Cách phân biệt chất điện li mạnh và yếu

Cách phân biệt chất điện li mạnh và yếu được VnDoc biên soạn việc phân biệt chất điện li mạnh và yếu là kiến thức quan trọng trong Hóa học, giúp xác định khả năng phân li của chất trong dung dịch. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách nhận biết nhanh và chính xác các chất điện li mạnh, yếu thông qua ví dụ cụ thể và quy tắc dễ nhớ.

Sự điện li, chất điện li, chất không điện li

Hiện tượng điện li

Quá trình phân li các chất trong nước tạo thành các ion được gọi là sự điện li

Ví dụ:

NaCl → Na⁺ + Cl⁻

Chú ý: Trong dung dịch, chất điện li phân li thành các ion. Phương trình ion cho biết bản chất của phản ứng xảy ra trong dung dịch điện li. Ví dụ một số phương trình ion:

H⁺ + OH⁻ → H₂O

H⁺ + HCO₃⁻ → CO₂↑ + H₂O

Ba²⁺ + SO₄²⁻ → BaSO₄↓

1. Chất điện li mạnh

Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước, các phân tử hòa tan đều phân li ra ion.

Chất điện li mạnh có α = 1

Những chất điện li mạnh là: 

Chất điện li mạnh là các axit mạnh như: HCl, HNO₃, HClO₄, H₂SO₄… 

Các bazo mạnh như: NaOH, KOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂,… và hầu hết các muối.

Trong phương trình điện li của chất điện li mạnh, người ta dùng mũi tên chỉ chiều của quá trình điện li 

Thí dụ: 

K₂SO₄ → 2K⁺ + SO₄^2–

2. Chất điện li yếu

Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước chỉ có một số phân tử hòa tan phân li ra ion, phần còn lại vẫn còn tồi tại dưới dạng phân tử trong dung dịch.

Những chất điện li yếu là:

+ Chất điện li yếu là các acid yếu như: H₂SO₃, CH₃COOH, H₂S, HClO…

+ Các base yếu như: Mg(OH)₂, Bi(OH)₃…

Trong phương trình điện li của chất điện li yếu, người ta dùng hai mũi tên ngược chiều nhau

CH₃COOH ⇔ H⁺ + CH₃COO–

3. Phân biệt chất điện li mạnh và yếu

Phân loại chất điện li		Ví dụ 1	Ví dụ 2
Chất điện li mạnh : Phân li hoàn toàn ( Mũi tên ⟶ )	Acid mạnh	HCl ⟶ H+ + Cl-	H2SO4 ⟶ 2H+ + SO42-
	Base mạnh	KOH ⟶ K+ + OH-	Ba(OH)2 ⟶ Ba2+ + 2OH-
	Muối tan	NaBr ⟶ Na+ + Br-	Al2(SO4)3 ⟶ 2Al3+ + 3SO42-
Chất điện li yếu : Phân li 1 phần ( Mũi tên ⇆ )	Acid yếu	CH3COOH ⇆ CH3COO- + H+	H3PO4 ⇆ 3H+ + PO43-
	Base yếu	Mg(OH)2 ⇆ Mg2+ + 2OH-	Fe(OH)3 ⇆ Fe3+ + 3OH-
	Muối ít tan	CaCO3 ⇆ Ca2+ + CO32-	CuS ⇆ Cu2+ + S2-

Một số lưu ý bạn đọc cần nắm: 

Lưu ý 1: 

NaCl ⟶ Na⁺ + Cl^- (Bỏ qua sự phân li của H₂O)

(Trong dung dịch NaCl chỉ chứa ion Na⁺ và Cl^-, không còn phân tử NaCl)

CH₃COOH ⇆ CH₃COO^- + H⁺ (Bỏ qua sự phân li của H₂O)

(Trong dung dịch CH₃COOH chứa ion CH₃COO^-, H⁺ và 1 phần CH₃COOH chưa bị phân li)

Lưu ý 2: 

H₂O là 1 chất điện li yếu : H₂O ⇆ H⁺ + OH^-

BaSO₄, CaCO₃, AgCl,... đều là muối ít tan nhưng phần tan trong nước của chúng đều phân li hoàn toàn (Điện li mạnh).

4. Câu hỏi vận dụng liên quan

Câu 1. Trong số các chất sau: HNO₂, CH₃COOH, KMnO₄, C₆H₆, HCOOH, HCOOCH₃, C₆H₁₂O₆, C₂H₅OH, SO₂, Cl₂, NaClO, CH₄, NaOH, H₂S. Số chất thuộc loại chất điện li là

A. 8.

B. 7.

C. 9.

D. 10.

Câu 2. Cho dãy các chất: KAl(SO₄)₂.12H₂O, C₂H₅OH, C₁₂H₂₂O₁₁ (saccarose), CH₃COOH, Ca(OH)₂, CH₃COONH₄. Số chất điện li là

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 2.

Câu 3. Chất nào là chất điện li mạnh trong các chất sau?

A. HNO₃

B. HClO

C. HCOOH

D. H₂S

Câu 4. Dãy chất nào sau đây, trong nước đều là chất điện li yếu?

A. H₂S, H₂SO₃, HNO₃ 

B. H₂SO₃, H₃PO₄, HCOOH, Ca(OH)₂

C. HF, CH₃COOH, HClO

D. H₂CO₃, H₂SO₃, HClO, Fe₂(SO₄)₃

Câu 5. Dãy chất nào dưới đây chỉ gồm những chất điện li mạnh

A. HNO₃, Cu(NO₃)₂, H₃PO₄, Ca(NO₃)₂.

B. CaCl₂, CuSO₄, H₂S, HNO₃.

C. H₂SO₄, NaCl, NaNO₃, Ba(NO₃)₂.

D. KCl, H₂SO₄, HNO₂, MgCl₂

Câu 6. Nhóm các chất nào sau đây đều là chất điện li mạnh?

A. Cu(OH)₂, MgCl₂, C₂H₅OH, HClO.

B. C₆H₁₂O₆, Na₂SO₄, NaNO₃, HClO₄.

C. NaOH, Ca(NO₃)₂, Na₂SO₄, HNO₃.

D. HCOOH, Ba(OH)₂, HCOONa, Mg(OH)₂.

Câu 7. Nhóm các chất nào sau đây đều là chất điện li mạnh?

A. Cu(OH)₂, MgCl₂, C₂H₅OH, HClO.

B. C₆H₁₂O₆, Na₂SO₄, NaNO₃, HClO₄.

C. NaOH, Ba(NO₃)₂, Na₂SO₄, HNO₃.

D. HCOOH, Ba(OH)₂, HCOONa, Mg(OH)₂.

Câu 8. Dãy chất nào sau đây trong nước đều là chất điện li yếu?

A. H₂S, H₂CO₃, H₂SO₄, CH₃COONa

B. H₂SO₃, H₃PO₄, CH₃COOH, Ba(OH)₂

C. H₂S, CH₃COOH, HClO, HF

D. H₂CO₃, H₂SO₃, HClO, Al₂(SO₄)₃

Câu 9. Các chất trong dãy nào sau đây là những chất điện li mạnh?

A. HCl, NaOH, CH₃COOH.

B. KOH, NaCl, H₃PO₄.

C. HCl, NaOH, NaCl.

D. NaNO₃, NaNO₂, NH₃.

------------------------------------------------