Dẫn xuất halogen của hidrocacbon

Chuyên đề Hóa học lớp 11: Dẫn xuất halogen của hidrocacbon được VnDoc sưu tầm và giới thiệu tới các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo. Nội dung tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh học tốt môn Hóa học lớp 11 hiệu quả hơn. Mời các bạn tham khảo.

I. Khái niệm, phân loại, đồng phân, danh pháp

1. Khái niệm: Khi thay thế 1 hay nhiều nguyên tử hidro trong phân tử hidrocacbon bằng 1 hay nhiều nguyên tử halogen ta được dẫn xuất halogen

2. Phân loại

- Dựa vào loại halogen có: dẫn xuất flo, dẫn xuất clo, dẫn xuất brom, dẫn xuất iot, dẫn xuất chứa đồng thời một vài halogen khác nhau.

- Dựa theo cấu tạo của gốc:

+ Dẫn xuất halogen no: CH₂FCl, CH₂-Cl-CH₂Cl, CH₃-CHBr-CH₃....

+ Dẫn xuất halogen không no: CF₂=CF₂, CH₂=CH-Cl, CH₂=CH-CH₂Br...

+ Dẫn xuất halogen thơm: C₆H₅F, C₆H₅CH₂Cl, C₆H₅I...

- Dựa theo bậc của cacbon: bậc của dẫn xuất halogen chính là bậc của nguyên tử C liên kết trực tiếp với nguyên tử halogen

+ Dẫn xuất halogen bậc I: CH₃CH₂Cl (etyl clorua)

+ Dẫn xuất halogen bậc II: CH₃CHClCH₃ (isopropyl clorua)

+ Dẫn xuất halogen bậc III: (CH₃)C-Br (tert - butyl bromua)

3. Đồng phân và danh pháp

a. Đồng phân: dẫn xuất halogen có đồng phân mạch cacbon và đồng phân vị trí nhóm chức

b. Tên thông thường:

CHCl₃ (clorofom), CHBr₃(bromofom) , CHI₃ (iodofom)

c. Tên gốc-chức:

CH₂=CH-Cl (vinyl clorua); CH₂=CH-CH₂-Cl (anlyl clorua); C₆H₅CH₂Cl (benzyl clorua)

d. Tên thay thế: coi các nguyên tử halogen là các nhóm thế

CH₂-Cl-CH₂Cl (1,2-dicloetan) CHCl₃ (triclometan)

II. Tính chất vật lý

- Ở điều kiện thường các dẫn xuất monohalogen có phân tử khối nhỏ là những chất khí

- Các dẫn xuất halogen không tan trong nước tan trong dung môi phân cực: hidrocacbon, ete

- Nhiều dẫn xuất halogen có hoạt tính sinh học cao CHCl₃ có tác dụng gây mê, C₆H6Cl6 diệt sâu bọ

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm - OH

Dẫn xuất ankyl halogenua

R – X + NaOH R – OH + NaX

C₂H₅ – Br + NaOH C₂H₅ – OH + NaBr

2. Phản ứng tách hidro halogenua

- CH₃-CH₂Cl + KOH ^to → CH₂=CH₂ + KCl + H₂O

- PTTQ: (đối với dẫn xuất halogen no, đơn chức, mạch hở)

C_nH_2n+1X + KOH ^to → C_nH_2n + KX + H₂O

- Quy tắc Zaixep: Nguyên tử X tách ra cùng với nguyên tử H ở C bậc cao hơn bên cạnh.

Trong phần chuyên đề trên đây chúng ta có thể hiểu biết thêm về Dẫn xuất halogen của hidrocacbon gồm có các tính chất vật lý, tính chất hóa học và các khái niệm đồng đẳng của Halogen.

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn lý thuyết Hóa học 11: Dẫn xuất halogen của hidrocacbon. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Chuyên đề Hóa học 11, Giải bài tập Hóa học lớp 11, Giải bài tập Vật Lí 11, Tài liệu học tập lớp 11 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.