tinh nghịch. Trăng chìm vào đáy nước. Trăng óng ánh trên hàm răng, trăng đậu vào ánh mắt. Trăng ôm ấp mái tóc bạc của các cụ già. Hình như cả thôn em không mấy ai ở trong nhà. Nhà nào nhà nấy quây quần, tụ họp quanh chiếc bàn nhỏ hay chiếc chiếu ở giữa sân. Ai nấy đều ngồi ngắm trăng. Câu chuyện mùa màng nảy nở dưới trăng như những hạt lúa vàng đang phơi mình trong ánh trăng. Đó đây vang vọng tiếng hát của các anh chị thanh niên trong xóm. Tiếng gầu nước va vào nhau kêu loảng xoảng. Tất cả mọi âm thanh đều nhuộm ánh trăng ngời. Nơi đó có một chú bé đanh giận mẹ ngồi trong bóng tối. Ánh trăng nhẹ nhàng đậu lên trán mẹ, soi rõ làn da nhăn nheo và cái mệt nhọc của mẹ. Chú bé thấy thế, bước nhẹ nhàng lại với mẹ. Một làn gió mát đã làm cho những sợi tóc của mẹ bay bay.

Khuya. Vầng trăng càng lên cao và thu nhỏ lại. Làng quê em đã yên vào giấc ngủ. Chỉ có vầng trăng thao thức như canh chừng cho làng em.

Theo Phan Sĩ Châu

*Dựa vào nội dung bài đọc, khoanh vào chữ cái trước câu trả lời đúng.

1. Bài văn miêu tả cảnh gì?
2. Cảnh trăng lên ở làng quê
3. Cảnh sinh hoạt của làng quê
4. Cảnh làng quê dưới ánh trăng

2 Trăng soi sáng những cảnh vật gì ở làng quê?

1. Cánh đồng lú, tiếng hát, lũy tre
2. Cánh đồng lúa, lũy tre, cây đa
3. Cánh đồng lúa, cây đa, tiếng hát

Dưới ánh trăng, người dân trong xóm quây quần ngoài sân làm gì?

1. Ngồi ngắm trăng, trò chuyện, uống nước
2. Ngồi ngắm trăng, hội họp, ca hát
3. Ngồi ngắm trăng, trò chuyện, ca hát

Vì sao chú bé hết giận dỗi và bước nhẹ nhàng lại với mẹ?

1. Vì dưới ánh trăng, chú nhìn thấy vầng trán của mẹ hiện ra rất đẹp
2. Vì dưới ánh trăng, chú thấy làn da nhăn nheo và sự mệt nhọc của mẹ
3. Vì dưới ánh trăng, chú thấy làn gió làm những sợi tóc của mẹ bay bay
4. Vì chú thấy mẹ buồn và đang khóc

Cách nhân hóa trong câu "Trăng ôm ấp mái tóc bạc của các cụ già" cho thấy điều gì hay?

1. Ánh trăng che chở cho mái tóc của các cụ già ở làng quê
2. Ánh trăng cũng có thái độ gần gũi và quý trọng đối với các cụ già
3. Ánh trăng gần gũi và thấm đượm tình cảm yêu thương con người

Dãy từ nào sau đây gồm các từ đồng nghĩa với từ "nhô" trong câu: "Vầng trăng vàng thẳm đang từ nhô lên từ sau lũy tre xanh thẫm."

1. mọc, ngoi, dựng
2. mọc, ngoi, nhú
3. mọc, nhú, đội

Từ nào dưới đây trái nghĩa với từ "chìm" trong câu "Trăng chìm vào đáy nước"?

1. trôi
2. lặn
3. nổi
4. bay

Trong các dãy câu dưới đây, dãy câu nào có từ in đậm là từ nhiều nghĩa?

1. Trăng đã lên cao. / Kết quả học tập cao hơn trước.
2. Trăng đậu vào ánh mắt. / Hạt đậu đã nảy mầm.
3. Ánh trăng vàng trải khắp nơi. / Thì giờ quý hơn vàng.

Đặt câu để phân biệt nghĩa của hai từ đồng âm: giá (giá tiền) - giá (giá để đồ vật)

Vầng trăng quê em đọc hiểu lớp 9 - Đề số 3

Đọc đoạn trích dưới đây và khoanh vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng hoặc hoàn thành các yêu cầu:

“Vầng trăng vàng thẳm đang từ từ nhô lên từ sau luỹ tre xanh thẫm.

Hình như cũng từ vầng trăng, làn gió nồm thổi mát rượi làm tuôn chảy những ánh vàng tràn trên sóng lúa trải khắp cánh đồng. Ánh vàng đi đến đâu, nơi ấy bỗng bừng lên tiếng hát ca vui nhộn. Trăng trong các tán lá cây xanh rì của những cây đa cổ thụ đầu thôn. Những mắt lá ánh lên tinh nghịch. Trăng chìm vào đáy nước. Trăng óng ánh trên hàm răng, trăng đậu vào ánh mắt. Trăng ôm ấp mái tóc bạc của các cụ già. Hình như cả thôn em không mấy ai ở trong nhà. Nhà nào nhà ấy quây quần, tụ họp quanh chiếc bàn nhỏ hay chiếc chiếu ở giữa sân. Ai nấy đều ngồi ngắm trăng. Câu chuyện mùa màng nảy nở dưới trăng như những hạt lúa vàng đang phơi mình trong ánh trăng. Đó đây vang vọng tiếng hát của các anh chị thanh niên trong xóm. Tiếng gầu nước va vào nhau kêu loảng xoảng. Tất cả mọi âm thanh đều nhuộm ánh trăng ngời. Nơi đó có chú bé đang giận mẹ ngồi trong bóng tối. Ánh trăng nhẹ nhàng đậu lên trán mẹ, soi rừ làn da nhăn nheo và cái mệt nhọc của mẹ. Chú bé thấy thế, bước nhẹ nhàng lại với mẹ. Một làn gió mát đó làm cho những sợi tóc của mẹ bay bay.

Khuya. Vầng trăng càng lên cao và thu nhỏ lại. Làng quê em đó yên vào giấc ngủ. Chỉ có vầng trăng thao thức như canh chừng cho làng em.”

(Vầng trăng quê em – theo Phan Sĩ Châu)

Câu 1: Ánh trăng được miêu tả theo màu sắc nào?

1. Màu vàng
2. Xanh thẳm
3. Xanh rì
4. Màu trắng sữa

=> Đáp án: A. Màu vàng

Câu 2: Dòng nào dưới đây chỉ gồm các từ ghép phân loại?

1. Vầng trăng, lũy tre, xanh rì, lẩn trốn
2. Vầng trăng, cánh đồng, tán lá, tụ họp
3. Hàm răng, mái tóc, ánh mắt, chiếc chiếu
4. Lẩn trốn, tụ họp, xanh thẳm, nảy nở

=> Đáp án: C. Hàm răng, mái tóc, ánh mắt, chiếc chiếu

Câu 3: Từ “chìm” trong câu văn “Trăng chìm trong đáy nước” thuộc từ loại gì?

1. Tính từ
2. Động từ
3. Danh từ
4. Quan hệ từ

=> Đáp án: B. Động từ

Câu 4: Xác định các thành phần câu của câu và cho biết kiểu câu xét theo cấu tạo

“Câu chuyện mùa màng nảy nở dưới ánh trăng như những hạt lúa vàng đang phơi mình trong ánh trăng”

=> Đáp án:

Chủ ngữ là “Câu chuyện mùa màng

Vị ngữ là “nảy nở dưới ánh trăng như những hạt lúa vàng đang phơi mình trong ánh trăng”

Câu 5: Từ “thao thức” trong câu văn “ Chỉ có vầng trăng thao thức như canh chừng cho làng em” thuộc loại từ phức nào? Nêu cách hiểu của em nghĩa của từ này trong câu văn.

=> Đáp án:

– Từ “thao thức” là từ láy

– Gợi tả sinh động hình ảnh vầng trăng sáng suốt đêm như mang tâm trạng, trằn trọc không ngủ để canh giấc ngủ cho làng quê.

Câu 6: Trong đoạn trích trên, tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nổi bật nào để miêu tả trăng? Tìm một hình ảnh trong đoạn thể hiện điều đó.

=> Đáp án:

– Biện pháp nghệ thuật nổi bật: nhân hóa

– Hình ảnh thể hiện (ví dụ): trăng ôm ấp mái tóc của các cụ già.

Câu 7: Viết lại câu văn sau bằng cách sử dụng từ ngữ giàu sức gợi tả hoặc biện pháp nghệ thuật:

“Khuya, trăng càng sáng hơn”

=> Đáp án:

Khuya, trăng càng sáng vằng vặc như muốn tô điểm cho vạn vật dưới mặt đất.

Câu 8: Tìm một thành ngữ, tục ngữ có từ “trăng”

=> Đáp án:

Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa

Hoặc:

Thấy cô tát nước bên đàng

Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi

---------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Đọc hiểu bài Vầng trăng quê em. Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 9, Soạn bài lớp 9, Văn mẫu lớp 9, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 9, Soạn văn 9 siêu ngắn.