Oleum là gì? Công thức của oleum

Oleum là gì? Công thức của oleum được VnDoc biên soạn hướng dẫn các bạn tìm hiểu về Oleum, Oleum có công thức hóa học là gì, từ đó vận dụng làm các dạng bài tập tương tự. Mời các bạn tham khảo.

1. Oleum là gì? 

Oleum là tên gọi của axit sunfuric được biểu thị theo công thức H₂SO₄.nSO₃ với n được định nghĩa là hàm lượng mol lưu huỳnh trioxit tự do.

Tên gọi khác: Axit sunfuric bốc khói.

Công thức của oleum: H₂SO₄.nSO₂ nên khi tác dụng H₂O → (n +1) H₂SO4

Nên:  

Khi pha trộn dung dịch thì có thể coi oleum là axit có nồng độ: sau đó dùng đường chéo hoặc các kiến thức dung dịch để tính

Khi xác định công thức của Oleum cần xác định nH₂SO₄ :nSO₃ theo bài tập lập công thức

Hỗn hợp giữa SO₃ với H₂O đều gọi là axit sunfuric. Nếu tỷ lệ này SO₃/H₂O < 1 được gọi là dung dịch axit sunfuric, nếu tỷ lệ SO₃/H₂O > 1 được gọi là oleum.

Nồng độ của Oleum hoặc được biểu diễn theo % của SO₃ (gọi là % oleum).

Các nồng độ chủ yếu thường gặp của Oleum là 40% oleum (109% H₂SO₄) và 65% oleum (114,6% H₂SO₄).

2. Phương pháp sản xuất oleum 

Oleum được sản xuất trong quá trình tiếp xúc, trong đó lưu huỳnh bị oxy hóa thành lưu huỳnh trioxide và được hòa tan trong axit sunfuric đậm đặc.

SO₃ có thể tan trong H₂SO₄ theo tỷ lệ nhất định và tạo ra Oleum (H₂SO₄.nSO₃), nó xuất hiện nhiều nhất trong giai đoạn sau:

SO₃ + H₂O → H₂SO₄.

Oleum có thể tác dụng với nước sinh ra H₂SO₄ đặc nóng theo phương trình:

H₂SO₄.nSO₃ + H₂O → H₂SO₄.

3. Ứng dụng của Oleum 

• Oleum là thành phần giúp điều chế H₂SO₄

Khi cho Oleum tác dụng với nước có thể tạo ra H₂SO₄ đặc nóng

H₂SO₄.nSO₃ + H₂O → H₂SO₄

Khi SO₃ được thêm vào nước sẽ tạo thành một màn mỏng là axit sulfuric nhưng khó xác định.

Thay vào đó, SO₃ được thêm vào axit sunfuric đậm đặc dễ dàng hòa tan, tạo thành quầng sau đó được pha loãng với nước để tạo ra H₂SO₄ đậm đặc bổ sung.

• Do khả năng ăn mòn kim loại ít hơn H₂SO₄ nên đôi khi H₂SO₄ sẽ được cô đặc thành Oleum trong các đường ống nhà máy và được pha loãng trở lại thành axit sau khi muốn sử dụng trong các phản ứng công nghiệp
• Oleum được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất nhiều loại chất nổ.

4. Bài tập vận dụng liên quan 

Đáp án hướng dẫn giải 

Gọi công thức của Oleum cần tìm là H₂SO₄.nSO₃

Ta có:

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

0,02 mol ← 0,04 mol

H₂SO₄.nSO₃ + nH₂O → (n+1)H₂SO₄

Mặt khác ta có

⇒ 0,02/(n+1) = 1,69/(98 + 80n) ⇒ n = 4

Vậy công thức của oleum A là H₂SO₄.3SO₃

Đáp án hướng dẫn giải 

Ta có 

H₂SO₄.nSO₃ + nH₂O→ (n+1)H₂SO₄

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + H₂O

0,015 ← 0,03

(1 + n)0,015 = 0,03 → n = 1

Công thức của oleum: H₂SO₄.SO₃

Đáp án hướng dẫn giải 

Ta có: n_NaOH = 0,016.0,5 = 0,008 mol

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

0,008  →0,004mol

=> nH₂SO₄ = 0,004 mol

CM_H2SO4 = 0,004/0,01 = 0,4 M

Trong 0,2 lít dung dịch: n_H2SO4 = 0,4.0,2 = 0,08 mol

H₂SO₄.3H₂O + nH₂O→ (n +  1)H₂SO₄

=> n_X = 0,08/(n + 1) mol

=>M_X = [6,67(n + 1)]/0,08 = 83,375n + 83,375 = 98 + 80n

⇔n=  4

Vậy A là H₂SO₄.4SO₃

Câu 4. Hấp thụ m gam SO₃ vào 100 gam dung dịch H₂SO₄ 96,4% thu được một loại oleum có phần trăm khối lượng SO₃ là 40,82%. Giá trị của m là bao nhiêu:

Đáp án hướng dẫn giải 

Dung dịch H₂SO₄ ban đầu chứa H₂SO₄ = 96,4gam, m_H2O= 3,6 gam

→n_H2O= 0,02 mol

SO₃ + H2O → H₂SO₄

0,2 mol ← 0,2 mol → 0,2mol

m_SO3= m − 0,2.80(gam)

C%SO₃ = m_SO3/(100 + m).100% = (m−16)/(100 + m).100% =4 0,82%

→ m  = 96

Câu 5. Cho 0,015 mol một loại hợp chất oleum vào nước thu được 200 ml dung dịch X. Để trung hoà 100ml dung dịch X cần dùng 200 ml dung dịch NaOH 0,15M. Phần trăm về khối lượng của nguyên tố lưu huỳnh trong oleum trên là bao nhiêu?

Đáp án hướng dẫn giải 

Gọi công thức của oleum là H₂SO₄.nSO₃

n_NaOH = 0,2.0,15 = 0,03 mol (trong 100ml dd X)

Trong 100 ml X:

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

0,015 ←0 ,03

Trong 200ml X:

H₂SO₄.nSO₃ + nH₂O → (n + 1)H₂SO₄

0,015 → 0,03

→ n + 11=0,03/0,015 = 2 → n = 1

→ oleum: H₂SO₄.SO₃

→%mS =32.2/(98 + 80).100% = 35,95%

......................

Trên đây được VnDoc biên soạn tổng hợp gửi tới bạn đọc tài liệu Oleum là gì? Công thức của oleum. Để có kết quả học tập tốt và hiệu quả hơn, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Giải bài tập Hóa học 10, Chuyên đề Vật Lý 10, Chuyên đề Hóa học 10,... Tài liệu học tập lớp 10 mà VnDoc tổng hợp biên soạn và đăng tải.