Bài tập áp dụng định luật bảo toàn điện tích
Áp dụng định luật bảo toàn điện tích vào bài toán
Định luật bảo toàn điện tích là một công cụ mạnh mẽ trong việc giải các bài toán điện li, phản ứng trao đổi ion, kết tủa và điện phân. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các bài tập áp dụng định luật bảo toàn điện tích từ cơ bản đến nâng cao, có lời giải chi tiết. Đây là tài liệu hữu ích giúp học sinh ôn thi THPT Quốc gia hiệu quả và rèn luyện kỹ năng tư duy logic trong Hóa học. Đừng bỏ lỡ những mẹo giải nhanh và ví dụ minh họa sát đề thi thật!
A. LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI
Định luật bảo toàn điện tích:
Tổng điện tích trong một dung dịch luôn bằng .
Hệ quả áp dụng:
\(\sum n_{điện\: tích\: (+)} =\sum n_{điện\: tích\: (-)}\)(mol điện tích = số mol x điện tích)
Một dung dịch tồn tại khi các ion trong dung dịch không phản ứng với nhau và thỏa mãn định luật bảo toàn điện tích.
- Định luật BTKL:
\(m_{muối} =\sum m_{ion}\)
- Khi đun nóng hoặc cô cạn muối HCO3- thì muối HCO3- bị nhiệt phân:
\(2HC{{O}_{3}}^{-}\xrightarrow{{{t}^{o}}}C{{O}_{3}}^{2-}\text{ }+\text{ }C{{O}_{2}}\text{ }+\text{ }{{H}_{2}}O\text{ }\)
⇒ Khi tính khối lượng muối thì thay khối lượng HCO3- bằng khối lượng CO32-.
B. BÀI TẬP VÍ DỤ MINH HỌA
Ví dụ 1. Trong dung dịch trung hoà về điện, tổng đại số điện tích của các ion bằng không. Dung dịch có chứa 0,01 mol Mg2+; 0,01 mol Na+; 0,02 mol Cl- và x mol SO42-. Tính giá trị của x.
Hướng dẫn giải
Theo định luật bảo toàn điện tích có:
2.0,01 + 0,01 = 0,02 + 2.x
⇒ x = 0,005.
Ví dụ 2. Một dung dịch chứa 0,2 mol Na+; 0,1 mol Mg2+; 0,05 mol Ca2+; 0,15 mol HCO3- và x mol Cl-. Giá trị của x là
Hướng dẫn trả lời
Áp dụng bảo toàn điện tích:
0,2 + 2.0,1 + 0,05.2 = 0,15 + x
⇒ x = 0,35 mol.
Ví dụ 3. Dung dịch X chứa các ion: Fe2+ (0,1 mol), Al3+ (0,2 mol), Cl- (x mol), SO42- (y mol). Cô cạn dung dịch X thu được 46,9 gam muối rắn. Giá trị của x và y lần lượt là
Hướng dẫn trả lời
Bảo toàn điện tích: x + 2y = 0,1.2 + 0,2.3 = 0,8
Bảo toàn khối lượng: 0,1.56 + 0,2.27 + 35,5.x + 96y = 46,9
Giải hệ phương trình: x = 0,2 mol
y = 0,3 mol
Ví dụ 4. Dung dịch X có chứa: 0,07 mol Na+; 0,02 mol SO42− và x mol OH−. Dung dịch Y có chứa ClO4−, NO3− và y mol H+; tổng số mol ClO4− và NO3− là 0,04. Trộn X và Y được 100 mL dung dịch Z. Dung dịch Z có pH (bỏ qua sự điện li của H2O) là bao nhiêu?
Hướng dẫn trả lời
Theo định luật bảo toàn điện tích cho dung dịch X và Y, lần lượt ta có:
0,07.1 = 0,02.2 + x.1 ⇒ x = 0,03 mol
0,04.1 = y.1 ⇒ y = 0,04 mol
Phương trình hóa học:
⇒ OH− hết, H+ dư.
⇒ nH+dư = 0,01 mol
\([{{H}^{+}}]du=\frac{0,01}{0,1}=0,1M\)
⇒ pH = - log[H+] = 1
C. CÂU HỎI VẬN DỤNG LIÊN QUAN
Phần I. Trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn
Câu 1. Một dung dịch gồm: 0,01 mol Na+; 0,02 mol Ca2+; 0,02 mol HCO3− và a mol ion X (bỏ qua sự điện li của nước). Ion X và giá trị của a là
A. NO3− và 0,03.
B. Cl− và 0,01.
C. CO32− và 0,03.
D. OH− và 0,03.
Câu 2. Dung dịch X gồm 0,1 mol K+; 0,2 mol Mg2+; 0,1 mol Na+; 0,2 mol Cl− và a mol Y2-. Cô cạn dung dịch X, thu được m gam muối khan. Ion Y2− và giá trị của m là
A. CO32− và 30,1.
B. SO42− và 56,5.
C. CO32− và 42,1.
D. SO42− và 37,3.
Câu 3. Dung dịch X gồm a mol Na+; 0,15 mol K+; 0,1 mol HCO3− ; 0,15 mol CO32− và 0,05 mol SO42−. Tổng khối lượng muối trong dung dịch X là
A. 29,5 gam.
B. 28,5 gam.
C. 33,8 gam.
D. 31,3 gam.
Câu 4. Một dung dịch chứa 0,25 mol Cu2+; 0,2 mol K+; a mol Cl- và b mol SO42-. Tổng khối lượng muối có trong dung dịch là 52,4 gam. Giá trị của a và b lần lượt là
A. 0,4 và 0,15.
B. 0,2 và 0,25.
C. 0,1 và 0,3.
D. 0,5 và 0,1.
Phần II. Tự luận
Câu 1. Một dung dịch có chứa các ion: Mg2+ (0,05 mol), K+ (0,2 mol), NO3- (0,1 mol), và SO42- (x mol). Giá trị của x là bao nhiêu?
Câu 2. Dung dịch X có chứa 0,3 mol Na+; 0,1 mol Ba2+; 0,05 mol Mg2+; 0,2 mol Cl- và x mol NO3 -. Cô cạn dung dịch X thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là bao nhiêu?
Câu 3. Dung dịch X chứa 0,1 mol Ca2+; 0,3 mol Mg2+; 0,4 mol Cl- và a mol HCO3−. Đun dung dịch X đến cạn thu được muối khan có khối lượng là bao nhiêu gam?
D. ĐÁP ÁN HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
📥 Để xem toàn bộ câu hỏi, hướng dẫn giải mời các bạn ấn link TẢI VỀ